بزرگنمايي:

آریا بانو - تهران- الهام امین زاده دستیار پیشین رییس‌جمهوری در امور حقوق شهروندی معتقد است که گاهی حقوق بانوان در برخی موقعیت های اجتماعی به هدر می رود و حمایت , فرصت لازم برای اثبات توانایی به آنها داده نمی شود، بنابراین شایسته سالاری بهترین راهکار برای اصلاح و بهبود امور در این زمینه است.

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ جایگاه ویژه زنان به عنوان نیمی از جمعیت فعال جامعه را نمی توان نادیده گرفت با توجه به نقش غیرقابل انکار زنان در برطرف ساختن نیازهای روانی، عاطفی، جسمانی و معنوی خانواده و ثبت موفقیت های بی شمار از بانوان در عرصه های مختلف علمی، ورزشی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی می توان گفت که زنان، زنجیره اصلی در مقوله توسعه کشور به شمار می روند و بی توجهی به حقوق این قشر، پیامدهای ناگواری را در آینده به همراه خواهد داشت.
بی توجهی به توانمندی و ندادن فرصت به استعداد آنها از مشکلات بزرگ بانوان محسوب می شود که در برابر حضور پرتلاش و بی ادعای آنان همچون مانعی سرسخت، قد برافراشته است. کارشناسان، شایسته سالاری و استفاده از ظرفیت و استعدادهای بالقوه زنان را از مهم ترین راهکارهای عملی و اجرایی برای بهره گیری از توانایی آنها مطرح می کنند.
پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت سالروز میلاد با سعادت حضرت زهرا(س) و روز زن با «الهام امین زاده» عضو هیات امنای بنیاد ملی نخبگان و مشاور امور پژوهشی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران به گفت وگو پرداخت.
متن کامل این گفت وگو را در ادامه می خوانیم:
**ایرنا: یکی از مهم ترین دستاوردهای دولت تدبیر تدوین منشور حقوق شهروندی است که در 1395 خورشیدی به وسیله حسن روحانی رییس جمهوری امضا شد. درباره این منشور و نحوه عملکرد آن در استان ها و آموزش و آشنایی مردم چه اقداماتی انجام شده است؟
***امین زاده: هر یک از استان های ایران با توجه به فرهنگ و اقلیم، آموزش های خاص خود را جهت تحقق حقوق شهروندی می طلبد و بایستی بنابر اصل کارآفرینی، اشتغال، طلاق، موارد مربوط به بنیان خانواده، مباحث مرتبط با حقوق فرهنگی زنان و بحث مربوط به حقوق کودکان، معلولان، کارگران و آموزش های مربوط به آنها برنامه ریزی شود و اقدامات خاصی را می بایست در دستور کار قرار داد. از این رو به منظور بهبود و تسریع کار در شهرهای مختلف، سازمان های مردم نهادی ایجاد شده است و به طور کلی آموزش ها در خصوص آگاهی نسبت به حقوق افراد به وسیله نهادهای غیردولتی و برخی نهادهای دولتی و مربیانی انجام می شود که صلاحیت آنها از نظر علمی و ارتباط با مردم تایید شده است.
این آموزش ها باعث می‌شود که سطح فرهنگی و احترام به حقوق شهروندی در کشور ارتقا یابد و مردم، خود را در اداره شهری و کشوری شریک بدانند. از این رو توجه و عنایت به تقویت و حمایت از این سازمان های مردم نهاد در واقع حمایت و تسریع در رسیدن به منشور حقوق شهروندی به شمار می رود که مد نظر همگان است.
**ایرنا: با توجه به افزایش حضور زنان در جامعه، چه بازتعریف از نقش زنان در خانواده و برخی اموری که در زمره آنان در آمده است، می توان داشت؟
***امین زاده: نباید هیچ حوزه ای را که زنان در آنها نقش اساسی دارند، قربانی حیطه و ساحت دیگری کرد با توجه به اینکه فعالیت زنان در صورتی که در خارج از خانه نیز انجام شود، به طور مضاعف به شمار می رود، باید دید حضور زن در خارج از خانه و در موقعیت شغلی مورد نظر چقدر ضروری و حیاتی خواهد بود در صورتی که این حضور و فعالیت در اداره امور خانه خللی را وارد سازد و وظایف زن به عنوان مدیر خانواده و تربیت کننده فرزندان دچار مشکل شود، به نظر می آید حضور زن در خانه ضروری تر و حیاتی تر است، چرا که آسیب به خانواده و فرزندان آسیب به نسل آینده کشور خواهد بود و جامعه با یک چالش تربیتی و انسانی روبه رو خواهد شد.
