آریا بانو - دوم دسامبر از سال 960 میلادی که در طی آن دوک ونیز ممنوعیت برده داری را اعلام نمود به عنوان روز لغو برده داری انتخاب شده است. امروزه، برده داری به شکل‌های مدرن بروز پیدا کرده و موضوع لغو برده داری همچنان مسئله‌ای قابل تحلیل و بررسی است.

روز جهانی لغو برده داری
تاریخ	2 دسامبر برابر با 11 آذر
علت نامگذاری	روز لغو برده داری به مناسبت اعلام ممنوعیت خرید و فروش برده و استثمار بردگان

سرویس عمومی - برده داری را چگونه تعریف می کنید و روز جهانی لغو برده داری را تا چه حد مهم و تاثیرگذار می دانید؟ برای آشنایی و آگاهی بیشتر نسبت به این امور و هدف این روز جهانی با ما همراه باشید.
تاریخچه روز جهانی لغو برده داری
لغو برده داری (Slavery Abolition) تاریخ همزمانی را در کشور‌ها تجربه ننموده، برخی تواریخ نخستین تلاش‌ها برای لغو برده داری را به قرن سوم پیش از میلاد باز می‌گردند که در حوزه امپراطوری موریا یا مائوریا اتفاق افتاده بود البته در آن زمان برده داری به طور مطلق لغو نشد بلکه خرید و فروش برده ممنوع شده بود.
در تاریخ نگاری مدرن، سال 960 میلادی نخستین تاریخ لغو برده داری است که در طی آن دوک ونیز «پیترو کاندیانو چهارم» ممنوعیت برده داری را اعلام نمود. از آن پس در سراسر جهان حکومت‌ها یکی پس از دیگری خرید و فروش برده و استثمار بردگان را ممنوع نمودند.

تعریفی از برده داری
برده‌داری به معنای در بندگی بودن اختیاری یا غیر اختیاری یک شخص در دست شخص دیگر است. نظام برده‌داری در مرحله از بین رفتن جامعه اشتراکی و بر شالودهٔ افزایش عدم تساوی اقتصادی که خود ثمره پیدایش مالکیت فردی بود، شکل گرفت. «دولت» برای نخستین بار در دوران بردگی پدیدار می‌شود.
«بردگی» نخست در مصر باستان، بابل، آشور و در چین و هندوستان پدید آمد ولی در یونان و روم باستان به شکل کلاسیک خود تکامل یافت. در شرق و از جمله در ایران باستان، بردگی بیشتر شکل پدرسالاری و خانوادگی داشت. دو طبقه اصلی این صورت بندی اجتماعی - اقتصادی (برده داران و بندگان) بودند. طبقات دیگری به عنوان طبقات میانه نیز نظیر خرده‌مالکان و پیشه‌وران و عناصر وازده و بدون طبقه که از مالکین کوچک ورشکسته اما غیر برده تشکیل می‌شدند وجود داشتند.
انواع برده د اری
برده به عنوان دارایی: این نوع برده داری فرم اصلی برده داری است که بردگان به عنوان دارایی مالکانشان تلقی و خرید و فروش می‌شوند. بیگاری کشیدن: در این نوع برده داری، فردی نیروی کارش را به رایگان در برابر یک بدهی عرضه می‌کند. مدت زمان این نوع برده داری ممکن است مشخص نباشد و حتی کودکان به دلیل بدهی والدینشان به بردگی مجبور گردند. این نوع برده داری امروزه رایج ترین شکل برده داری است. نیروی کار اجباری: این نوع از برده داری زمانی رخ می‌دهد که فرد مجبور می‌گردد برخلاف میلش تحت خشونت یا مجازات ارباب خود و با محدود گشتن آزادی‌های شخصی اش، به کار بپردازد. ازدواج اجباری: این نوع برده داری زمانی است که یک یا هر دو طرف مجبور به ازدواج برخلاف میل خود می‌گردند. این شکل از برده داری هنوز در جنوب و شرق آسیا و آفریقا قابل مشاهده است. شایان ذکر است که در بسیاری از انواع برده داری، بخصوص در برده داری نوع اول سوء استفادهٔ جنسی از بردگان نیز به اشکال گوناگون رایج است. برده داری نوین
امروزه برده‌داری، صورتی متفاوت از گذشته به خود گرفته است، برای مثال برده‌های امروزی به ویژه در مناطق فقیر جهان بسیار ارزان‌تر از گذشته هستند. لذا برده‌داران دیگر مجبور نیستند برای خرید برده هزینه‌های گزافی بپردازند و به تبع آن قربانیان امروزی برده‌فروشی نیز ارزش چندانی ندارند. علاوه بر آن دیگر مانند گذشته برای نگه داشتن برده‌ها از زنجیر استفاده نمی‌شود؛ بلکه امروزه از طریق اعمال خشونت و تهدید آن‌ها را ربوده و به کار وامی‌دارند.
امروزه قربانیان برده‌داری مدرن در زمینه‌های مختلفی نظیر خرید و فروش اعضای بدن، استخراج معدن، کار در معادن زغال سنگ، اشتغال در صنایع تولید لباس، فولاد، قهوه و شکر، کار در خانه و به ویژه در کشاورزی به کار گرفته می‌شوند. محصولاتی که به این طریق در جهان تولید می‌شود، معمولا با قیمتی ارزان در بازار کشورهای صنعتی ثروتمند عرضه می‌شوند که در این میان بیشترین سود عاید کمپانی‌های بزرگ می‌شود.
براساس گزارش سازمان ملل، بردگی در عصر جدید ناشی از فقر، طرد اجتماعی، به حاشیه راندن افراد، فقدان دسترسی به آموزش و وجود فساد در جامعه است. قربانیان این شیوه بردگی، همواره افراد بسیار ضعیف و فقیر جامعه هستند و از کارگران مهاجر که برای پرداخت بدهی‌های خود به باندهای قاچاق روی می‌آورند تا زنان و دختران مجبور شده به فحشا را در برمی‌گیرد.

