آریا بانو - خبرآنلاین / ناسا قصد دارد تا با ارسال یک نمایشگر فناوری به ماه در ماموریت خصوصی Firefly Blue Ghost1 ، نحوه دفع و حذف گردوغبار را با استفاده از الکتریسیه مورد آزمایش قرار دهد.
اگر با هم صادق باشیم، هیچ یک از ما از گرد و غبار و گردگیری خوشمان نمی‌آید؛ اما وقتی گردگیری می‌کنیم و لایه ضخیمی از گرد و غبار در اطراف خانه را تمیز می‌کنیم، این ذرات گرد و خاک پاک شده و سطح دوباره کاملا تمیز می‌شود. اما متاسفانه این امکان برای فضانوردان و فضاپیماها وجود ندارد و گرد و غبار موجود در اجرام دیگری مثل ماه و مریخ، به دلیل ماهیت خشن و چسبنده‌اش، بیشتر به منزله یک خطر و یک تهدید است.
تفاوت بین گرد و غبار سطح ماه و سطح کره زمین در آن است که روی سطح ماه، گرد و غبارها مثل خرده‌های شیشه ناهموار و تیز و سوراخ‌کننده هستند. چارلز بولر، پژوهشگر ارشد آزمایشگاه الکترواستاتیک و فیزیک سطحی مرکز فضایی کندی ناسا در این باره چنین توضیح می‌دهد: « تمیز کردن سنگ پوشه (گرد و خاک سطح ماه) از روی سطوح، مشکل را بدتر خواهد کرد؛ چرا که آنها بار الکتریکی بالایی دارند و درعین حال به شدت عایق هستند.»

او ادامه می‌دهد:« از همین رو در ماموریت‌های CLPS و Artemis، قرار گرفتن در معرض گرد و غبارهای سطح ماه، یک نگرانی بزرگ است؛ چرا که سطح ماه با آن چیزی که ما در زمین به آن عادت کرده‌ایم، کاملا متفاوت است. سنگ پوشه (خاک ماه)، ممکن است وارد واشرها، مهر و موم‌ها، دریچه‌ها و حتی زیستگاه فضانوردان شده و مشکلات زیادی را برای آنها و فضاپیما ایجاد کند.»
EDS ، راه حل مقابله با گرد و خاک ماه
اما حالا این سوال مطرح می‌شود که راهکار این ماجرا چیست؟ یکی از راهکارهای ممکن برای کاهش آسیب‌های ناشی از این گرد و غبار، بهره‌گیری از تکنولوژی جدید ایرودینامیکی ناسا به نام تکنولوژی Dust Shield یا به اختصار (EDS) است.
مسئولان ناسا در مرکز کندی از سال 2004 در حال کار روی این فناوری هستند. تکنولوژی EDS از مفهوم پرده الکتریکی که در ابتدا در سال 1967 ساخته شده بود، مشتق شده و شامل ترکیبی از الکترودها و میدان‌های الکتریکی برای حذف گرد و غبار از اجسام مختلفی از رادیاتورهای حرارتی و پنل‌های خورشیدی گرفته تا لنزهای دوربین، لباس فضانوردان و چکمه و کلاه ایمنی آنهاست.
آزمایش‌های اولیه EDS در فضا، در اتاقک‌های خلأ و برای حذف نمونه‌های غبار ماه از ماموریت‌های آپولو ناسا استفاده شد. اولین تست این فناوری در فضا در سال 2019 و در بخشی از مأموریت 11 ایستگاه فضایی بین‌المللی مواد ناسا روی درب ده‌ها پنل پارچه‌ای مختلف شیشه‌ای، پلی‌آمید و نمونه اولیه لباس فضایی انجام گرفت.
این آزمایش، بخشی از اولین مأموریت فرودگر ماه به نام Intuitive Machines بود که در جریان آن از فناوری EDS در دو لنز از ابزار سیستم دوربین EagleCam CubeSat بهره‌گیری شد که در ارائه برخی از مجموعه داده‌های قابل استفاده موفق عمل کرد.

ارسال تکنولوژی EDS به ماه
بررسی بعدی شامل تلاش برای ارسال EDS به سطح ماه از طریق برنامه خدمات بار تجاری ناسا در ماه خواهد بود. در این برنامه ناسا قصد دارد تا با بهره‌گیری از فرودگرهای تجاری ماه با هدف کمک به ماموریت‌های آتی برنامه آرتمیس، محموله‌های علمی را به سطح ماه ارسال کند.
بدین ترتیب سیستم EDS در ماموریت فایرفلای به ماه خواهد رفت و در اواخر سال 2024 روی سطح ماه قرار خواهد گرفت. در جریان این پروژه، مجموعا ده محموله به ماه ارسال خواهد شد که یکی از آنها ، نمونه اولیه سیستم EDS خواهد بود.
بولر در این باره توضیح داد:« اعضای این تیم تلاش و فداکاری‌های زیادی انجام داده‌اند و حالا تکنولوژی EDS به عنوان فناوری پیشرو و بهترین تکنولوژی ممکن برای حذف گرد و غبار در کاربردهای فضایی به نظر می‌رسد و رسیدن EDS در یک محموله اختصاصی در ماموریت پیش رو به سطح ماه، یک اقدام بسیار هیجان‌انگیز خواهد بود.»
منبع: space