آریا بانو - خشونت خانگی علیه زنان، کودکان و مردان
خشونت خانگی معمولا با سکوت قربانی همراه است ولی شما میتوانید از روی یکسری علایم خشونت خانگی را در اطرافیان تشخیص دهید و در صورت لزوم برای رهایی به او کمک نمایید.
با وجود پیشرفت های مدنی زیادی که جامعه امروزی پشت سر گذاشته است ولی هنوز آمار خشونت خانگی علیه زنان بسیار زیاد است. خشونت خانگی فقط نمود فیزیکی ندارد بلکه آسیبهای آن روی رفتار فرد تاثیر گذار است و با کمی دقت میتوان به آن ها پی برد. 
در برخی موارد قربانیان خشونت خانگی سعی میکنند ، آزار و اذیتی که علیه شان اعمال می شود را حتی از خانواده و دوستانشان مخفی کنند و شاید حتی به فکرتان نرسد که فرد مقابل شما درگیر خشونت خانگی است. 
هر کسی صرف نظر از موقعیت اجتماعی یا مالی میتواند قربانی خشونت خانگی شود و دچار آسیب جسمی و روحی شود. بسیاری از قربانیان خشونت خانگی سعی میکنند اتفاق ناگواری که برایشان می افتد را مخفی کنند.
خشونت خانگی در اغلب موارد به زنان و کودکان و نوجوانان اعمال می شود ولی گاهی اوقات مردان هم قربانی خشونت خانگی می شوند.
در ادامه مقاله بیتوته علایم خشونت خانگی را با شما در میان می گذاریم تا در صورت برخورد با قربانی تان آن بتوانید علایم را راحت تر تشخیص دهید. 
تعریف خشونت خانگی
معمولا خشونت خانگی زمانی رخ میدهد که یکی از افراد تلاش دارد بر دیگری مسلط شود و او را کنترل کنید. کنترل گری معمولا با آزارهای عاطفی و روانی شروع می شود و در نهایت به آزار جسمی می رسد. 
زمانی که آزار خانگی با خشونت فیزیکی همراه می شود به نام خشونت خانگی شناخته می شود. 

علایم فیزیکی خشونت خانگی
فردی که درگیر خشونت خانگی می شود معمولا دچار کبودی ها و آسیب های مکرر جسمی است که به دلیل اصابت مشت ، گلاویز شدن یا زمین خوردن ایجاد می شود و هر بار در پاسخ به سوال دیگران توجیه غیر منطقی و دلایل متناقضی بیان میکنند. 
مهم ترین علایم فیزیکی خشونت خانگی عبارتند از:
- کبودی اطراف چشم
- کبودی و کوفتگی بازوها
- لب زخمی
- کبودی و قرمزی روی گردن
- رگ به رگ شدن مچ دست
قربانیان خشونت فیزیکی سعی میکنند این علایم را با لباس بپوشانند مثلا فردی که در تابستان لباس آستین بلند می پوشد یا کسی که قبلا هیچ وقت ساق دست نمی پوشیده ، ساق دستش کرده است. 
روی صورتش آرایش غلیظ و بیش از حد معمول دارد یا عینک آفتابی اش را بر نمیدارد.
علایم عاطفی خشونت خانگی
بدرفتاری های خانوادگی میتواند منجر به آسیب عاطفی جدی شود و احساس درماندگی ، نا امیدی یا سرخوردگی در پی داشته باشد. فرد قربانی تصور میکند که هرگز از شر آزارگر در امان نخواهد بود و همیشه بی قرار و گوش به زنگ است آرامش کامل ندارد. 
