بزرگنمايي:

آریا بانو - به گزارش دنیای اقتصاد ؛ کف و سقف قیمت خودرو به چه میزان خواهد بود؟ این سوال از آن جهت مطرح است که قرار است تا پیش از اجرای ابرطرح عرضه خودرو در هفته جاری، قیمت‌های جدید بعد از گذشت یک‌سال و سه ماه از آخرین قیمت‌گذاری اعلام شود.
هرچند پیش‌بینی‌ها از قیمت‌گذاری خودروها در حاشیه بازار حکایت دارد؛ با این حال به گفته برخی از منابع آگاه، خودروها با درجه‌بندی قیمتی، بین 30 تا 80درصد رشد قیمت را به خود خواهند دید. پیش از این نایب رئیس شورای رقابت از آغاز عصر طلایی خودروسازی بعد از قیمت‌گذاری این شورا سخن گفته بود. 
درحالی‌که گفته می‌شود به‌زودی قیمت‌های جدید خودرو توسط شورای رقابت اعلام خواهد شد، روز گذشته یک مقام رسمی در انجمن قطعه‌سازان خبر از رشد احتمالی 30 تا 80درصدی قیمت‌ها داد.
مازیار بیگلو، عضو هیات‌مدیره انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو، روز گذشته در نشستی خبری اعلام کرد به قطعه‌سازان گفته شده که رشد قیمت کارخانه‌ای خودرو بین 30 تا 80درصد خواهد بود. پیش از این نیز «دنیای اقتصاد» پیش‌بینی کرده بود احتمالا قیمت‌گذاری جدید خودرو نزدیک به حاشیه بازار خواهد بود. این در حالی است که چنین رشدی تقریبا در کارنامه شورای رقابت بی‌نظیر است. پیش از این افزایش قیمت‌هایی که از طریق این شورا اعمال شده بود عموما زیر 10درصد بود. تنها در آخرین قیمت‌گذاری که توسط شورای رقابت انجام شد، یعنی اردیبهشت‌ماه سال گذشته، این شورا افزایش 15درصدی قیمت‌ها را اعمال کرد. در آذرماه سال 1400 نیز که آخرین قیمت‌گذاری انجام شد، ستاد تنظیم بازار رشد قیمت 18درصدی را برای خودروهای تولید داخل در نظر گرفت.
اما اکنون به نظر می‌‌رسد با توجه به ثابت ماندن قیمت خودرو برای مدت طولانی و روند زیان‌دهی که خودروسازان در این مدت متحمل شدند و همچنین مخالفت‌هایی که با حضور دوباره این شورا شده، شورای مذکور سعی دارد با رشد قیمت قابل‌توجه، خودروسازان را از زیان خارج کند. محمود دودانگه، نایب‌رئیس شورای رقابت، پیش از این اظهاراتی داشت که به‌نوعی تاییدکننده روند جدید شورای رقابت است. وی اظهاراتی داشته مبنی بر اینکه با دستورالعمل جدید این شورا حداکثر تا شش ماه آینده بازار خودروی کشور تنظیم شده و به تعادل می‌رسد. همچنین تاکید کرده است قرار نیست خودروسازان محصولی تولید کنند که قیمت آن کمتر از قیمت تمام‌شده باشد و سود منصفانه آنها در نظر گرفته خواهد شد و به تعبیر نایب‌رئیس شورای رقابت «دوران طلایی خودروسازان» آغاز می‌شود.
وی همچنین تاکید کرده با دستورالعمل جدید هم تولید و هم عرضه خودرو افزایش خواهد یافت. دودانگه در ادامه از «واقعی» شدن قیمت‌ها سخن به میان آورده است. از اظهارات نایب‌رئیس شورای رقابت می‌توان نتیجه گرفت احتمالا رشد قیمت خودرو در همان بازه‌ای خواهد بود که بیگلو به آن اشاره کرده است.
