آریا بانو - جیغ زدن کودک نوپا
خیلی از پدر و مادر ها از رفتارهای جیغ زدن و قشقرق کردن کودک خردسال خود کلافه و خسته می شوند. رفتار های جیغ زدن کودکان نوپا گاه و بی گاه به دلایل مختلف طبیعی و معمولا گذراست. اما گاهی جیغ زدن کودکان نوپا به حدی زیاد می شود که کنترل آن برای خانواده مشکل می گردد. جالب است بدانید رابطه شما و نوع برخورد شما تا حد زیادی می تواند این رفتار کودکتان را کنترل کند. ممکن است نشانه هایی از بیش فعالی در کودکتان ببینید. اما بهتر است برای تشخیص به یک متخصص و مشاور کودک مراجعه نمایید.
علت جیغ زدن کودکان زیر 2 سال
کودکان در سنین پایین به خصوص در سنینی که به مهارت های کلامی کافی نرسیده اند، رفتارهای جیغ و داد کردن و قشقرق راه انداختن را زیاد نشان می دهند. گاهی این جیغ زدن به نوعی به زبان کودک برای بیان خواسته هایش و جلب توجه تبدیل می شود که به تدریج برایش تبدیل به عادت می گردد. گاهی خانواده ها رفتارهای کودک را نشانه ای از بیش فعالی یا اختلالات دیگری چون اوتیسم می پندارند. در کل جیغ زدن کودکان می تواند علت های مختلفی داشته باشد که برخی از آن ها شامل موارد زیر است:
درخواست داشتن
کودکان زیر 2 سال که هنوز کلام به خوبی در آن ها شکل نگرفته است، خیلی اوقات برای نشان دادن نیازها و درخواست هایشان از زبان غیر کلامی مثل نشان دادن ایما و اشاره، صدا درآوردن و خیلی اوقات جیغ زدن استفاده می کنند. معمولا برای اصرار به داشتن چیزی بیشتر جیغ می زنند و خیلی اوقات با جیغ زدن به خواسته خود می رسند. درواقع هرچه والدین خواسته آن ها را در این مواقع بیشتر اجابت کنند، این رفتار تقویت می شود.
جلب توجه
کودکان به خصوص در سنین پایین خیلی دنبال جلب توجه والدین هستند. خیلی از کودکان خردسال یاد می گیرند که با جیغ زدن می توانند سریع توجه پدر و مادر خود را جلب کنند. والدین خیلی اوقات ناخواسته با رفتارهایی این جیغ زدن را تقویت می کنند. مثلا سریع آن ها را در آغوش می گیرند، سعی می کنند با بازی و سرگرمی حواسشان را پرت کنند اما در واقع دارند به این رفتار پاداش می دهند. حتی توجه منفی والدین مثل دعوا کردن صدا کردن کودک و هر برخورد افراطی می تواند این رفتار را تقویت کند چون کودک از این طریق به توجه رسیده است.
عصبانیت
ناکام گذاشتن می تواند کودک را عصبانی کند. کودکان در این سن هنوز به راه های کلامی برای ابراز عصبانیت نرسیده اند و راه های کنترل هیجان و خشم را یاد نگرفته اند به همین دلیل تنها راه ممکن برایشان جیغ و داد کردن است.
درد جسمی
جیغ و داد کودک برخی مواقع به خاطر دردهایی است که حس می کند، مثل درد شکم و دل پیچه، یا درد هایی که در اثر ضربه دیدن در آن ها ایجاد شده است. خیلی اوقات این دردها برایشان مبهم است یا توانایی ابراز درد را ندارند.

راه های برخورد با جیغ زدن کودک
برای برخورد صحیح با جیغ و داد کودک باید علت آن را بشناسید و بر اساس آن برخورد صحیحی با آن داشته باشید. در نظر داشته باشید که با برخورد صحیح می توانید این رفتارها را کنترل و تعدیل کنید. برخی راه های برخورد با جیغ زدن کودک این موارد هستند:
با جیغ زدن تسلیم درخواست کودک نشوید
اگر او برای درخواست چیزی جیغ می زند، در این مورد با هر بار جیغ زدن سریع چیزی که می خواهد را به او ندهید. می توانید به او بگویید "اگر جیغ بزنی نمی فهمم چی می خوای" از او بخواهید به آرامی نشان دهد چه می خواهد. می توانید حدس بزنید و به آرامی در بیان خواسته اش به او کمک کنید. وقتی به آرامی درخواستش را ابراز کرد بهتر است چیزی که می خواهد را به او بدهید و با توجه مثبت و محبت برای اینکه خواسته اش را آرام ابراز کرد او را تحسین کنید. دقت کنید اگر خواسته اش غیر معقول است به خاطر جیغ و داد کودک تسلیم خواسته اش نشوید می توانید به او خیلی ساده توضیح دهید. مثلا الان نمی توانی این را داشته باشی بعد از غذا می دهم. یا اینکه می توانید جایگزینی برای آن در نظر بگیرید.
صبر و حوصله داشته باشید
دوره رشد کودک را در نظر بگیرید. کودکان در سنین خیلی پایین جیغ زدن گاه و بی گاه دارند که معمولا گذرا است و خود به خود کاهش می یابد. برخورد شدید و واکنش افراطی می تواند اوضاع را بدترکند و یا این دوره را طولانی کند بهتر است با صبر و حوصله با کودک برخورد کنید و اجازه ندهید این رفتار کودک شما را خیلی پریشان و مضطرب کند.
تعامل مثبت با کودک را افزایش دهید
در زمان هایی که کودک آرام است تا حد ممکن ارتباط مثبت با کودک خود را زیاد کنید. این کار تاثیر زیادی برای کاهش رفتار منفی دارد. می توانید زمان هایی را اختصاص دهید که با او بازی کنید، او را در آغوش بگیرید، برایش داستان بگویید.
جیغ زدن های کودک برای جلب توجه را نادیده بگیرید
اگر کودکتان برای جلب توجه شما جیغ و قشقرق می کند، به واکنش های خود دقت کنید. نه تنها توجه مثبت مثل بغل کردن، شکلات دادن بلکه حتی توجه منفی مثل اخم کردن و دعوا کردن می تواند این رفتار را تقویت کند. حتما به الگوی جیغ زدن ها و دلیل آن توجه کنید. وقتی برای توجه گرفتن شما جیغ می زند، آن را نادیده بگیرید و توجه نکنید. در عوض وقت هایی که ارتباط مثبت دارد و جیغ نمی زند توجهتان را دو چندان کنید. کم کم کودک یاد می گیرد برای توجه گرفتن رفتارهای آرام و مثبت نشان دهد.
به رفتارهای مناسب کودک پاداش دهید
می توانید برنامه ای برای پاداش دادن به کودک داشته باشید. هر وقت کودک رفتار مثبتی نشان داد، یا مثلا درخواست هایش را بدون جیغ و داد ابراز کرد، به او پاداش بدهید. می توانید جایزه های کوچکی مثل خوراکی هایی که دوست دارد را برای پاداش در نظر بگیرید. به کودک بگویید این پاداش را دقیقا برای چه رفتاری می گیرد.
منبع: honarehzendegi.com