مهم ترین علایم عاطفی خشونت خانگی عبارتند از :
- اضطراب ، آشفتگی و دلهره دائمی
- تغییر عادت خواب
- اعتیاد به مواد مخدر یا نوشیدنی الکلی
- زیر نظر بودن دائمی توسط شریک زندگی
- پول همراه نداشتن همیشگی
- نگرانی بیش از اندازه برای جلب رضایت شریک زندگی
- دوری از محل کار ، مدرسه یا تفریحات دسته جمعی بدون دلیل
- معذرت خواهی بیش از حد از دیگران
- از دست دادن علاقه به فعالیت روزانه
- عزت نفس پایین
- ظاهر نگران و ترسیده
- علایم افسردگی
- صحبت از خودکشی یا قصد خودکشی

خشونت خانگی علیه مردان
با وجودی که خشونت خانگی علیه زنان رواج بیشتری دارد ولی گاهی اوقات مردان هم قربانی خشونت خانگی می شوند ولی کمتر در این مورد صحبت میکنند که ناشی از کلیشه های جنسیتی است که مرد را جنس برتر میدانند بنابراین مردان در صورتی که در این مورد صحبت کنند از جانب اطرافیان تحقیر خواهند شد. 
دلیل دیگر مخفی ماندن خشونت خانگی از طرف مرد قربانی این است که به دلیل این که زنان توانایی فیزیکی مردان را ندارند با روشهای زیرکانه تری مرتکب خشونت می شوند و معمولا به صورت غیر فیزیکی دست به خشونت می زنند. 
مردان قربانی خشونت خانگی اغلب با احساساتی از جمله شرم ، ضعف و انزجار روبرو هستند و مجبورند علاوه بر آسیب های ذکر شده ناشی از خشونت خانگی با کلیشه های رفتاری اطرافیان هم مقابله کنند.
مردی که درباره خشونت خانگی صحبت کند معمولا با چنین پرسش هایی روبرو می شود: واقعا آسیب دیدی؟ مگه یه زن چقدر میتونه به یه مرد آسیب بزنه؟
روشهای خشونت خانگی علیه مردان
به طور کلی علایم خشونت خانگی علیه مردان با علایم خشونت خانگی علیه زنان مشترک است. خشونت علیه مردان میتواند احساسی یا کلامی باشد و در برخی موارد برای تلافی اعمال شوهر به صورت فیزیکی بروز کند و با روش های زیر انجام شود:
- برداشتن کلید خانه
- برداشتن داروها و سایر وسایل ضروری مرد
- سرزنش کردن مرد در جمع یا شبکه های اجتماعی
- واکنش به پیامک ها ، تماس ها و فعالیت های مرد در شبکه های اجتماعی
- حمله غافل گیرانه در خواب
- پرتاب اشیا به سمت او
- استفاده از سلاح برای مقابله به مثل
- اذیت حیوان خانگی محبوبش
خشونت خانگی علیه کودکان و نوجوانان
با توجه به میزان خشونت خانگی علیه کودکان و نوجوانان ، علایم آن هم میتواند متفاوت باشد. برخی علایم آشکار مانند استرس ندارند و با روشهای خودشان با این مسئله برخورد می کنند. 
عوامل مختلفی از جمله سن ، سابقه ترومای قبلی و خلق و خو بر میزان تاثیر خشونت خانگی علیه نوجوانان موثر است. 
کودکان ممکن است قربانی سطوح مختلفی از خشونت خانگی شوند یا این که صرفا شاهد خشونت خانگی باشند.
علایم خشونت خانگی کودکان و نوجوانان در سنین مختلف
واکنش کودکان زیر 5 سال به خشونت خانگی :
- تغییر عادت خواب و غذا خوردن
- گوشه گیری و پاسخ ندادن به اطرافیان
- اضطراب شدید جدایی
- گریه طولانی
- افزایش پرخاشگری
- تکرار رفتارهای خشونت آمیز با عروسک ها و اسباب بازی ها
- اختلال پس رفت رشد و از دست دادن مهارت های اکتسابی مانند دستشویی رفتن
واکنش کودکان 6 – 11 ساله به خشونت خانگی
- کابوس و اختلالات خواب
- پرخاشگری و ناتوانی در برقراری ارتباط با همکلاسی
- نداشتن تمرکز و انجام ندادن تکالیف
- بی تفاوتی و گوشه گیری
- فرار از مدرسه
- بیماریهایی از جمله معده درد و سر درد
واکنش خشونت خانگی در نوجوانان 12 – 18 ساله
- رفتارهای ضد اجتماعی
- افت تحصیلی
- فرار از خانه یا مدرسه
- اعتیاد به مواد مخدر
- درگیر شدن در روابط دوستی خشونت آمیز و تحقیر آمیز

واکنش کودکان و نوجوانان به خشونت خانگی در کوتاه مدت
برانگیختگی بیش از حد : تداعی تصاویر ، احساسات یا خاطرات تلخ که هر چه تلاش میکند آن ها را نادیده بگیرد ، رهایش نمی کنند.
