بزرگنمايي:

آریا بانو - آفتاب یزد- گروه اجتماعی: «دردناک است وقتی به من می‎گویند تو زنی، در کوه چه می‎کنی؟!» این گفته‌های پروانه کاظمی رکورددار کوهنوردی ایران است. زنی که «اولین»‌های بزرگی در کارنامه دارد اما با این حال باز هم نتوانسته از زیر نگاه مردسالارانه جامعه امروز فرار کند. جامعه‌ای که همه حق‌ها، حتی حق ورزش کوهنوردی را منحصر مردان می‌داند و معتقد است که زنان برای کوهنوردی باید اجازه همسر یا ولی داشته باشند! تعجب نکنید این موضوع در بخش‌نامه‌ای منتسب به هیئت کوهنوردی استان خراسان رضوی مطرح شده و در پی آن رئیس هیئت استان خراسان رضوی گفته است:« کار عجیبی نکردیم!» گویا برای مسئولین ایجاد فضای بسته‌ای که مانع موفقیت زنان در حوزه‌های مختلف حتی ورزش است، کار عجیبی به شمار نمی‌آید!
> ایجاد محدودیت برای زنان کار عجیبی نیست!
البته که ایجاد محدودیت برای زنان کار عجیبی به شمار نمی‌آید چون سال‌هاست که زنان به دلیل نگاه مرد سالارانه برخی بخش‌ها مورد محدودیت قرار گرفته اند؛ سال‌هاست که زنان بر خلاف شایستگی‌هایشان حتی از کرسی‌های مدیریت کلان خط خورده‌اند و همواره در پی جنگیدن برای به دست آوردن و حفظ حقوق شان هستند، بار‌ها دیده شده که برای ورزش آن‌ها در سطح کشوری هم محدودیت‌های زیادی اعمال شده است و از جمله این محدودیت‌ها می‌توان به اجازه خروج از کشور توسط همسر اشاره کرد که در سال‌های گذشته زنان فوتبالیست را با مشکلات زیادی رو به رو ساخت! حالا اما از گوشه و کنار خبر می‌رسد که بخشنامه‌ای منتسب به هیئت کوهنوردی استان خراسان رضوی صادر شده که در آن آمده است:« در جهت رعایت ماده 1105 قانون مدنی و .... برای صیانت از بنیان و اساس خانواده‌ها، اجازه همسر برای شرکت خانم‌های متاهل و اجازه ولی قهری برای خانم‌های مجرد و نوجوانان تا سن 20 سال برای حضور در برنامه‌های کوهنوردی الزامی است!» این الزامات دقیقا همان الزاماتی است که که نگاه مرد سالارانه جامعه را تقویت می‌کند و اجازه پیشرفت و ترقی را از یک زن در جامعه سلب می‌کند.
> این اهانت به زنان است؟
توران ولی مراد، فعال حقوق زنان در گفت‌وگو با آفتاب یزد در این باره می‌گوید:« من به طور کلی معتقدم که زن وقتی به بلوغ می‌رسد مثل مردان یک انسان بالغ است و هر کسی مسئول کار‌های خودش است. موضوع احترام به پدر و مادر و یا همسر و یا نوع روابط خانوادگی موضوع دیگری است، زن به بلوغ فکری رسیده که ازدواج کرده است بنابر این وقتی افراد به سن بلوغ می‌رسند، دیگر خودشان برای عملکردشان تصمیم می‌گیرند. این اهانت به زنان است که بگویند شما برای این کار باید اجازه شخص دیگری را داشته باشید! فرقی نمی‌کند که این اجازه پدر و مادر باشد یا همسر، چون فرد بالغ خودش تصمیم گیر عملکرد خودش است.»
> برای رفع هر مشکل باید از راه‌های خودش وارد شوند
او در ادامه افزود:« اگر برای پیشگیری از آسیب‌ها و یا مشکلاتی این نوع بخش نامه‌هایی صادر می‌کنند این کار اشتباه است چون برای رفع هر مشکلی باید از راه‌های خودش وارد شوند نه با محدود کردن خانم‌ها! کسی که به سن بلوغ می‌رسد حق انتخاب اعمالش بر عهده خودش است و کسی نمی‌تواند این حق انتخاب را از او بگیرد. اساسا این مسیر، مسیر غلطی است که بگویند ما برای خانم‌ها محدودیت ایجاد می‌کنیم یا یک نفر به عنوان قیم بالای سر آن‌ها باشد تا در امنیت باشند!چون کسی که به سن بلوغ می‌رسد احتیاجی به قیم ندارد. در مورد همه موارد همین قضیه صدق می‌کندو آموزش‌های اسلامی هم به ما همین را می‌گوید که یک نفر که به سن تکلیف می‌رسد دیگر موظف است همه تکالیفی که شرع بر عهده‌اش گذاشته است انجام دهد، در این باره خودش مسئول انجام کارهایش است. این نوع برخورد‌ها که می‌گویند اجازه زن با پدر یا همسرش است یعنی زن نمی‌داند و نمی‌تواند درست را از غلط تشخص دهد و این اساسا غلط است! وقتی می‌گوییم زن قیم می‌خواهد یعنی از نظر عقلی زنان نا توانند؟ و این نگاه قرآن به انسان که زن را هم شامل می‌شود، نیست. من فکر می‌کنم که دغدغه افرادی که نگاه اینچنینی به زن دارند ایجاد فضای امن برای زنان است اما راهشان اشتباه است، آنها نمی‌توانند در انتخاب افراد دخالت کنند.»
> در کدام ماده قانونی این موضوع عنوان شده؟!