اما تعیین قیمت کارخانه‌ای خودرو نزدیک به حاشیه بازار، طی یک دهه گذشته یک بار اتقاق افتاده بود که مربوط به دولت یازدهم یعنی دولت اول حسن روحانی و زمانی که رضا رحمانی سکان‌دار وزارت صمت بود، می‌شود. خردادماه سال 98 بود که وزارت صمت به خودروسازان مجوز داد قیمت محصولات خود را پنج‌درصد کمتر از قیمت حاشیه بازار تعیین کنند؛ موضوعی که البته در همان زمان با مخالفت‌های گسترده‌ای نیز همراه شد. درنهایت این تنها تجربه‌ای بود که قیمت‌گذاری برای خودرو نزدیک به حاشیه بازار انجام شد. اما اکنون با گذشت نزدیک به چهار سال این بار به نظر می‌رسد این شورای رقابت است که می‌خواهد همین رویه را در پیش گرفته و افزایش قابل‌توجهی در قیمت کارخانه‌ای خودرو اعمال کند.
برای پیگیری این موضوع گفت‌وگویی با سپهر دادجوی توکلی، مدیر روابط‌عمومی شورای رقابت، داشتیم. توکلی این موضوع را تایید کرد که قیمت‌گذاری برای هر خودرو با خودروی دیگر متفاوت خواهد بود، اما در مورد بازه 30 تا 80درصدی رشد قیمت خودرو در مقام تکذیب برآمد و گفت هنوز چیزی در این رابطه مشخص نیست. با این حال وی در ادامه صحبت‌های خود اظهار کرد که ممکن است برای یک خودرو 5درصد رشد قیمت رخ دهد و برای خودرویی دیگر 100درصد. این درحالی است که بیگلو نیز می‌گوید اخبار مربوط به بازه 30 تا 80درصدی رشد قیمت از شورای رقابت به انجمن قطعه‌سازان رسیده است.
توکلی همچنین تاکید کرده قیمت‌گذاری بر اساس فرمولی که پیش از این منتشر شده انجام خواهد شد که بر اساس اعلام قیمت تمام‌شده توسط خودروساز، صحت‌سنجی بهای تمام‌شده توسط سازمان حسابرسی، در نظر گرفتن «سود عادله» و قیاس با قیمت سه خودروی هم‌تراز خارجی خواهد بود. می‌توان انتظار داشت خودروهای پرتیراژ که تاکنون خودروسازان برای ساخت آنها متحمل زیان می‌شدند از رشد قیمت بیشتری نسبت به خودروهای کم‌تیراژ بهره‌مند شوند.
برآورد قیمت جدید خودرو
با توجه به بازه اعلامی بیگلو برای رشد قیمت خودرو و با فرض صحت آن می‌توان برآوردی از قیمت جدید محصولات خودروسازان داشت. برای شروع به سراغ یکی از پرطرفدارترین محصولات ایران‌خودرو برویم. پژو پارس سال که اکنون با قیمت کارخانه‌ای 165میلیون و 862هزار تومان فروخته می‌شود اگر 30درصد افزایش قیمت پیدا کند، بهای آن به 215میلیون و 632هزار تومان می‌رسد اما اگر قیمت آن با رشد 80درصدی همراه باشد به 298میلیون و 551هزار تومان می‌رسد. اگر بین دو قیمت میانگین بگیریم به رقم 257میلیون و 85هزار تومان می‌رسیم.
با این حال پژوپارس جزو خودروهایی بوده که زیان زیادی روی دست خودروساز گذاشته، به همین علت می‌توان انتظار داشت که این خودرو با رشد قیمت بیشتری مواجه باشد. پژو پارس ELX نیز اکنون 209میلیون و 125هزار تومان قیمت دارد که با رشد 30 و 80درصدی به ترتیب می‌توان قیمت‌های 271میلیون و 862هزار تومان و 376میلیون و 425هزار تومان را برای آن در نظر گرفت که میانگین آن به 324میلیون و 143هزار تومان می‌رسد. پژو 206 تیپ 3 نیز از دیگر خودروهای پرتقاضا در طرح‌های فروش ایران‌خودرو بوده است.
از آخرین قیمت‌گذاری خودرو تاکنون قیمت این مدل 181میلیون و 529 هزار تومان بود؛ حال اگر 30درصد رشد قیمت داشته باشد می‌توانیم بهای 235میلیون و 978هزار تومان را برای آن متصور باشیم. اما اگر سقف رشد قیمت احتمالی را در نظر بگیریم می‌توانیم بگوییم با 80درصد رشد قیمت، بهای این خودرو به 326میلیون و 752هزار تومان می‌رسد؛ میانگین این دو رقم نیز روی 281میلیون و 365هزار تومان می‌ایستد. پژو 207 دنده‌ای دیگر خودروی پرتقاضای ایران‌خودرو نیز اکنون به قیمت 215میلیون و 794هزار تومان فروخته می‌شود. اگر نرخ این خودرو 30درصد افزایشی باشد به 280میلیون و 794هزار تومان و اگر 80درصد رشد داشته باشد به 388میلیون و 792هزار تومان می‌رسد. قیمت میانگین بین این کف و سقف نیز 334میلیون و 793هزار تومان است.
