بزرگنمايي:

آریا بانو - کودکت / پژوهشگران و کارشناسان مختلف درباره تعریف و تمجید کردن از کودکان، تحقیقات زیادی انجام داده‌اند. شیوه و روش شما در تشویق کودکان‌تان روی رشد و توانایی‌های‌شان اثر زیادی دارد. مثلا در پژوهش‌های مختلف، مشخص شده، تشویق بیش از حد کودک باعث می‌شود که عملکردش با نواقصی رو به رو شود. مثلا زمانی که کودک خود را صرف به خاطر هوشش ستایش می‌کنید، عملکرد او چندان درخشان نخواهد شد و از پشتکار کافی برخوردار نخواهد شد. بهتر است به جای تشویق بیش از حد کودک به خاطر داشتن صفاتی ذاتی مانند هوش، او را به خاطر عملکرد و تلاشش تشویق کنید.
تشویق بیش از حد کودک
اگر کودک خود را به خاطر میزان تلاشی که به خرج می‌دهد، تشویق کنید به او یاد می‌دهید که تلاش ارزشمند است. کودکی که تلاش را ارزشمند بداند، برای خواسته‌های خود می‌جنگد و می‌داند که کنترل نتایج و دستاوردها در هر کاری به خود او ربط دارد. کودکانی که به خاطر عملکرد و تلاش‌شان تشویق می‌شوند معمولا پشتکار بیشتری دارند و از روند فعالیت خود بیشتر لذت می‌برند.
اما اگر تشویق بیش از حد کودک به خاطر هوش او باشد، رغبت و میلش به تلاش کاهش پیدا می‌کند و از ابراز نظرات و شرکت در فعالیت‌های مختلف کمی واهمه پیدا خواهد کرد. علت این است که می‌ترسد، جایگاه قبلی او که به عنوان فردی باهوش معرفی شده بود، خدشه‌دار شود. هر چند تشویق بیش از حد کودک کار درستی نیست اما تشویق متعادل و مثبت به شکوفایی او کمک شایانی خواهد کرد.
نکات مهم در تشویق کودکان
هرگز به کودکان خود برچسب نزنید. مثلا به او نگویید پیکاسوی آینده، انیشتین، بهترین ورزشکار و… . صفات اغراق‌آمیز برای تشویق کودک باعث می‌شود که فشار زیادی به او منتقل کنید. در این صورت، کودک فقط به دنبال کمال‌گرایی خواهد رفت و از هیچ یک از تلاش‌ها و دستاوردهای کوچک خود انگیزه‌ای دریافت نمی‌کند.
باید از صفاتی در کودک تعریف کنید که به طور اکتسابی و با تلاش به دست آمده‌اند. مثلا کودک را به خاطر داشتن تمرکز، توجه بالا، پشتکار و دقت تشویق کنید. در این صورت، مهارت‌ها و صفات مثبت نام‌برده در او مدام تقویت می‌شوند.
بیشتر بخوانید: برای تشویق کودک به حرف گوش کردن این جمله ها را به کار نبرید
بهتر است برای تشویق کردن کودک از عبارات دقیق و مشخص استفاده کنید. مثلا از تمجیدات و تشویق‌های کلی پرهیز کنید: آفرین، عالی هستی و… . کودک باید بداند که دقیقا به خاطر چه کار و چه ویژگی خاصی مورد تمجیدتان قرار گرفته است. مثلا بگویید، شیوه شعر خواندن تو در مقابل دیگران بسیار زیبا و عالی است. یا پروژه درسی‌ات را به بهترین شکل ممکن انجام داده‌ای و… . عبارات کلی برای تشویق، باعث می‌شوند تا کودک خود را در حاشیه امنی ببیند که مدام ستوده می‌شود و از تقویت مهارت‌ها و ویژگی‌های ضعیفش باز بماند.
از کودک درباره احساساتی که بعد از نتایج مثبت یک کار یا فعالیت به دست می‌آورد، سوال کنید. با این کار به او یاد می‌دهید که احساس موفقیت را در خود بهتر کشف کند.
در آخر
یادتان باشد که گاهی‌اوقات، چیزی نگفتن و تشویق نکردن کودک هم ایده بدی نیست. در واقع با این کار باعث می‌شوید که فرزندتان مستقل شود و برای رسیدن به نتایج مثبت و موفقیت در زندگی به تشویق دیگران متکی نخواهد بود. البته منظور این نیست که فرزندتان را نادیده بگیرید بلکه منظور این است که افراط در تشویق کردن و توجه نشان دادن به هر دستاورد کوچک فرزندتان باعث می‌شود، او بدعادت شود و به خاطر جلب رضایت شما یا دیگران به دنبال موفقیت باشد.
نیلوفر شهدوست