این فعال حقوق زنان در رابطه با واکنش رئیس هیئت استان خراسان رضوی نسبت به این موضوع که گفته بود" کار عجیبی را برای باشگاه‌ها حکم نکردیم، اینها قوانین جاری کشور است" گفت:« بگویند در کدام ماده قانونی این موضوع عنوان شده؟ اگر واقعا چنین چیزی است این قانون باید برداشته شود! بله برای سن کودک چنین موضوعاتی مطرح است که البته در آن جنسیت مطرح نیست اما وقتی کودک به سن بلوغ می‌رسد برای تصمیم گیری‌هایش دیگر نه نیاز به ولی دارد و نه نیاز به قیم! قطعا آن‌ها برای ایجاد فضای امن برای زنان دست به چنین کار‌هایی می‌زنند اما نگرششان به موضوع کاملا اشتباه است چون زن هم مثل مرد دارای قوه تعقل است و می‌تواند انتخاب کند. »
> قانون را مطالعه کنید!
بهمن کشاورز، وکیل پایه یک دادگستری و عضو کانون وکلای مرکز نیز در گفت‌وگو با آفتاب یزد در این باره می‌گوید:« در مقدمه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آن جا که صحبت از خانم‌ها و حقوق ایشان مطرح است، عبارات و تعبیراتی آمده که در خور توجه است و شایسته است که کسانی که قصد اظهار نظر در مورد مسائل مربوط به حقوق خانم‌ها را از هر قبیل دارند، این مقدمه و اصول مربوط به تساوی حقوق مردم ایران و این که همه به طور یکسان تحت حمایت قانون هستند را مطالعه کنند و به ویژه به اصل مربوط به حقوق خانم‌ها در اصل سوم قانون اساسی مربوط به حقوق مردم ایران به طور خاص توجه داشته باشند. اگر این مسئله که بخش نامه‌ای با این مفاد از هیئت کوهنوردی استان خراسان صادر شده باشد موجب تاسف بسیار است و تردیدی در این که این بخشنامه غیر قانونی و قابل ابطال است وجود ندارد، هر فرد ذینفع می‌تواند با مراجعه به دیوان عدالت اداری و تقدیم دادخواست ابطال آن و صدور دستور موقت بر منع اجرای آن را خواستار شود.»
او افزود:« این فرض در حالتی صادق است که هیئت کوهنوردی دولتی تلقی شود( این جانب در این مورد اطلاع دقیق ندارم) اگر هیئت کوهنوردی دولتی نباشد آنگاه دادگاه عمومی برای ابطال این بخشنامه و صدور دستور موقت صالح خواهد بود. در عین حال دلیلی نمی‌بینم که خانم‌های کوهنورد برای انجام تمرینات خود نیاز به اجازه همسر یا پدر داشته باشند. بدیهی است هر اعمال زور برای اجرای این بخشنامه غیر قانونی می‌تواند با شکایت شاکی با برخورد قضایی مواجه شود.»
> زنانی که نادیده گرفته می‌شوند
درخشش زنان در سال‌های اخیر در ورزش به‌ویژه کوهنوردی موضوعی نیست که بتوانیم به سادگی از آن بگذریم، تعداد زنان هیمالیانورد دنیا زیاد نیست. پروانه کاظمی یکی از آنهاست که چهره شناخته شده‌ای در جهان دارد. نام پروانه به عنوان اولین زنی که توانست در مدت یک هفته هم به اورست و هم به لوتسه (چهارمین قله بلند جهان) 9صعود کند، ثبت جهانی شده است.
لیلا اسفندیاری نیز یکی از زنان کوهنوردی بود که به عنوان اولین زن ایرانی به انتهای غار پراو در کرمانشاه رسید و صعودش به یخچال دره‌‌ یخار نیز موفقیت آمیز بود. زنی که صعودهای زمستانی‌اش از مسیرهای مختلف به دماوند و صعودش از دیواره علم کوه، فقط گام‌های نخست او در بلندپروازی‌های بی نظیرش در این رشته ورزشی بود.اولین زن ایرانی بود که «نانگاپاربات 8126 متری» به عنوان دومین قله دشوار جهان را فتح کرد و در همان صعود، سرپرست گروهی بود که تمام اعضایش مردان زبده کوهنوردی
ایران بودند. با این وجود ماجراهای حیرت انگیز
صعودهای انفرادی‌اش به مرتفع ترین قلل جهان؛ فقط زمانی بر سر زبان‌ها افتاد که در بام جهان لغزیده و پایین افتاده بود و در ارتفاعات هیمالیا و بین شکاف‌های یخی آرام گرفته بود! زنان قدرتمند و کوهنورد کشورمان کم نیستند اما آن‌ها هیچ وقت دیده نمی‌شوند و کمتر کسی موفیقت آن‌ها را می‌بیند!
بتول گندمی، عضو شورای شهر مشهد در رابطه با این بخشنامه گفته است:« این بخشنامه به هیچ عنوان قانونی و لازم الاجرا نیست، هیئت کوهنوردی ضمن عذر خواهی از تمام بانوان استان نسبت به لغو بخشنامه اقدام کند»
با این وجود ابلاغ چنین بخشنامه‌هایی بیش از هر چیز به جنجال‌های انتخاباتی سال گذشته صحت می‌بخشد وقتی که حسن روحانی رئیس‌جمهور در همایش‌های قبل از انتخابات خطاب به حاضرین در همایش در مورد رقیب انتخاباتی خود می‌گفت: بدانید که در پیاده رو‌های ما هم دیوار خواهند کشید. شما آنها را نمی‌شناسید من آنها را می‌شناسم....