بزرگنمايي:

آریا بانو -

جام جم / دوباره یک نوروز دیگر از راه رسید. تعطیلات، دیدوبازدید، سفر و خرید دم عید و ... از رفتار‌های سنجاق شده همیشگی به این نوروز‌ها و عید‌ها و تعطیلات آغازین سال هستند، اما امسال با توجه به تورم بالا، بسیاری از مردم به‌جای این‌که خودشان را برای یک استراحت جانانه و سفر‌های خوب و خوش و دیدوبازدید فک و فامیل و تماشای فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی و کار‌هایی ازاین نوع آماده کنند، مدام ماشین حساب به دست، دارند حساب‌وکتاب می‌کنند که در وهله اول چطور به سیزدهم عید و در وهله دوم چطور به آخر فروردین برسند. بالاخره با چنین شرایطی، به نظر می‌رسد که عقل سلیم، همین رفتار را هم توصیه می‌کند، اما چه باید کرد تا به‌سلامت، بودجه خانواده را به سیزدهم و سی و یکم فروردین‌ماه برسانیم؟
بد نیست در ابتدا، شناخت دقیقی از وضعیت نوروز امسال داشته باشیم. قیمت شیرینی‌هایی که می‌خواهید در پذیرایی‌ها استفاده کنید، از 66 تا 73 درصد رشد داشته است؛ یعنی به قیمتی معادل 15 تا 26 هزار تومان رسیده. تازه این قیمت برای شیرینی‌های عادی و معمولی کیک‌یزدی و خامه‌ای و شیرینی‌تر و زبان و ... است. اتفاق بد در حوزه خشکبار افتاده که افزایشی مابین 33 تا 345 درصد را تجربه کرده که بیشترین افزایش برای پسته بوده که بالای 225 هزار تومان قیمت دارد؛ که البته نوع مرغوب آن قیمت نجومی‌تر هم پیدا کرده.
ماجرای میوه و پوشاک و ... هم که روشن است و نیازی به قطار کردن آمار ندارد. پس به این ترتیب، اگر هزینه‌های صرف شده برای نوروز را شامل سفره هفت‌سین و خشکبار و آجیل و شیرینی و چایی و میوه بدانیم، باید بودجه خودتان را نسبت به سال گذشته، دو، سه برابر ببندید یا این‌که راهکار‌هایی داشته باشید که یک پذیرایی مدیریت‌شده را تجربه کنید.
این ماجرای تکراری تکراری تکراری
بزرگ‌ترین و بهترین و تنها پیشنهادی که شاید بتوان در این زمینه مطرح کرد، بودجه‌بندی و پایبندی به آن است. شاید از این توصیه خسته شده باشید؛ مشکلی نیست. شما هرروز صبح مسواک می‌زنید و سر و صورت‌تان را می‌شویید، هر روز یا یک روز در میان دوش گرفته و استحمام می‌کنید، هر روز غذا می‌خورید و هر روز ورزش می‌کنید و .... آیا این کارها، چون تکراری هستند، باید بد و خسته‌کننده باشند؟ بودجه‌بندی هم درست مثل مسواک زدن و ورزش و استحمام است و هر‌روز باید انجام بدهیم؛ حتی اگر به تکرار هم برسد و البته در روز‌های خاصی مثل نوروز باید توجه بیشتری به آن داشته باشیم.
مردم یا بودجه‌بندی نمی‌کنند و با آن بیگانه‌اند یا وقتی آن را تدارک می‌بینند همه هزینه‌ها را دست‌بالا می‌گیرند یا وقتی بودجه‌شان را تدارک دیدند، با کوچک‌ترین فشاری از ناحیه فرزندان و خانواده، پایبندی خودشان را زیر سؤال می‌برند. باید به این بودجه‌بندی‌تان سخت پایبند بمانید؛ چرا که آخر ماه فروردین کم خواهید آورد. به قول معروف، شما باید مراقب هزینه‌های جزئی باشید، وگرنه هزینه‌های کلی خودشان مراقب خودشان هستند.
ترکیبی که باید ارزان تمام بشود
برویم سر اصل قضیه. چه‌کار باید کرد؟ اصلی‌ترین موضوع، آجیل و خشکبار است. یادش به‌خیر، زمانی که همه چیز ارزان بود، گردو و پسته و مغز‌ها، بیشترین بخش آجیل‌ها را تشکیل می‌دادند. به محض گران‌تر شدن این اقلام، کم‌کم از درصد حضور مغز‌ها و گردو و پسته در سفره‌های پذیرایی نوروز کاسته شد. این البته روش خوبی است؛ بالاخره همه درک می‌کنند که چرا چنین اتفاقی افتاده. طبیعی‌ترین اتفاق، استفاده از آجیل و خشکبار مخلوط است که درصد بیشترش را اقلام ارزان‌تر تشکیل بدهند.
از سوی دیگر، استفاده فراوان از تخمه‌ها نیز کارساز است؛ هم قیمت کمتری دارد و هم مهمان‌ها را سرگرم‌تر می‌کند. ضمن این‌که ظروف پذیرایی را باید کوچک‌تر در نظر بگیرید.
عیدی‌های مدیریت شده
خوان بعدی که در روز‌های عید باید از آن عبور کنید، عیدی دادن است. بیشتر عیدی‌ها البته به بچه‌ها داده می‌شود.