بنابراین برپایه آنچه گفته شد اولویت اصلی، نهاد خانواده محسوب می شود و در صورت برهم خوردن نظم و اختلال در مدیریت خانه ارجحیت حضور زن در خانه به جهت پرورش و تربیت فرزندان از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد بود زیرا صرف حضور زن در جامعه به عنوان یک نیروی فعال کاری برای تامین درآمد، نمی‌تواند استدلال درست و کاملی برای حضور وی باشد زیرا همان گونه که گفته شد در صورت ایجاد خلل فرهنگی، هزینه های مادی و معنوی بیشتری به شخص و اعضای خانواده وارد خواهد شد.
**ایرنا: به نظر می رسد ریشه بسیاری از مشکلات زنان به فرهنگ حاکم بر جامعه باز می گردد، چگونه می توان زمینه های اصلاح این موضوع را فراهم کرد؟
***امین زاده: به طور مثال فرهنگ مردسالاری فرهنگ مختص به کشور ما نیست و شاهد آن هستیم که در بسیاری از کشورهای جهان در پست های مدیریتی و اجرایی کمتر از زنان استفاده می شود، برای مثال شمار زنان دارای پست رییس جمهوری، نخست وزیری و وزارت در مقایسه با مردان، میزان بسیار کم و ناچیزی است از این رو باید گفت برخی فرهنگ ها مختص کشور ما نیست و نباید تصور کرد این رفتارها و نگرش ها تنها در ایران انجام می شود.
به نظر می‌رسد بهترین راهکار برای مبارزه و مقابله با این فرهنگ های دیکته شده و حاکم بر جامعه استفاده از سیستم شایسته سالاری است. شایسته سالاری به آن معنا که مرد سالاری و زن سالاری نباید شاخصه و معیار انتخاب افراد باشد و اگر چنین نگاهی در نظام اداری و اجرایی کشور به وجود آید، خیلی از مشکلات حل خواهد شد. البته حقوق بانوان در برخی مواقع ضایع می شود و فرصت و حمایت لازم برای اثبات توانایی های آنها داده نمی شود، بنابراین آن چنان که گفته شد، شایسته سالاری بهترین راهکار برای اصلاح و بهبود امور جامعه به شمار می رود.
**ایرنا: در دنیای امروز شاهد استفاده مناسب از «تمام» منابع و سرمایه ها به عنوان یک اصل، پذیرفته شده هستیم و تمامی کشورها در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آن را فراروی توسعه قرار می‌دهند با این اوصاف در ایران موانع و محدودیت های زیادی در رسیدن زنان به جایگاه های مدیریتی و اجرایی وجود دارد، این محدودیت ها و موانع از کجا منشا می گیرد؟
***امین زاده: ندادن فرصت به زنان برای نشان دادن توانایی ها و استعدادهایشان مهمترین مانع نرسیدن آنها به جایگاه‌های مدیریتی و اجرایی است و در حوزه‌هایی که امکانش وجود دارد، باید این فرصت را به بانوان داد تا توانایی‌ها و استعدادهای خود را بروز دهند و بدین ترتیب زمینه رشد و پیشرفت آنان فراهم شود. بنابراین شاهد این هستیم که اگر در شرایط برابر امکان انتصاب شغلی به یک زن و مرد وجود داشته باشد به دلیل نبودن فرصت برای بروز تدریجی توانایی‌های زنان در جامعه به طور عملی زنان قادر نخواهند بود که به جایگاه شغلی مورد نظر به دلایل بیان شده، نایل شوند. به هر حال امیدواریم این فرصت ها به مرور و در آینده به بانوان داده شود تا بتوان شاهد حضور زنان در جایگاه های مدیریتی و اجرایی بود.
