بزرگنمايي:

آریا بانو -
گوناگون/ دودکش‌های جادوییِ «کاپادوکیا» 4
٢١
٠
لست سکند / دودکش‌های جادویی، یا سازه‌های سنگیِ معروف کاپادوکیا، در‌واقع چشم اندازی فراواقعی‌ از برج‌های صخره‌ای تراش‌خورده‌ای است، که با هر غروب آفتاب تغییر رنگ می‌دهند. اما این سازه‌های طبیعی عجیب چگونه پدید آمده‌اند؟ بد نیست نگاهی بیندازیم و ببینیم داستان این صخره‌های باشکوه ترکیه از کجا آغاز می‌شود.
سازه‌های صخره‌ای که کاپادوکیا را به یکی از محبوب‌ترین مقاصد سفر در ترکیه تبدیل کرده‌‌اند، طی یک فرایند زمین‌شناسی پدید آمده‌، که میلیون‌ها سال قبل آغاز شده است. فوران‌های آتشفشانی باستانی، کل این منطقه را با لایه ضخیمی از خاکستر پوشانده‌اند، که بعدها جامد شده و به صخره‌ای ترد و نرم به نام "تاف" تبدیل شده‌است. وقتی نیروهای طبیعی مثل باد و آب، کارشان را که همان فرسایش باشد، انجام دادند، فقط بخش‌های سخت و محکم این سازه‌ها به جا ماند، که در واقع همین دودکش‌های جادویی است، که امروزه در برابر دیدگان ماست و به بلندای حدود 40 متر سر به آسمان رسانده‌اند.
با این‌حال، اختراعات و نبوغ انسان‌ها هم در زیبایی جادویی حال حاضر کاپادوکیا، بی تاثیر نبوده‌است. در دوران تسلط رومیان، مسیحیانِ تحت تعقیب، به منطقه کاپادوکیا فرار کردند (به‌خصوص به سمت شهری به‌نام گورِمه) و خیلی زود متوجه شدند که "تاف" ، ماده‌ای است بسیار به‌درد بخور و قابل انعطاف. ساکنان منطقه درصدد ساخت شبکه‌ای متشکل از غارهای دست‌ساز برآمدند، که شامل خانه‌هایی برای زندگی، کلیسا، اصطبل، انبار و ... می‌شد و البته همه و همه از کندنِ همین صخره‌های نرم، به‌دست می‌آمد. امروزه، هنوز هم نشانه‌هایی از زندگی گذشته، در دل این شبکه لانه زنبوری دست‌ساز، در دل صخره‌ها، به وضوح قابل مشاهده است؛ نشانه‌هایی مانند اصطبل‌هایی با دستگیره‌های مخصوص آویز کردن افسار حیوانات، دیوارهایی با سوراخ‌هایی بر روی آن، برای تهویه و عبور هوا و دیوارهایی که سیاه شده و در گذشته به‌عنوان آشپزخانه مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
شهرهای زیرزمینی هم، حتما به‌خاطر مقاومت در برابر دشمنانی ساخته شده‌اند، که احتمالا به‌دنبال پیدا کردن پناهگاه مسیحیان فراری بوده‌اند. این شهرهای زیرزمینی، با داشتن سازه‌هایی به عمق تقریبی ده طبقه، که با راهروهای باریک به‌هم متصل می‌شوند، می‌توانند در آنِ واحد، حدود ده هزار نفر را در خود پناه بدهند. شَفت‌های تهویه هوا، به‌خوبی از دید پنهان شده‌اند، درست مانند درهای بزرگی که از سنگ‌های غلتان، برای محافظت از ورودی‌ها ساخته شده‌اند.
کلیساهای گورمه، به‌خاطر وجود نقاشی‌های دیواری که تا به امروز، از آسیب ناشی از گذر زمان به‌دور، و سالم باقی مانده‌اند، بسیار ارزشمند و قابل توجه هستند. یکی از بهترین نمونه‌هایی که می‌توان از آن نام برد، کلیسای تاریک (Dark Church) در گورمه است؛ یک فضای روحانی و معنوی که در قرن 11 هجری ساخته، دیوارهایش با صحنه‌هایی رنگارنگ و درهم پیچیده از تصاویر کُتب عهد جدید مسیحیت پوشیده شده و به طرز خیره‌کننده‌ای تا به امروز، حفظ و مراقبت شده‌است.
زمانی در قالب یک پناهگاه و حالا این صخره‌های الهام‌بخش تراش خورده کاپادوکیا، یکی از مقاصد مهم گردشگران به‌حساب می‌آیند؛ جایی که تورهای ویژه بالن سواری، به بازدیدکنندگان اجازه می‌دهند، تا به پایین چشم بدوزند و این میراث جهانی یونسکو را تماشا کنند. بعضی از خانه/ غارها هم به بوتیک هتل‌هایی تبدیل شده‌اند، که اتاق‌های غار را با امکانات جدید، شومینه‌های راحت و گرم و چشم‌اندازی بی‌نظیر، در اختیار افراد قرار می‌دهند.