بزرگنمايي:

آریا بانو - نشست خبری نمایشگاه و کتاب پوسترهای موسیقی ایران در دهه 40 و 50 با حضور بهزاد حاتم، قباد شیوا و محمودرضا بهمن‌پور و جواد میرحسینی در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد.


سرویس تجسمی هنرآنلاین: بهزاد حاتم گرافیست و مدیر بنیاد پری صفا گفت: 12 سال پیش بود که جواد حسینی در جست و جوی پوسترهای موسیقی در دهه 40 و 50 بود به سراغ من آمد، چون من بنیاد پری صفا را بخشی از فعالیت‌های معطوف به موسیقی است، تاسیس کرده‌ام، تصمیم گرفتم که به او کمک کنم و در انتشار کتاب پوسترهای موسیقی دهه 40 و 50 و برگزاری نمایشگاه آن سهیم باشم.
قباد شیوا در ابتدای نشست گفت: من تعداد زیادی پوستر موسیقی پیش و پس از انقلاب طراحی کردم که در آرشیوم موجود است. زمانی آقای میرحسینی برای کارهای پژوهشی برای تالیف و تدوین کتاب پوسترهای موسیقی دهه 40 و 50 به سراغ من آمد، به او گفتم هر پوستری که در آرشیوم به کارت می‌آید بردار و اتفاقا برخلاف بسیاری از افراد که به سختی چنین امکانی را برای پژوهشگران فراهم می‌کنند از این اتفاق خوشحال شدم؛ چون بعد از چند دهه زمینه‌ای فراهم شد تا پوسترهایم از غربت بیرون بیایند و در کنار آن طراحان گرافیک جوان بدانند نسل‌های پیش چه خدماتی برای حفظ آبروی گرافیک ایران در عرصه ملی و بین‌المللی کرده‌اند.
او افزود: طراحی پوستر موسیقی کار مشکلی است چون موسیقی یکی از انتزاعی‌ترین هنرهاست و به تصویر درآوردن موسیقی از نقطه نظر پلاسیک، نوعی معرفت، هوشیاری و مهارت می‌خواهد و من هم سعی کردم به این موضوعات وفادار باشم و امیدوارم بقیه همکاران نیز به این ویژگی‌های پایبند باشند. من به آینده گرافیک ایران بسیار امیدوارم و معتقدم اگر گرافیست های ایرانی در طراحی اعلان، پوستر و آثار گرافیکی به المان های ایرانی پایبند باشند، بزودی در عرصه بین اللملی از گرافیک ایران در کنار گرافیک لهستان یاد خواهد شد.
او همچنین از راه یابی چندین پوسترش به حراج نیویورک خبرداد و گفت: اگر به سایت حراج نیویورک مراجعه کنید می بینید که چند پوستر من با چه رقم های بالایی چکش خورده اند و با این که من از این حراج ها نفع مادی ندارم اما بسیار خوشحال هستم چون نشان می دهد که گرافیک ما در عرصه بین المللی حرف هایی برای گفتن دارد.
این گرافیست در بخش دیگر سخنانش با بیان این مطلب که تاریخ فرهنگی هر کشوری در پوسترهایش نمایان است، گفت: ما در تمام دنیا موزه پوستر داریم اما در ایران چنین چیزی وجود ندارد. من گرافیست سال ها پوسترهایم را با هزینه شخصی نگهداری کرده ام اما موزه برای پوستر راه اندازی می شد بی شک همکارانم نیز از اهدای پوسترهایشان به این موزه استقبال می کردند.
بهزاد حاتم طراح گرافیک و مدیر بنیاد پری صفا در این نشست گفت: بیشترین پوسترهای موسیقی در ایران کار هنری سه نفر است؛ صادق بریرانی، قباد شیوا و من. تفاوت پوسترهای من و صادق بریرانی با پوسترهای قباد شیوا در این است که پوسترهای ما بیشتر تصویری هستند و بیشتر آن ها برای باله و اپرا که داستان دارند، طراحی شده اند. اما قباد شیوا این گرفتاری را داشتند که پوسترهای ارکستر مجلسی، رادیو ایران و جشن هنر شیراز را طراحی کرده است که کار مشکلی است و واقعاً شاهکار آفریده است و من برای این همه خلاقیت به او تبریک می گویم.
