بزرگنمايي:

آریا بانو - عطیه پژم: مجموعه تحولات ناشی از زندگی مدرنیته در ایران، مد و لباس را با گذشت چهار دهه از انقلاب اسلامی به گرایش‌های سنتی و بازبینی تاریخ و جغرافیایی منحصربه‌فرد در قلب خاورمیانه سوق داده است.


سرویس مد و لباس هنرآنلاین: اکنون در هشتمین گام از برگزاری جشنواره بین‌المللی مد و لباس فجر قرار داریم و در این نقطه از عرصه مذکور، شاید بتوان به جرأت واژه انقلاب را به نوع و شکل آثار راه‌یافته به بخش نمایشگاهی و رقابتی این دوره از جشنواره نسبت داد.
سال‌ها بود که جشنواره مد و لباس فجر با استناد به رسالت قانونی و مدون خود، تلاش داشت تا ضمن معرفی ظرفیت‌های طراحی و تولید در ایران، جامعه را به سمت سرمایه‌های انسانی و صنعتی در این حوزه متوجه ساخته و با دروغ برشمردن عباراتی همچون ورشکستی صنعت نساجی در ایران به‌سرعت روبه‌جلو فرار کرده و در محدوده زمانی مشخص جشنواره، تنوع و تکثر انواع پوشش را به منصه ظهور رساند.
این‌گونه شد که مجموعه تحولات ناشی از زندگی مدرنیته در ایران، مد و لباس را باگذشت چهار دهه از انقلاب اسلامی ایران به گرایش‌های سنتی و بازبینی و تاریخ و جغرافیایی منحصربه‌فرد در قلب خاورمیانه سوق داد.
اگر در تمام این سال‌ها تلاش شد که بنا بر نیاز جامعه، آثاری کاربردی را راهی جشنواره کنیم و بماند شد یا نشد که بشود، اما امروز در چهلمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی ایران، نمایشی از مد و لباس ایرانی را در قامت جشنواره فجر شاهد هستیم که با خوانشی موضوعی از جغرافیای ثروتمند ایران‌زمین، تلاش کرده است تا مجموعه‌ای از نشانه‌ها و معانی را در آراستگی پوشش زنان و مردان ایران‌زمین جلوه‌گر ساخته و هنرنمایی فخر طراحان را در سیستم نه‌چندان پیچیده جشنواره‌ای بگنجاند.
فرایند جشنواره مد و لباس فجر طی ادوار برگزاری به‌مانند انقلابی بود که سال‌ها زمان برد تا پیروزی خود را جشن بگیرد و گویی امسال با نمایشی از شکوه آثار طراحان ایران در قالب موضوعی خاص، این انقلاب به اوج بالندگی خود رسیده است.
با توجه به آنچه در بالا ذکر شد، شاید کار سختی نباشد تا به این پرسش پاسخ دهیم که نقطه عطف مد و لباس فجر در گام هشتم کدام است؟ بدون شک سواحل کم‌نظیر "مکران" در جنوب کشور پاسخ این سؤال است و ظرفیت‌های خدادادی و گسترده زیست‌محیطی که از شرق بندرعباس شروع می‌شود و تا مرز پاکستان و ایران ادامه دارد، ذهن خلاق و پویای جامعه طراحی ایران را در هشتمین دوره جشنواره بین‌المللی مد و لباس فجر به یک نقطه خاص از جغرافیای ایران محدود کرد و سر آخر منجر به نمایش آثاری شد که در قالب مجموعه و به شکل انفرادی، زبان گویای ایران شدند.
حال جای طرح این پرسش باقی است که برگزاری جشنواره‌ای که تنها یک‌بار در سال فرصت به منصه ظهور رساندن توان ملی در زمینه پوشاک را در ابعاد بین‌الملل فراهم می‌آورد آیا می‌تواند با تعیین موضوع برای کنشگران فعال عرصه مد و لباس در ایران که طراحان و تولیدکنندگان هستند، مسیری مشخص را تعیین کرده و معیار قضاوت برای وحدت در عین کثرت پوشش مردم ایران‌زمین با رویکردهای گوناگون فرهنگی، هنری، سیاسی و اجتماعی باشد.
اما از زاویه دیگر می‌توان به این جریان نگاه کرد و آن اینکه اگر نخواهیم تاریخ ورود مدرنیته و فرهنگ مصرف‌گرایی را در ایران ردیابی کنیم، امروز شاهد چرخشی فرهنگی به سمت‌وسوی سنت‌ها در دنیای متنوع مد و لباس هستیم. چرخشی که نه‌تنها سادگی در آن رکن نیست بلکه ریشه‌های پیدایش مدرنیته و غرب‌گرایی پوشش در ایران را زیر سؤال برده و موضوع احیای لباس اقوام را مورد هدف قرار داده است.
به‌این‌ترتیب هر قرائتی از سیر تحولات جشنواره بین‎‌المللی فجر داشته باشیم، امید و اضطرابی توأمان در دل ایجاد می‌شود که حاصل جریانات به وجود آمده در عرصه مد و لباس تا چه اندازه قدرت مقابله با حرکت سریع و مبتنی بر پژوهش کشورهای صاحب‌نام در عرصه مد و لباس را دارد؟
آموزش و تربیت نیروی انسانی پویا در چرخه مد و لباس ایرانی طی دهه اخیر آغاز شده و اشتغال در حوزه طراحی لباس تحت تأثیر مدیریت خانه‌های مد و مزون‌ها رونق یافته است اما به‌واقع سنگینی کفه ترازو به سمت طراحی آیا می‌تواند تولید را هم با سیر صعودی طراحی همراه کرده و پوشاک ایران را در پشت ویترین فروشگاه‌ها در اقصی نقاط کشور با جریان فشن در جهان همراه سازد.

