آریا بانو - عقدهٔ الکترا
عقدهٔ الکترا ( به انگلیسی:Electra Complex)، یکی از اصطلاحات روانکاوی است. عقدهٔ الکترا در دختر، معادل عقدهٔ اُدیپ در پسر است. الکترا برادرش، اورستس، را واداشت که مادرشان، کلوتایمنسترا، و ناپدری شان، آیگیستوس، را به انتقام کشتن پدرشان، آگاممنون، به قتل برساند.
فروید در نظریه روانکاوی، از این داستان، برای توصیف میل ناخودآگاه دختر به از بین بردن مادر، و تصاحب پدر در دوره ذکری رشد روانی جنسی استفاده نموده است.

عقده الکترا چیست؟
یکی از مهم ترین قسمت های دیدگاه فروید مطرح کردن عقده الکترا است چراکه فروید با بیان این وضعیت، رویارویی شخص با مسایل جنسی و عکس العمل های او را مورد توجه قرار داده است و میتوان از نظریه های او در زمینه تربیت جنسی استفاده کرد.
از مهم ترین کاربردهای توجه به نگاه فروید در زمینه عقده الکترا میتوان به این نکته اشاره نمود که والدین را نسبت به شرایطی که بچه ها در حال عبور از آن هستند آگاه می کند و به این ترتیب والدین با بصیرت بیشتری با رفتارهای کودک در این مرحله برخورد می کنند.
فروید عنوان کرد ، هنگامی که دختران متوجه میشوند آلت تناسلی مردانه ندارند، از مادرشان عصبی میشوند که آن ها را به اندازه ی کافی توانمند به دنیا نیاورده است.

عاقبت، این ناخشنودی منجر می شود که دختر با مادرش شبیه سازی نموده و خصوصیت های والد هم جنس ش را درونی کند.
دیدگاه فروید نسبت به جنسیت زنان شدیداً مورد انتقاد قرار گرفت. روانکاوی به نام کارن هورنای، مفهوم فروید بعنوان حسادت دختران نسبت به آلت جنسی مردانه را رد کرد و به جای آن بیان کرد ، مردان به علت این که قادر نیستند کودکی به دنیا آورند حسادت می ورزند.
فروید، خود اعتراف کرده بود که درک او از زنان شاید کامل نبوده.

حل شدن عقده الکترا
هرچند به اعتقاد فروید اُدیپ و الکترا از جریانات طبیعی رشد شخص هستند و با موفقیت از بین خواهند رفت؛ با‌این‌ وجود حل عقده الکترا، نسبت به اُدیپ در پسران، مسیر متفاوت تری را طی خواهد کرد. در دختران به علت فقدان آلت تناسلی مردانه، اضطراب اختگی که در پسران وجود دارد را تجربه نمی کنند و به عبارتی دختران، علت محکمی برای دست کشیدن از این شرایط ندارند.
به همین خاطر فروید در رویکرد روانکاوی خویش عنوان می کند که عقده الکترا در دختران، هیچوقت بطور کامل پایان نمی یابد. مگر هنگامی که آنها ازدواج کرده و صاحب فرزند پسر شوند. تولد فرزند پسر به صورتی نمادین، به این معناست که دختر آلت مردانه را کسب کرده و به همان قدرت دست یافته است.
تنها عاملی که سبب می شود دختربچه از احساسات و تمایلاتی که نسبت به پدرش دارد دست بکشد ترس از این مسأله است که ارتباط او و پدر از بین برود. آنها علی رغم دلخوری که از مادر دارند، به هر جهت وی را بعنوان مادر و نخستین مسئله عشقشان دوست دارند و نمی خواهند که او را از دست بدهند. از طرفی ایستادگی پدر در برابر توجه طلبی های بچه، یکی از عوامل تأثیرگذار بر بچه برای پایان دادن به این رقابت است.

راهکارهایی برای کمک به حل عقده الکترا در دختران
اگر در نزدیکی شما، دختربچه ای وجود دارد که حس می کنید نسبت به ارتباطات والدین با حسادت برخورد می کند و نمی خواهد توجهی از جانب پدر، به سوی مادرش ببیند، احتمالاً شما در حال مشاهده کودکی هستید که دوران عقده الکترا را پشت سر می گذارد.
مهم ترین اقدامی که باید در این زمینه انجام گیرد ، استفاده از مشاوره های روانشناسی درباره تربیت جنسی است و در ضمن به یاد داشته باشید که ایستادگی در برابر رفتارهای حسادت طلبانه دختران، یکی از علل چشم پوشی کردن او از ادامه این وضعیت هست.
گردآوری: بخش رواشناسی بیتوته