آریا بانو - 5 آذر ماه برابر است با روز بسیج مستضعفین. در پنجمین روز از آذر سال 1358 امام خمینی (ره) فرمان تشکیل بسیج مستضعفین را صادر کرد و مجلس شورای اسلامی در سال 1359 آن را تصویب کرد.

روز بسیج مستضعفین
تاریخ	5 آذر
علت نامگذاری	تشکیل ارتش بیست میلیونی «بسیج مستضعفین» به فرمان امام خمینی

سرویس عمومی - "امام خمینی (ره): مملکتی که 20 میلیون جوان دارد، باید بیست میلیون ارتش داشته باشد"
تاریخچه روز بسیج مستضعفین
امام خمینی (ره) پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در شرایط حساس کشور در آن زمان، در روز 5 آذر 1358 خواستار آموزش نظامی همگانی و تشکیل ارتش 20 میلیونی شد. این فرمان پس از تصویب مجلس شورای اسلامی در دی 1359 به صورت قانونی رسمیت پیدا کرد. از آن پس پنجم آذر روز بسیج مستضعفین نام گرفت.
تشکیل بسیج مستضعفین، ارتش بیست میلیونی به فرمان امام خمینی (ره) هوشیاری و درایت بی نظیر حضرت امام خمینی (ره) از جمله اساسی‌ترین عوامل در جهت خنثی سازی توطئه‌ها به حساب می‌آید که به برکت این دوراندیشی و هدایت انقلاب در مسیر اصلی خود، زمینه انقلاب دوم فراهم آمد و با سقوط لانه جاسوسی امریکا در تهران و برملاشدن ماهیت سلطه جو و تجاوزکارانه امریکا، شیطان بزرگ با ضربه‌ای سخت و جبران ناپذیر روبرو شد.
اسناد بدست آمده از لانه جاسوسی و اظهارات صریح حکام امریکایی مردم و رهبران کشور و بویژه حضرت امام را با این حقیقت آشکار مواجه ساخت که احتمال مداخله نظامی امریکا و هجوم وی به جمهوری اسلامی، امری بعید و غیرممکن نبوده و با توجه به سوابق این کشور در جهان لزوم آمادگی مردم جهت مقابله و رویارویی را در کوتاهترین زمان ممکن آشکار می‌ساخت.
زمان شروع «هفته بسیج مستضعفین» چه تاریخی است؟
معمولا و طبق روال سال‌های گذشته هفته بسیج مستضعفین از اواخر آبان ماه (29 یا 30 آبان) آغاز شده و تا 5 آذر و هم زمان با روز بسیج پایان می‌یابد.
تعریفی از بسیج مستضعفین
مقام معظم رهبری در تعریف بسیج فرموده‌اند: «اگر بخواهیم بسیج را در یک تعریف کوتاه معرفی کنیم باید بگوییم: بسیج عبارت است از مجموعه‌ای که در آن پاکترین انسان‌ها، فداکارترین و آماده به کارترین جوانان کشور، در راه اهداف عالی این ملت و برای کمال رساندن و به خوشبختی رساندن این کشور جمع شده‌اند ... بسیج عبارت است از تشکیلاتی که در آن افراد متفرق و تنها، به یک مجموعه عظیم و منسجم، به یک مجموعه آگاه، متعهد، بصیر و بینا به مسائل کشور و به نیاز ملت، تبدیل می‌شوند. مجموعه‌ای که دشمن را بیمناک و دوستان را امیدوار و خاطر جمع می‌کند؛ در حقیقت همه انسان‌های مؤمن، آگاه، بصیر، عاشق ، متعهد و علاقه‌مند و آگاه به کار، در هر میدانی از میدان‌ها هستند که برای ملت مفید است، جزء بسیج‌اند؛ لذا بسیج یک نام مقدس است. »
انواع نیروهای بسیج
عضویت‌های بسیج به گروه‌های زیر تقسیم می‌گردد:
بسیجی عادی: عموم اقشار معتقد به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هستند که پس از گذراندن دوره آموزش عمومی به عضویت بسیج درآمده و سازماندهی می‌گردند.
بسیجی فعال: آن دسته از بسیجیان عادی داوطلب هستند که واجد شرایط لازم بوده و پس از گذراندن دوره‌های آموزشی سازمان دهی شده و با سپاه همکاری می‌کنند.
بسیجیان ویژه: این گروه که به پاسدار افتخاری هم شناخته می‌شوند افرادی هستند که صلاحیت‌های یک پاسدار را دارا می‌باشند و پس از گذراندن آموزش‌های لازم در این زمینه سازماندهی می‌گردند.
بسیجیان کادر: که بسیجیان فعال پس از گذراندن دوره‌های خاص به این سطح از عضویت می‌رسند.
ساختار تشکیلاتی سازمان بسیج مستضعفین
نیرو‌های بسیج ایران از بدو تأسیس تا پایان مسئولیت سردار سید یحیی صفوی رسماً زیرمجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بوده‌اند. با تغییر فرماندهی سپاه و با روی کار آمدن سردار محمدعلی جعفری مسئولیت فرماندهی بسیج برای اولین بار به فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی واگذار گردید، و حسین تائب در تیرماه 1378 به فرماندهی بسیج منصوب شد، اما پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری ایران فرماندهی بسیج به سردار محمدرضا نقدی سپرده شد. اخیراً و در تاریخ 17 آذر 95 رهبر جمهوری اسلامی ایران طی حکمی سرتیپ غلام‌حسین غیب‌پرور را به عنوان رئیس سازمان بسیج و جانشین فرمانده کل سپاه در امور بسیج منصوب کرد.
عزیز جعفری با دسته‌بندی تهدیدات علیه جمهوری اسلامی به تهدید نرم، تهدید نیمه‌سخت (شورش‌های مردمی بدون سلاح گرم، تهدید‌های اقتصادی-سیاسی داخلی و خارجی) و تهدید سخت (شورش‌های مسلحانه، جنگ داخلی و جنگ خارجی) وظیفه مبارزه با تهدید نرم را به بسیج غیرنظامی، نیمه‌سخت را به بسیج نظامی و سخت را به نیروی زمینی سپاه و بسیج نظامی محول می‌کند.

هدف روز بسیج مستضعفین
روز و هفته بسیج، بزرگداشت جان فشانی هایی است که برای سربلندی این سرزمین صورت گرفته است. هدف از برگزاری روز و هفته بسیج آشنا کردن و تجدید بیعت نسل جوان با آرمانهای انقلاب و دفاع مقدس و گسترش فرهنگ بسیجی در جامعه است.
حمید قارایی