بدون شک تحولات طراحی در ایران یک‌شبه اتفاق نیفتاده و به اقتضای حرکت جهانی، مقوله‌ای موردپسند و پول‌ساز را پیش روی آحاد جامعه مطرح ساخته که در این میان دولت، مجلس شورای اسلامی و دیگر نهادهای بالادستی در نظام هم سهمی قابل‌تأمل در این مسیر خواهند داشت اما فقر کشور در زمینه تأمین مواد اولیه برای صنعتگران عرصه نساجی، واردات همچنان بی‌رویه و قاچاق و اخذ مالیات از تولیدکنندگانی که همچون دیگر اقشار جامعه در شرایط نابسامان اقتصادی نفس می‌کشد، آیا توانی برای ماندن در شرایط ایده‌آل حداقل برای مسئولان و متولیان جریان دولتی مد باقی خواهد گذاشت؟
جشنواره مد و لباس فجر به سهم خود همچون دیگر رویدادهای حوزه مد و لباس در کشور تلاش می‌کند با گرد هم آوردن فعالان این عرصه، برای دفاع از حیثیت تاریخ غنی پوشاک در ایران گام بردارد اما وجود چرخه‌های معیوب در سیستم‌های دولتی و غیردولتی و همچنین وجود مشکل در سیاست‌های ارزی و اقتصادی این اجازه را به تلاشگران و دلسوزان واقعی هنر صنعت مد و لباس در ایران می‌دهد که هوایی تازه را در جریانات داخلی و خارجی مرتبط با مقوله فشن تنفس کند یا خیر؟
برای پاسخ به این پرسش همچنان باید منتظر ماند و در آینده نه‌چندان دور صادقانه به قضاوت درباره اوضاع‌واحوال مد ایرانی در خیابان‌ها و میان جمعیت 80میلیونی کشور پرداخت.
هشتمین جشنواره بین‌المللی مد و لباس فجر، با شعار "خوشا مکران و نقش بی‌مثالش" از ٢٦ بهمن تا ٢ اسفند در مجتمع نمایشگاهی بوستان گفتگو برگزار می‌شود.