اجتناب کردن : کودک از موقعیت ها ، افراد و هر چیزی که خشونت را به یادش می اورد دوری کرده و سعی می کند درباره آنها فکر یا صحبت نکند. 
گوشه گیری : سردی ، سکوت و گوشه گیری به طوری که از زندگی روزمره و اطرافیان جدا بیفتد.
واکنش های کودکان و نوجوانان به خشونت خانگی در دراز مدت
- افسردگی و اضطراب
- اعتیاد به مواد مخدر
- انجام رفتارهای خود تخریبی یا خودکشی
- بیماری های مزمن
- عزت نفس پایین
- رفتارهای خشونت آمیز
- ازار دیدن از سوی شریک عاطفی
- رفتارهای تکانشی از جمله رابطه جنسی پرخطر و بارداری ناخواسته
چطور با خشونت خانگی مقابله کنیم؟
از مکانی امن مثل خانه یکی از اعضای خانواده یا دوستان با اورژانس اجتماعی تماس بگیرید تا شما را راهنمایی کنند. 
به جایی بروید که احساس امنیت داشته باشید.
دوست معتمد ، خانواده یا مشاوری با تجربه را در جریان مشکلتان قرار دهید. 
نقشه اضطراری برای فرار داشته باشید مثلا سوییچ یدک ماشین را در جایی مطمئن مخفی کنید. کلید ، لباسهای ضروری ، اسناد مهم و داروهایتان را بسته بندی کنید و حساب بانکی مخصوص خود داشته باشید. 
برای این که فرزندان ، خانواده ، دوستان یا همکارانتان متوجه شود که شما در معرض خطر جانی یا جسمی هستید یک اسم رمز بسازید. 
با کسی که قربانی خشونت خانگی است چطور رفتار کنیم؟
اگر فکر میکنید یکی از اطرافیان شما قربانی خشونت خانگی است بهتر است با او صحبت کنید. 
از او بپرسید که آیا مشکلی دارد؟
درباره چیزی که باعث نگرانی شما شده کاملا واضح با او صحبت کنید. 
به دقت به حرفهایش گوش دهید.
به او اطمینان دهید که حرفهایتان خصوصی باقی می ماند. 
به او پیشنهاد کمک بدهید. 
از تصمیمش حمایت کنید. 
اگر با کودکی که قربانی خشونت خانگی شده روبرو شدید به او کمک کنید تا متوجه شود:
- داشتن احساسات متناقض مانند خشم و عشق به طور همزمان اشکالی ندارد. 
- ناراحتی از والدین هنگام عصبانیت کاملا طبیعی است. 
- میتواند فردی را دوست داشته باشد ولی همزمان از رفتارش متنفر باشد. 
- خشونت مشکل بزرگترهاست و کودک در این میان مقصر نیست. 
علامت آزار و خشونت خانگی با استفاده از دست:
برای اعلام خشونت خانگی ابتدا دست را در جایی که توسط آزارگر دیده نمی‌شود جلوی دوربین نگه داشته به صورتی که کف دست رو به دوربین باشد و انگشت شصت جمع شده باشد و در مرحله بعد تمام انگشتان را به صورت مشت جمع کرد.

بعد از دیدن علامت خشونت خانگی چه باید کنیم؟
اگر شما چنین علامتی را از سوی یک قربانی خشونت خانگی در ایران دریافت کردید و یا خودتان به نحوی از آن مطلع شدید می‌توانید با اورژانس اجتماعی 123 تماس بگیرید.
گردآوری : بخش روانشناسی بیتوته