امروزه استفاده برده‌وار از کودکان خردسال به عنوان نیروی کار به ویژه در برخی کشورها، امری عادی تلقی می‌شود. طبق آمار سازمان جهانی کار در سال 2015، هم‌اکنون در سراسر جهان 168 میلیون کودک مشغول به کار هستند. این گونه کودکان اغلب در کشتزارها به کار گرفته شده و یا به تکدی‌گری و کار در خانه گماشته می‌شوند، این کودکان در مواردی نیز به اجبار مورد تجاوز جنسی قرار می‌گیرند.
شاید تاریک‌ترین فصل برده‌داری مدرن، قاچاق و تجاوز جنسی اجباری به عنوان یکی از پیامدهای تجارت انسان در دنیای کنونی باشد. دختران و زنان بسیاری توسط باندهای سازمان یافته، از کشورهای آسیایی و آفریقایی اغفال شده و در حالی که مدارک و اوراق شناسایی‌شان نیز در همان محل به زور از آن‌ها گرفته می‌شود، به اروپای غربی منتقل و پس از تجاوز اجباری در شرایط زندگی و کاری بسیار تحقیرآمیزی نگهداری شده و در مراکز خاصی با هدف بهره‌برداری جنسی به بردگی گرفته می‌شوند.
هدف روز جهانی برده داری
هدف تعیین چنین روزی به عنوان روز الغای برده‌داری، از بین بردن انواع شیوه‌های برده‌داری نوین از جمله قاچاق انسان، سوءاستفاده و بهره‌کشی جنسی، کار اجباری کودکان، ازدواج اجباری و استفاده اجباری از کودکان در مخاصمات مسلحانه عنوان شده است.
بی شک برای مبارزه با امر برده داری در تمام اشکال گوناگون و مدرن آن، باید آگاه بود، تن به بردگی نداد و دیگران را نیز آگاه ساخت تا دنیایی عاری از انواع سوء استفاده از ضعفا به هر شکل داشته باشیم.
حمید قارایی