بزرگنمايي:

آریا بانو - تهران- کارشناس مسائل زنان گفت: امروزه وظایف فرزند پروری والدین در عصر رسانه کار طاقت فرسایی شده که با چالش های بزرگ و شکننده ای مواجه است.

به گزارش روز شنبه خبرنگار گروه دانشگاه ایرنا ، آمنه بختیاری کارشناس گروه بررسی مسائل زنان در نشست «سواد رسانه ای برای کودکان» در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با عنوان «فرزند پروری در عصر رسانه» به ایراد نکات خود پرداخت.
بختیاری در سخنانی اظهار کرد: « نگاه من در ارائه این نکات نگاه روانشناسانه است. امروزه وظایف والدین در عصر رسانه کار طاقت فرسایی شده که با چالش های بزرگ و شکننده ای مواجه است. چرا که ما در یک فرهنگ غیرحمایت پدر و مادری می کنیم. از جمله این چالش ها این است که رسانه ها به طور بی سابقه ای رفتار فرزندان ما را تحت تاثیر خود قرار داده اند.
«این دیدگاه ها و آگاهی های رسانه ای به گونه ای است که به ناتوانی مدام فرزندان در هدایت تصورات خود بدون اتکا به تولیدات رسانه ای منجر شده است. فرزندان در این وضعیت به جای اینکه خودشان باشند، نیازهای افرادی را دارند که حتی آنها را نمی شناسند. چالش بعدی تضعیف استانداردهای خانواده از طریق رسانه هاست. در حالی که می بایست فرهنگ بیرون از خانواده حمایتگر فرهنگ درون خانواده باشد. اما در مثال خوراکی ها و تغذیه ما امروزه با تبلیغ مواد غذایی ناسالم بر خلاف آموزه های درون خانه ها مواجهیم. نکته اینجا یکپارچه سازی و تبدیل یک رفتار جدید به یک عادت شخصی است. در اینجا شیوه خانواده یک نوع است و شیوه رسانه ها به گونه ای دیگر است.»
بختیاری ادامه داد: «چالش بعدی کاستن اقتدار و مسئولیت والدین است. رسانه ها با نشان دادن پیام های به ظاهر مهم به یک مرجع رقیب برای خانواده تبدیل شده اند. در حالی که والدین می خواهند فرزندان متفکر و مستقل بار بیاورند.
وی تصریح کرد : چالش بعدی پیشاروی خانواده و والدین کمبود اطلاعات مناسب و الگویی از اطلاعات گمراه کننده است که والدین را در یک وضعیت گیجی و سردرگمی قرار می دهد. در واقع صدای قوی رسانه ها با باور متخصصان معمولا مخالف است. لازم است ما به عنوان والد به یک فرهنگ بزرگتر از رسانه ها تکیه داشته باشیم که در آن صورت انتخاب های عاقلانه بهتری خواهیم داشت و اطلاعاتی فراتر از رسانه ها به ذهن والدگری مان می رسد. چالش بعدی توجه دادن رسانه ها به محتواهای مهیج و کم مایه به جای سوگیری به سمت تفکرات عمیق تر و عالی تر است. نتیجه این وضعیت عدم رشد کامل توانایی های مغزی و تفکری کودکان و بی تمرکزی آنهاست. در این موقعیت آنها بیشتر به محتوای رسانه ها به جای درون خود شان متمرکز می شوند و گفتگوی درونی در آنها شکل نمی گیرد و به گونه ای افراطی به تحریکات بیرونی توجه می کنند.»
دانشجوی دکتری جامعه شناسی ادامه داد: «چند وقت گذشته پروفسور عشایری و هوشنگ مرادی کرمانی بحث تاثیر قصه گویی بر کودکان را بررسی کردند. عشایری به عنوان عصب شناس بحثی را تحت عنوان مغز اجتماعی با social brain ارائه کرد. به بیان او این مغز اجتماعی، مغزی است که کار می کند، یاد میگیرد و مسئله حل می کند. اگر این مغز در دوران خردسالی فرزندان ما آسیب ببیند، آنها از خردورزی و استدلال دور می مانند. آنهم در عصری که آلودگی رسانه ای هست و اقیانوسی کم عمق از دانش های فست فودی به آنها عرصه می شود. در اینجا پرورش تفکر انتقادی ضروری است. این پرورش باید در سن خردسالی انجام بگیرد.»