توصیه می‌شود به جای عیدی نقد دادن و عیدی نقد گرفتن از آشنایان درجه یک خود، با هم این قضیه را حل‌وفصل کنید که نه پولی بدهید و نه پول بگیرید؛ به قول معروف انگار که نه خانی آمده و نه خانی رفته. برای فامیل‌های دورتر هم اگر چاره‌ای نیست که به قاعده گذشته عمل کنید. ولی برای کودکان، سعی کنید از اسکناس‌های سبک‌تر استفاده کنید؛ ولی از پاکت‌های پول خاص و منحصربه‌فرد استفاده کنید تا کم شدن این مبلغ به چشم نیاید. حتی چند تایی عروسک ارزان‌قیمت هم می‌توانید خریداری کرده و به این پاکت‌ها وصل کنید؛ تا هدیه ناقابل شما به‌یادماندنی باشد. حتی می‌توانید از کتاب‌های داستان که ارزان هستند استفاده کنید و یک اسکناس روی جلدشان بچسبانید.
سفرها؛ گران می‌شود، نمی‌شود؟
و، اما به بحث شیرین سفر می‌رسیم. نوروز است و سفر‌های ماندگارش.
بیشتر مردم حتی ترجیح می‌دهند سه چهار برابر زمان معمول در جاده‌های پرترددی، چون چالوس و هراز و تهران- قزوین و تهران-قم و ... بمانند، ولی سفرشان را بروند. البته رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری وعده کرده که سفر در نوروز امسال گران نخواهد شد؛ هرچند که هزینه‌های حمل‌ونقل از این امر مستثناست.
احتمالا در ادامه صحبت‌های ایشان، هزینه‌های اضافه شده و چند برابر هتل‌ها و اقامتگاه‌ها و اقلام مصرفی و خوراکی در مقاصد گردشگری و ... هم جزو استثنائات قرار خواهد گرفت. بگذریم. البته جناب مونسان اشاره هم کرده: «تلاش کردیم خدمات ارزان به بسته‌های سفر اضافه شود. درحال حاضر یک سفر با خودرو یا وسایل ریلی به اضافه اقامت در بوم‌گردی بسیار ارزان می‌شود و همه اقشار با هر سطح درآمدی می‌توانند از آن استفاده کنند. ضمن این که با توجه به خدمات‌دهی هتل‌های 5 ستاره، طیف خوبی از قیمت ایجاد شده که مردم با طبقات درآمدی مختلف می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند.»
شکستن سفر بلندمدت به سفر‌های کوتاه‌مدت
پس به توصیه میراث و گردشگری، می‌توان از اقامتگاه‌های بوم‌گردی و وسایل ریلی و خودرو‌های شخصی و ... استفاده کرد. البته وضعیت حمل‌ونقل ریلی که مشخص است؛ ولی اگر بتوانید برای گردش خودتان از بلیت‌های این سامانه حمل‌ونقل استفاده کنید که عالی است. اما در غیر این صورت، با توجه به وضعیت خاص امسال، می‌توانید به‌جای یک سفر بلندمدت، اقدام به خرد کردن این مسافرت بلندمدت به چند مسافرت کوتاه‌مدت کنید.
در این حوزه نیز، می‌توانید از سفر‌های مشارکتی استفاده کنید؛ یعنی با اقوام و آشنایان و همکاران به این دست سفر‌ها بروید. خورد و خوراک را هم می‌توانید از خانه و منزل تهیه کرده و با خودتان بروید. چادر و زیرانداز و چند قلم دیگر نیز معمولا در همه خانه‌ها وجود دارد یا این‌که می‌توانید از آشنایان قرض بگیرید. واقعا چه اشکالی دارد صبح راه بیفتید و به اطراف شهر و دیارتان، به یک جای خوش آب‌وهوا بروید و عصرگاهان برگردید؟ دو سه سفر کوتاه‌مدت این‌گونه، می‌تواند کمبود سفر خون شما را تأمین کند.
البته همه ما دوست داریم از هتل‌های چند ستاره و جا‌های شیک و ... استفاده کنیم؛ ولی به‌هرحال باید شرایط امسال را هم درک کنیم. نکته بعدی هم آن است که می‌توانید از هفته آخر قبل از تحویل سال استفاده کنید؛ تا هم سفری بسیار ارزان، هم سفری خلوت و هم سفری به یاد ماندنی داشته باشید؛ البته اگر بتوانید مرخصی بگیرید.
آخرین نکته‌های کنکوری نوروز
آخرین نکته‌ها را هم تیتروار می‌گوییم و شما را به روز‌های نوروزی می‌سپاریم. حتما در بودجه‌بندی خودتان، به دو هفته پایانی فروردین‌ماه هم توجه داشته باشید. خیلی از خانوار‌ها در این دو هفته واقعا کم می‌آورند و نمی‌توانند هزینه‌ها را تأمین کنند. بابت خرید میوه‌ها نیز از میوه‌های تنظیم‌بازاری می‌توانید استفاده کنید یا این‌که به صورت اشتراکی، به صورت جعبه‌ای خریداری کنید تا کمی برای‌تان ارزان‌تر تمام شود. یک روش ریسکی هم چنین است که در روز‌های اول و دوم عید، بخشی از دستفروشان و فروشندگان و حتی تولیدی‌ها، می‌خواهند به هر ترتیبی شده اجناس‌شان را به فروش برسانند.
این دو روز می‌توانید با قیمت‌هایی طلایی، خرید‌هایی عالی انجام دهید. استفاده از غذا‌های سبک و ارزان‌قیمت در روز‌های عید نیز جزو پیشنهادات است؛ واقعا چه لزومی دارد شام و ناهار را با غذا‌های سنگین که نیاز به آشپزی حرفه‌ای دارد برگزار کنیم؟ در ضمن بخشی از دورهمی‌های خانوادگی را می‌توانید در پشت‌بام‌های آپارتمان‌تان برگزار کنید؛ که نیاز به یک پیک‌نیک و کمی مرغ و گوشت و یک زیرانداز و ... دارد. بابت خرید‌های سیزدهم فروردین هم از روز‌های قبل به فکر باشید تا گران نخرید.