آریا بانو - پی بردن به هوش کودک از روی نقاشی
نقاشی کردن یکی از سرگرمی های قدیمی و مورد علاقه ی کودکان می باشد. نقاشی کردن و ظرفیت باز تولید اشکال تنها مختص انسان بوده و مانند نوشتن، نشانگر توانایی شناختی انسان و ذهنیت اوست. توانایی کودک برای کشیدن یک نقاشی حاصل توانایی های دیگری مانند دیدن و نگه داشتن درست مداد در دست او می باشد.
چنین به نظر می رسد که توانایی نقاشی کودکان حاصل عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی باشد ولی توانایی نقاشی کودک می تواند یکی از نشانه های شاخص هوش در بزرگسالی او باشد. براساس تحقیقات انجام شده کودکان با نمرات بالاتر در آزمون نقاشی از سطح هوشی بالاتری برخوردارند. بر اساس نتایج حاصل از تحقیقات محققان روی بیش از 700 جفت دوقلوی همسان و غیر همسان، مشخص شد که ژن ها تقش مهمی در توانایی نقاشی کودک و هوش فرد در آینده داشته و از روی نقاشی یک کودک 4 ساله می توان تا 10 سال آینده ی زندگی او را پیش بینی کرد.
ویژگی های نقاشی کودک
همان طور که می دانیم، از دیدگاه روانشناسان نقاشی می تواند منبع ارزشمندی برای شناخت کودک و پی بردن به درون او باشد. نقاشی کودک بازتاب دنیای درون او و نشانگر جهان بینی او نسبت به زندگی است و همچنین نشانگر میزان استحکام او و خانواده و موقعیت و نقش او در خانواده و روابط کودک با دیگر اعضای آن می باشد.
نقاشی میزان اعتماد به نفس او را به خوبی نشان داده و نوع رفتار اعضای خانواده و فرهنگ آنان را بازگو می کند. نقاشی کودک و حتی خط خطی کردن های او معنی دار بوده و می تواند میزان خلاقیت او را آشکار کند.
نقاشی های کودکان با یکدیگر تفاوت های بسیاری دارند و لزوما یک نقاشی عالی دوران کودکی نشانگر استعداد بالای هنری کودک در آینده نمی باشد. لازم است کودک را به نقاشی کردن تشویق کرده و او را کاملا آزاد بگذاریم و اجازه دهیم که کودک در پایان نقاشی به راحتی در مورد آن با ما حرف بزند.

مفهوم رنگ ها در نقاشی کودک
استفاده از رنگ ها در نقاشی کودک بسیار حائز اهمیت بوده و به ما در شناخت روحیات و دنیای درون کودک کمک بسیاری می کند. روانشناسان براین باورند که در هر جزء از نقاشی کودکان مانند رنگها و خطوط و اندازه ها معنی و مفهوم خاصی نهفته است. مفهوم هر یک از رنگها به قرار زیر است:
سیاه و سفید: بیانگر ترس، اضطراب، ناامیدی و غم می باشد.
قهوه ای: نشانگر مقابله در برابر فشار والدین برای نظافت است.
بنفش: بیانگر تمایل به چیزهای مخالف و گاهی اضطراب است.
آبی: نشانگر درونگرایی کودک و و رنگ صلح و ارامش و تسلیم است.
سبز: رنگ طبیعت بوده و نیاز به جلب توجه و تمایل کودک به برقراری ارتباط با دیگران را نشان می دهد.
قرمز: رنگ انرژی اور و نشانگر برونگرایی کودک است.
زرد: رنگ شادی و نشانگر خوش بینی کودک و تمایل او به مشارکت با دیگران است
صورتی: رنگ صلح و تمایل به برقراری تعادل در زندگی و روابط را داراست.
خاکستری: رنگ خنثی بوده و در نقاشی کودک معنی خاصی ندارد.
نقاشی برای کودکان وسیله ای برای افزایش کیفیت رشد روحی، عاطفی و فکری آنان بوده و توقعی به کشیدن یک نقاشی عالی از کودک نیست. نقاشی هنری اکتسابی است که با اموزش خوب و محیط مناسب و توجه و تشویق و تمجید والدین آموخته شده و نیاز به استعداد خاصی ندارد.
همه ی نقاشی ها دارای محتوا یا همان موضوع و عمق یا مفهوم گرفته شده از نقاشی هستند و به همین دلیل است که روانپزشکان اطفال از نقاشی کودکان به عنوان یک تست تشخیصی استفاده می کنند. شرایط و امکانات هر کودک نیز برای تفسیر نقاشی او باید در نظر گرفته شود. بازی و نقاشی تا قبل از سن 7 سالگی باید آزادانه و به دور از هر آموزشی باشد. بهتر است موضوعی که برای نقاشی به کودک می دهیم کلی و ملموس باشد تا او بتواند راحت تر به ابراز احساسات و هیجاناتش بپردازد.
بچه ها معمولا در سن 1 سالگی تنها با قلم به کاغذ ضربه زده و از 18 تا 20 ماهگی شروع به کشیدن خط می کنند. کودک در سن 3 سالگی با ترسیم تصاویر، سعی در بروز حساسات درونی خود دارد.این مرحله آغاز حرکت ترسیمی و تقلید از موقعیت هاست. در سن 5 و 6 سالگی به بعد، توجه و قدرت کودک بیشتر شده و می تواند بر حسب علاقه ی خود تنها چیزهای مهم زندگیش را به تصویر درآورد. این مرحله ی توجه به الگو و نسخه پردازی از شکل های هندسی می باشد. از این مرحله به بعد، نقاشی کودک یک تست شخصیتی است که می توان بر اساس قوانین فرافکنی به تفسیر آن پرداخت.
نقاشی کودک نوعی بازی است که کودک از طریق آن با استفاده از یک کاغذ و قلم با دنیای واقعیت ها ارتباط برقرار می کند. جزئیات در نقاشی کودک نشانه ی هوش او بوده و بچه هایی که جزئیات را بهتر می کشند باهوش تر هستند. بچه های باهوش برای کشیدن یک ادم، تمام اعضای بدن را با دقت فراوان رسم می کنند. پس نقاشی کودک می تواند شاخصی برای هوش بزرگسالی او باشد.
منبع: honarehzendegi.com