بزرگنمايي:

آریا بانو - خرم آباد - زن میانسالی که برای گذران زندگی خود و فرزندانش نظافت خانه دیگران را انجام می داد، حالا یکسالی است که پس از آن حادثه تلخ، زمین گیر شده و دیگر توان کار کردن ندارد.

فرانک می گوید: دقیقا یکسال پیش که مشغول خانه تکانی در منزلی بودم همه کارهای نظافت را انجام داده و در لحظه آخر که منتظر دستمزد بودم و خوشحال از اینکه امروز یکجا درآمد خوبی دارم زن صاحب خانه گفت که نمای بیرونی سقف شیروانی طبقه دوم لکه دارد از نردبان بالا رفتم به سقف شیروانی رسیدم و شروع به دستمال کشیدن کردم.
وی ادامه داد: در چشم به هم زدنی سرم سیاهی رفت و زمانی چشمانم باز شد خود را در بیمارستان دیدم، پاهایم حس نداشت و حالا یکسال گذشته و هیچ بهبودی در وضعیت جسمانی ام حاصل نشده و قادر به انجام کارهای شخصی و نظافت و پختن غذا هم نیستم.
فرانک زنی 45 ساله که به عنوان سرپرست خانوار به کارهایی همچون پرستاری کودک و کار در منازل روزگار سپری می کرد، 2 فرزند دارد و حالا دیگر یک سال است که در اثر سقوط از ارتفاع حین نظافت و خانه تکانی عید نه برای خود بلکه دیگران، از کمر به پایین فلج شده و روی تختی در گوشه ای از اتاق به سقف خیره می شود.
این زن میانسال سرپرست خانوار می گوید: بعد از مدتها دنبال شغل گشتن به پیشنهاد یکی از زنان همسایه تصمیم گرفتم به عنوان کودک یار و نظافتچی در خانه دیگران کار کنم بعد از این اتفاق صاحبخانه هم خود را از این حادثه مبرا کرد ولی با پیگیری حقوقی مراحل پایانی رای دادگاه برای پرداخت دیه در حال انجام است.
در هیاهوی عید بوی سبزه بوی عنبر و بازار و خرید و تلاطم نسیم بهاری در نیمه دوم اسفند نقش و زحمت زنان بیشتر از هر فصل و روزی از سال است که در این میان زنان کار یا خدماتچی منازل هم تقاضای کار بیشتری دارند.
اما چه میزان کارگران زن و صاحب خانه ها با مسئولیت مدنی و تعهدات الزام آور این عقود به ظاهر ساده آشنایی دارند؟
میرزا عباس محمودی کارشناس حقوقی در خصوص مسئولیت مدنی در ارتباط با حوادث ناشی از این نوع قرارداد می گوید: به استناد قوانین و مقررات، قواعد فقهی مربوطه در رابطه با کارگران منازل که به هر نحوی با درخواست صاحب خانه اقداماتی انجام می دهند در صورت بروز حادثه ناشی از کار و عایت نکردن الزامات فنی دستور دهنده مقصر شناخته می شود.
وی افزود: در مورد اتفاقی که برای این زن افتاده است؛ صاحبخانه با صدور دستور مبنی بر بالارفتن از راه پله ها و قرارگرفتن در سقف پشت بام منزل و در نهایت انجام نظافت فضای مورد نظر موجب ورود آسیب به ایشان را فراهم آورده است.
این کارشناس حقوقی اظهار کرد: بنابر مواد 1 ، 3 و 5 قانون مسئولیت مدنی؛ هرکس بدون مجوز قانونی عمدی یا در نتیجه بی احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت یا به هر حق دیگر که به موجب قانون برای افراد ایجاد گردیده لطمه ای وارد مند که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود، مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود است.