**ایرنا: در زمان حاضر مهم ترین مشکلات زنان در جامعه، شامل چه مواردی و چه راهکارهایی به وسیله دولت برای حل این امور در نظر گرفته شده است؟
***امین زاده: از نظر من افراط و تفریط مهمترین مشکل کنونی در زمینه آسیب شناسی مشکلات جامعه است. در برخی از اوقات شاهد آن هستیم که به حضور حداکثری زنان در جامعه توجه زیادی نشان داده و جایگاه مدیریتی و تربیتی آنها در خانواده دچار مشکل می شود. از طرف دیگر نوعی تفریط در برابر ضرورت حضور زنان در جامعه وجود دارد به طوری که گاهی بانوان توانمند و با مهارت های ویژه، فرصت کار و بروز استعدادهای خود را پیدا نمی کنند.
بنابراین جلوگیری از افراط، تفریط و برقراری تعادل، مهمترین راهکار برای رویارویی با این مشکلات به حساب می آید، به عنوان مثال به بانوان در برهه هایی که فرزند خود را به دنیا می آورند می بایست فرصت داد تا در کنار خانواده و فرزندشان باشند و سپس فرصت لازم برای حضور دوباره برای انجام دادن فعالیت های اجتماعی داده شود، از این رو تنها راهکار عملی و امکان‌پذیر برای رفع مشکلات پیش رو، ایجاد تعادل و مبارزه جدی با افراط و تفریط است.
**ایرنا: در سال های گذشته شاهد نقش موثر و پررنگ تشکل ها و نهادهای غیردولتی در پیشرفت زنان در جامعه بوده ایم. توجه و تقویت این نهادها چه تاثیری در حل مشکلات زنان و جامعه در بلندمدت خواهد داشت؟
***امین زاده: تشکل ها و نهادهای غیر دولتی نقش مهمی در ایجاد اشتغال و کارآفرینی برای زنان دارند. وضعیت کشور به گونه ای است که امکان استخدام تمام افراد به طور عملی امکان پذیر نیست، با این وجود، برخی تشکل‌ها و نهادهای غیردولتی به آموزش و تربیت نیروهای با مهارت و حرفه ای روی می آورند تا نیروهای کارآفرین و با مهارت برای بازارکار تربیت کنند که این امر کمک موثری در ایجاد کارآفرینی و انگیزه دادن به افراد مختلف در جامعه به ویژه زنان به شمار می رود چراکه از طرفی شکوفایی استعدادها و ایجاد فرصت برای بانوان را به ارمغان می آورد و از جهت دیگری به درآمدزایی آنها می انجامد و از طرف دیگر به کارآفرینی، کاهش بیکاری و آسیب‌های پیرامون این معضل کمک می کند به همین دلیل تقویت و حمایت های این نهادهای غیردولتی برای پیشرفت زنان و به طور کلی جامعه بسیار مفید و موثر خواهد بود. به عبارت روشن تر وظیفه برقراری ارتباط میان مردم و اجتماع بر عهده این سازمان های مردم نهاد و «NGO» ها خواهد بود که می توانند با آموزش و مهارت آموزی، نقش مهمی را ایفا کنند.
**ایرنا: چه محدودیت هایی در جامعه برای زنان وجود دارد که بیشتر جنبه سلیقه ای دارند درحالی که با عرف و شرع تعارض خاصی هم ندارند؟ آیا می توان امیدی به اصلاح آنها داشت؟
***امین زاده: به نظر من نقش بانوان در برطرف کردن این محدودیت ها و ایجاد فضایی مناسب، بسیار مهم و ضروری است، تلاش و کوشش زنان می تواند هر مانع و محدودیت سلیقه ای و غیر واقعی را از میان بردارد، به عبارتی فعالیت های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کارآمد این قشر مهم از جامعه با تلاش و پشتکار فراوان آنها حاصل می‌شود و جامعه را متقاعد می سازد که توانایی بانوان در جایگاه های بالای مدیریتی و اجرایی کشور چقدر زیاد است. البته می بایست مردان هم پذیرای فعالیت‌های اجتماعی و اجرایی زنان باشند و زمینه را برای بروز توانایی ها و استعدادهای آنها فراهم کنند.
پژوهشم**9280**2059**9131