بختیاری در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «روانشناسی به اسم پامیرا که پژوهش هایی را در اتباط والد-فرزندی انجام داده است، روی دو عامل تعیین کننده «پذیرنگی و پاسخ دهندگی» و «توقع و کنترل» تاکید می کند. بُعد پذیرندگی و پاسخ دهندگی نشاندهنده گرمی والدین و حمایت از کودک است. بُعد توقع و کنترل هم انتظار والدین از کودک برای تنظم رفتار و نظارت بر فعالیت های کودک را نشان می دهد. بر اساس این شاخصه ها سه سبک فرزند پروری «مقتدرانه»، «مستبدانه» و «سهل انگارانه» معرفی می گردد.
«در فرزند پروری مستبدانه والدین انتظارات زیادی از فرزندان و پاسخ دهی کمی در زمینه حمایت و گرمی دارند و بر اطاعت بی چون و چرا تاکید می کنند. در سبک مقتدرانه والدین هم درخواست کننده و هم پاسخ دهنده هستند. با شیوه های منطقی و استدلالی سعی در متقاعد کردن کودکان دارند. از آنها حمایت می کنند و با همدلی و مشارکت با آنها مواجه می شوند. فرزند پروری سهل انگارانه اما کمتر درخواست کننده و پاسخ دهنده است، قوانین مشخصی بر آنها اعمال نمی کنند. و کنترل کمی بر فرزندان دارد. در مجموع گفته می شود والدین مقتدری که پذیرنده و پاسخ دهنده هستند و کنترل متوسطی بر فرزندان دارند، در تحول شایستگی فرزندان خود موفق ترند.»
وی افزود: « نبود یک حمایت والدینی قوی می تواند منجر به عدم احساس ارزشمندی از سوی فرزند شود. در این صورت کودکان برای فرار از واقعیت به سمت انواع رسانه ها گرایش پیدا می کنند. چون آن فضا را محیط امنی می یابند که فاقد چالش یا تهدید است.»
بختیاری در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: « روانشناسان و صاحب نظران امر رسانه تاکید می کنند از مهمترین عوامل پیش بینی کننده اعتیاد به انواع رسانه ها جو خانواده و انواع سبک ها فرزند پروری و ویژگی های حمایتی چون نگرش های والدینی است.»
کارشناس گروه بررسی مسائل زنان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی خاطرنشان کرد: «رسانه ها شمشیر دو لبه هستند. هم فرصت اند و هم تهدید، هم توسعه دهنده ذهن اند و هم اسیر کننده. به عنوان مثال طبق تحقیقات انجام گرفته مشاهده شده است که میان مهارت های بازی کامیپوتری و مهارت های جراحی نسبت مستقیمی وجود دارد و جراحانی که در هفته بیش از سه ساعت بازی می کنند، میزان 37 درصد خطای کمتری در اعمال جراحی دارند. این کاربردهای دو سویه بستگی به ظرفیت فکری و قابلیت تصمیم گیری و مدیریت افراد در دریافت و پردازش اطلاعات دارد. این همان آموزش سواد رسانه است.»
وی سپس گفت : پنج نیاز حیاتی را معرفی می کنم که اگر ما بتوانیم در خانه و خانواده اعمال کنیم، بهتر می توانیم آموزش های رسانه ای لازم را به خانواده خود بدهیم. اولین نیاز، نیاز به داشتن رابطه عمیق با فرزندان است. گفت و گوی خوب با فرزندان و تبادل معنادار با آنها موجب تحقق دلبستگی ایمن می شود. چنین امری در آینده موجب می گردد که آنها در ارتباط با دیگران از سر تلقی ایمنی از ارتباط، تعامل بهتری برقرار کنند. نیاز دوم سعی در برخوردار شدن از یک زندگی غنی درونی در فرزندان است. باید برای آنها امکان و تربیت های لازم جهت تجربه درونی و گفتگوی درونی با خود را فراهم کنیم. خودشناسی در چنین وضعی، به خودتنظیمی منجر می شود. نیاز سوم نیاز به تصویرسازی و تخیل است. تمرین ظرفیت و تصویرسازی از کلمات لازم است تا وقتی رسانه ها برای انتقال پیام از تصاویر بهره می گیرند، دیدگاه ها و تصویرهای شخصی خود فرزندان ما مانعی بر تصویرسازی افراطی رسانه ها در ذهن هایشان شود. در این بین بازی نقش بسیاری مثبتی می تواند ایفا کند.»
**9222**1601**