بزرگنمايي:

آریا بانو - تهران- تنبیه دانش‌آموزان نشانگر ضعف و درماندگی افرادی است که در فهم اقتضائات دوران کودکی و رفتار صحیح با آنها ناتوان هستند. دانش آموزانی که در مدارس تنبیه می شوند در آینده می توانند تنبیه کنندگان دیگران شوند و همیشه با خشونت و پرخاشگری به اهداف خود برسند و این موضوع تاثیر بسزایی در بُعد روحی و جسمی آنان می گذارد.

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا، این روزها روایت های تلخی از تنبیه دانش آموزان در مدارس شنیده می شود، پدیده نادری که برازنده سیستم آموزشی کشور نیست و نباید آن را به کل سیستم تعمیم داد زیرا استفاده از این ابزار تربیتی در سال های اخیر امری منسوخ شده است. رسانه‌ای شدن خشونت های بدنی دانش ‏آموزان به معنی این نیست که هر روز چنین اتفاقی در کلاس‌های درس رخ می‌دهد و اتفاقی شایع در مدارس است اما با بازنشر اخبار در فضای مجازی و پخش تصاویر از این قبیل بازار شایعه‌ها را داغ می کند و به این موضوع دامن می‌زند.
«براساس ماده ٧٧ آیین‌نامه انظباطی مدارس، هرگونه تنبیه از قبیل اهانت، آسیب بدنی و تعیین تکالیف ‏درسی فقط با هدف تنبیه ممنوع است.» بر پایه این آیین نامه انظباطی مدارس، خانواده‌ها می‌توانند با مشاهده این گونه خشونت ها به دفتر رسیدگی شکایت مردمی اداره‌ های آموزش و پرورش بروند و ضمن اطلاع به مسوولان، آنها نیز موظف هستند تا نسبت به این موضوع واکنش نشان دهند و فرد خاطی را مورد بازخواست یا در مواردی آنها را برکنار کنند.
آموزش‌های سلامت روان ضمن خدمت آموزگاران و توجه به کارآمدی گزینش ها می تواند در انتخاب شایسته آنان تاثیر مثبتی بگذارد و این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا قبل از انتقال علم باید به فکر سلامت روانی افراد بود و باید دانست که خشونت و ترویج آن در دستگاه تعلیم و تربیت جایگاهی نخواهد داشت.
پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا درباره افزایش خشونت های تنبیهی در مدارس و چرایی این معضل به گفت وگو با «محمدحسین نصیری خواه» روانشناس و استاد دانشگاه پرداخت و آن را از زوایای مختلف واکاوی کرد.
** آموزگاران مهمترین رکن تربیت نیروی انسانی
آموزش و تعلیم و تربیت از مهمترین رخدادهای زندگی هر فرد است که در این دوران به طور رسمی برای افراد آغاز می شود. برخورد آموزگاران با دانش آموزان نقش بسیار مهم و تاثیرگذاری در شکل گیری شخصیت تربیتی آنها دارد و چگونگی این رودررویی در همان لحظه نخست برای همیشه در ذهن دانش آموز خواهد نشست. اگر در جهت ارتقای سطح کمی و کیفی آموزش سرمایه گذاری شود اما معلمی از کارآمدی لازم برخوردار نباشد هیچگونه ثمری نخواهد داشت. معلمان اگر در کلاس های درس دانش آموزان را به هر دلیلی تهدید، تنبیه و تحقیر کنند اضطراب آنها نیز بیشتر خواهد شد و تمرکز خود را از دست می دهند و این مساله در میان گروه همسالان نیز تاثیر می گذارد. ارایه جملات اطمینان بخش، تکرار درس برای فراگیری، سخنان دل نشین و ... از طرف آموزگاران می تواند اعتماد به نفس دانش آموزان را دوچندان کند و آنها را در مسیر دستیابی به اهدافشان یاری بخشد.
** دلایل و چرایی شکل خشونت در نظام تعلیم و تربیت
در دنیای کنونی برخوردهای تنبیهی برای اصلاح جامعه بهتر دیگر منسوخ شده و هیچ گونه کاربردی ندارد. ریشه یابی اینکه خشونت ها چه منشایی دارند نیاز به واکاوی کارشناسانه و جامعه شناختی است. اینک با دیدن یا شنیدن این معضل در برخی مدارس باید دید که چه امری سبب شده تا آستانه تحمل معلمان یا متولیان نظام آموزشی اینقدر کاهش یابد که با دیدن هر گونه رفتار در میان دانش آموزان خشونت ورزی کنند. شکل گیری هر خشونتی ریشه در مسایلی دارد که باید آن را با اصول علمی و دقیق از آموزش ریشه کن کرد. اموری از جمله تربیت ناصحیح افراد، وجود ناهنجاری های مختلف در سطح جامعه همگی ریشه در رفتار خانواده ها در برابر یکدیگر دارد. حال اگر در جایی خبری از برخورد تنبیهی در مدارس شنیده می شود نباید با اخراج معلم یا کادر آموزشی این موضوع را خاموش کرد بلکه باید چرایی این امر را پیدا کرد.