سری هم به سمند بزنیم. این خودرو نیز از آذرماه سال 1400 به میزان 158میلیون و 288هزار تومان قیمت‌گذاری شده است اما با رشد 30 و 80درصدی می‌تواند به ترتیب 205میلیون و 696هزار تومان و 284میلیون و 810هزار تومان قیمت بخورد که میانگین آن روی 245میلیون و 253هزار تومان می‌ایستد. البته همه خودروهایی که تاکنون بررسی کردیم جزو خودروهای پرتقاضا و البته زیان‌ده بوده‌اند که می‌توان انتظار داشت شورای رقابت که وعده خروج خودروسازان از زیان‌دهی و حتی یک گام جلوتر از آن یعنی سوددهی آنها را داده تمرکز بیشتری بر رشد قیمت این خودروها داشته باشد و سعی کند افزایشی نزدیک به سقف تغییرات را برای آنها اعمال کند تا از این طریق بتواند به وعده خود عمل کرده و خودروسازان را از دام زیان‌دهی خارج کند.
اما محصولاتی که زیان روی دست خودروساز نمی‌گذاشتند و تقاضای چندانی هم نداشتند احتمالا رشد کمتری در قیمت را به خود ببینند. برای مثال می‌توان تغییرات هایما S7 را بررسی کنیم. این خودرو اکنون درب کارخانه به قیمت 675میلیون تومان فروخته می‌شود؛ حال اگر 30درصد رشد قیمت داشته باشد، بهای آن 877میلیون تومان و اگر 80درصد رشد قیمت داشته باشد قیمت آن یک‌میلیارد و 215میلیون تومان خواهد شد که میانگین آن را می‌توان یک میلیارد و 46میلیون تومان در نظر گرفت. البته بعید است قیمت این خودرو به دلایلی که به آن اشاره کردیم تا این اندازه افزایش پیدا کند.
نگاهی داشته باشیم به محصولات سایپا که برای آنها نیز نمی‌توان به اندازه محصولات پرتقاضای ایران‌خودرو انتظار رشد قیمتی داشت. برای شروع به سراغ کوییک دنده‌ای برویم: این خودرو اکنون 168میلیون و 242هزار تومان قیمت دارد که با 30درصد رشد به 218میلیون و 714هزار تومان و با 80درصد رشد به 302میلیون و 835هزار تومان می‌رسد که میانگین آن 260میلیون و 774 هزارتومان خواهد بود. خودروی دیگر سایپا یعنی شاهین از بدو تولید به قیمت 344میلیون و 747هزار تومان قیمت‌گذاری شد که قیمت آن را با کف و سقف تغییرات مفروض می‌توان 435میلیون و 171هزار تومان و 602میلیون و 544هزار تومان در نظر گرفت که میانگین این دو قیمت 518میلیون و 857هزار تومان است.
ساینا محصول دیگری از این خودروساز است که اکنون قیمت آن 169میلیون و 998هزار تومان است که با 30 و 80درصد رشد قیمتی به ترتیب می‌تواند به 220میلیون و 997هزار تومان و 305میلیون و 996هزار تومان با میانگین قیمتی 263میلیون و 496هزار تومان برسد. البته همه اینها گمانه‌زنی‌هایی است که براساس بازه اعلامی بیگلو انجام شده است. باید منتظر بود و دید در روزهای آینده قیمت‌هایی که از طریق شورای رقابت اعلام می‌شود دقیقا به چه میزان است. با این حال می‌توان انتظار داشت عمده تغییرات در همین بازه باشد اما در مورد برخی خودروهای کم‌تقاضا و سودده ممکن است رشد قیمتی کمتر و در مورد برخی مدل‌هایی که زیان بیشتری روی دست خودروساز گذاشته‌اند رشد قیمتی بیشتر باشد. اما آنچه مشخص است محصولات زیان‌ده خودروسازان و پرتیراژها نسبت به کم‌تیراژها با قیمت بالاتری همراه خواهند بود.