وی با اشاره به ماده 85 قانون کار نیز گفت: به موجب این ماده برای صیانت نیروی انسانی و منابع مادی کشور رعایت دستور العمل هایی که از طریق شورای عالی حفاظت فنی جهت تامین حفاظت فنی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (جهت تأمین بهداشت کار و کارگر و محیط کار ) تدوین می شود، برای کلیه کارگاه ها، کارفرمایان و کار آموزان الزامی است و تبصره ی ذیل این ماده ادامه می دهد کارگاه های خانوادگی نیز مشمول مقررات این فصل بوده ومکلف به رعایت اصول فنی و بهداشت کار هستند.
رئیس اداره حقوقی کمیته امداد امام (ره) لرستان در ادامه با استناد به ماده 91 قانون کار اضافه کرد: کارفرمایان و مسئولان تمامی واحدهای موضوع ماده 85 این قانون مکلفند بر اساس مصوبات شورای عالی حفاظت فنی برای تأمین حفاظت و سلامت و بهداشت کارگران در محیط کار، وسایل و امکانات لازم را تهیه و در اختیار آنان قرار دهند و چگونگی کاربرد وسایل فوق الذکر را به آنان بیاموزند و درخصوص رعایت مقررات حفاظتی و بهداشتی نظارت کنند.
وی یادآور شد: در مورد اتفاقی که برای این خانم افتاده است فرد مورد شکایت (صاحب خانه) می بایستی با توجه به ماهیت محیط تا پایان کار نظافت، نظارت اولیه را اعمال می کرد.
محمودی تصریح کرد: بنابر ماده 95 قانون کار؛ مسئولیت اجرای مقررات و ضوابط فنی وبهداشت کار بر عهده کارفرما است و هرگاه بر اثر عدم رعایت مقررات مذکور از سوی کارفرما یا مسئولین واحد، حادثه ای رخ دهد شخص کارفرما یا مسئول مذکور از نظر کیفری و حقوقی ونیز مجازات های مندرج در این قانون مسئول است.
این کارشناس حقوقی یادآور شد: بنا بر مواد صریح قانونی در صورت عدم رعایت مقررات مربوط به کار و وقوع حوادث صاحب خانه ویا فردی که اقدام به اجرای رابطه کاری نموده مقصر حادثه و خسارت مادی و معنوی بعهده وی است.
**توصیه های لازم در گرفتن نیروی کار
زنان شاغل و افرادی که بنابه هر دلیلی فرصت و زمان کافی برای صرف نظافت پایان سال را ندارند و اقدام به گرفتن نیروی کارگر در این خصوص می گیرند باید نکاتی را مورد توجه قرار داد تا در صورت بروز حوادث مشابهی مانند آنچه که در این روایت آورده شده است به مسائل حقوقی آن واقف باشند.
علی نادری کارشناس مسئول روابط کار در این زمینه می گوید: مناسب ترین راه، برقراری تماس با شرکت های خدمات منازل دارای مجوز از مراجع ذیصلاح است با دقت در این موضوع که از مدیران شرکت سئوال شود آیا نیروی خدماتی از بیمه حوادث برخوردار هستند یا خیر.
وی با بیان اینکه شرکت های خدماتی موظف به تامین ابزار کار استاندارد ( نردبان دوطرفه) نیروهای خدماتی هستند گفت: صاحب خانه به هیچ عنوان نباید وسیله و ابزار کار در اختیار نیروی خدماتی قرار دهد.
نادری با بیان اینکه قانون وظایفی را برای صاحب خانه معین کرده است اظهار داشت:مالک خانه به عنوان کارفرما باید بر نحوه فعالیت کارگر نظارت داشته باشد و بطور کامل وظیفه و مسئولیت اجرای کار را مشخص کند.
به هر روی در شرایط فعلی که مشکلات اقتصادی بر زنان سرپرست خانوار فشار بیشتری تحمیل می کند و آنگاه که چرخ اقتصاد خانواده بسختی می چرخد زنان مسئولیت پذیر آستین همت را بالا زده و دست بکار می شوند و ساده ترین شغل بدون سرمایه کار در منزل به عنوان خدمات ونظافتی است تا آهنگ قوام خانواده مستحکم بماند.
6060/1920