** انتشار اخبار مختلف از تنبیه دانش آموزان در فضای مجازی
با شروع سال تحصیلی هرازگاهی اخباری درباره تنبیه دانش آموزان در برخی از مدارس شهرهای مختلف شنیده می شود و این خبرها در فضای مجازی بازتاب های گوناگونی دارد که گاهی نیز شهروندان این عمل را نکوهش می کنند و خواستار توبیخ سریع یا برکناری فرد خاطی هستند. وقتی مردم در سطح جامعه به خود اجازه می دهند تا هر عملی را انجام دهند و با پرخاشگری نسبت به یکدیگر به خواسته خود برسند و این عمل فراگیر و به امری عادی تبدیل شود بنابراین این اعمال غیرانسانی دور از ذهن نیست و در هر جایی و مکانی انجام می شود، از این رو نظام آموزشی نیز از این قاعده مستثنی نیست و معلمان نیز به عنوان افراد این جامعه از روش های تنبیهی مانند کتک زدن استفاده می کنند.
متاسفانه تعداد بالای دانش آموزان در کلاس های درسی و استاندارد نبودن کلاس ها سبب شده تا معلمان نتوانند کنترل کلاس را به درستی در دست خود بگیرند و گاهی به پرخاشگری یا تنبیه دانش آموزان می پردازند، به طور قطع آن دسته از آموزگاران که به لحاظ روحی ظرفیت تحمل برخی کارهای دانش آموزان را ندارند به راحتی این عمل ناشایست را انجام می دهند، در هر صورت این گونه رفتارها ناهنجاری های اخلاقی و غیر علمی است.
** تنبیه دانش آموزان در آینده نتیجه معکوس دارد
تنبیه نشانه ناتوانی فرد برای ایجاد نظم در هر محیطی است که انسانی در مقابل انسان دیگری انجام می دهد و موجب ترویج خشونت می شود. دانش آموزانی که در مدارس تنبیه می شوند در آینده می توانند تنبیه کنندگان دیگران شوند و همیشه با خشونت و پرخاشگری به اهداف خود برسند. بر پایه قانون، تنبیه بدنی به عنوان یک عمل ممنوع است و فرد تنبیه کننده مجازات خواهد شد اما تنبیه هایی مثل اعلام رفتارهای دانش آموز به خانواده، سرزنش، نصیحت و گزارش به مدارج بالای اداری جز تنبیه های مجاز هستند و انجام آنها در نظام آموزشی اشکال ندارد. در اساسنامه آموزش و پرورش تاکیده شده که تنبیه دانش آموزان باید در حد عرف و متعارف باشد و اثر جسمی و روانی برای آنان باقی نگذارد. در جایی از قانون نیز اشاره شده به دلیل پیامدهای روانی ناخوشایند اخراج دانش آموزان ممنوع است. به طوری کلی در قانون در زمینه تنبیه ضعف قوانین وجود ندارد اگرچه کامل نیز نیست اما در اجرای آن نقص های زیادی وجود دارد.
** اجرای روش های نوین در نظام آموزشی
هر چه زمان به جلو پیش می رود سطح آگاهی افراد و خانواده ها نیز به همان مقدار افزایش می یابد و استفاده از روش های نوین فراگیرتر می شود. بنابراین این موضوع در نظام آموزشی هم رسوخ پیدا کرده است. برگزاری کلاس های مدیریت هنجارهای رفتاری و کنترل خشم، تست های روانشناسی و رشد شخصیتی و سنجش میزان کارآمدی از آموزگاران قبل از شروع به خدمت می تواند در کنترل و مهار این گونه اعمال جلوگیری کند. رسانه ها هم گاهی اوقات در ترویج انواع خشونت نقش دارند که این موضوع با پخش فیلم ها، اخبار و سریال های تلویزیونی صورت می گیرد و همین عاملی می شود تا فضا ملتهب شود و افراد با الگوگیری به این هنجار ناشایست دست بزنند. مشکلات اقتصادی و بی توجهی به برخی خواسته های آموزگاران و درآمد پایین آنها نیز از جمله عواملی هستند که سبب می شود تا فکر آنان همیشه درگیر مسایل حاشیه ای زندگیشان شود و این فشارها با تنبیه دانش آموزان آن هم به طور ناخواسته خالی شود و به نوعی انتقام گیری کنند.
پژوهشم**9117**9131