او افزود: زمانی که من کار طراحی پوستر را شروع کردم بسیار جوان بودم و با توجه به آشنایی به بیشتر هنرها داشتم، طراحی پوستر برایم کار بسیار لذت بخشی بود. در آن دوره شب ها در تهران برنامه های فرهنگی متنوعی برگزار می شد و من پس از پایان کارم در تالار رودکی، تازه راه می‌افتادم می‌رفتم اپرا، کنسرت و تئاتر و آخر شب ها نیز پوستر طراحی می کردم و اتفاقا پول خوبی نیز بابت این کار می گرفتم.
حاتم ادامه داد: اما پس از انقلاب دیگر پوستر طراحی نکردم و در تمام این سال ها پوسترهایم در آرشیوم مانده بود و هیچ تمایلی نداشتم که کاری بکنم تا این که با پیشنهاد جواد میرحسینی روبرو شدم و پس از آن با نمایشگاه تالار رودکی روبرو شدم و از این دو کار استقبال کردم. وقتی بخشی از پوسترهایم در این نمایشگاه به نمایش درآمد و اشتیاق جوان ها برای دیدن کارهایم را دیدم تصمیم گرفتم از سوی بنیاد پری صفا از این رویدادها حمایت کنم.
او درباره ادامه فعالیت در حوزه گرافیک موسیقی از سوی بنیاد صفا گفت: نخستین هدف من در بنیاد پری صفا راه اندازی یک سالن کنسرت آوانگارد است. سال هاست که زمین آن را خریده‌ام اما به دلیل برخی مشکلات که ربطی به من و زمین ندارد این کار هنوز پیش نرفته با راه اندازی این سالن، قصد دارم بخشی از فعالیت بنیاد را به گردآوری پوسترهای موسیقی معطوف کنم.
محمودرضا بهمن‌پور مدیر نشر نظر درباره کتاب "دو دهه پوستر موسیقی در ایران" گفت: پیش از انتشار این کتاب، تجربه مشترک با بهزاد حاتم برای کتاب و نمایشگاه پرویز تناولی داشتم اما این تجربه بسیار متفاوت است و اگر همت او نبود "دو دهه پوستر موسیقی در ایران" چاپ نمی‌شد. همچنین تلاش جواد میرحسینی تلاشی ارزنده است و حافظه جمعی نسلی را گردآوری کرده است که به دلایل مختلفی به فراموشی سپرده شده است.
بهمن‌پور بیان کرد: این مجموعه چند نکته مهم دارد؛ مهمترین نکته در جامعه‌ای که تحولات سریعی را تجربه می‌کند این است که طراح گرافیک نیز باید پاسخگوی نیازهای جدید بصری باشد. شیوا، برایرانی و حاتم از جمله گرافیست هایی هستند که به یک زبان بصری مطلوب رسیدند که در برابر این جامعه توانستند به یک زبان مشترک رسیدند. امیدوارم این کتاب به عنوان یک مرجع مهم بین نسل جدید جا بیفتد. کتاب و نمایشگاه پوسترهای موسیقی حاصل تلاش‌های نسل قدیم در این حوزه است که کمتر دیده شده است و اتفاقا مجموعه مهم وبسیار ارزشمندی است.
او افزود:علی‌رغم سختی‌های نشر در شرایط موجود کشور و با توجه به بالا رفتن هزینه تولید کتاب و پایین آمدن سطح توان مخاطبان، این کتاب چاپ شد وبا توجه به شرایط اقتصادی امروز و موجود نبودن کاغذ و مقوا در انبارها، باید بگویم این کتاب از آخرین نسل کتاب های کاغذی در ایران است.
او همچنین درباره ممیزی که بر این کتاب اعمال شده است، گفت: ممیزی بر این کتاب تنها سه مورد بوده است و برای انتشار کتاب از این نظر با دشواری خاصی روبرو نبوده ایم اما به دلیل کاهش قیمت کتاب مجبور شدیم تعدادی از پوسترها را با همفکری با بهزاد حاتم حذف کنیم.
جواد میرحسینی نویسنده کتاب "دو دهه پوستر موسیقی در ایران" گفت: من در همان روزهای نخست هنرستان با پوسترهای او آشنا شدم و آرزویم بود که او را از نزدیک ببینم. در دوره کارشناسی من دانشجوی زرنگی نبودم اما در همان دوران بود که تصمیم گرفتم که روی پوسترهای موسیقی و کاورهای موسیقی کار پژوهشی کنم و به نوعی موضوع پایان نامه کارشناسی ارشدم را خیلی زودتر انتخاب کردم. با این که به نظرم این پژوهش در حوزه گرافیک جایش خالی بود و از اهمیت بالایی برخوردار است اما متاسفانه پایان نامه ام در دانشگاه کمترترین نمره را گرفت.
او درباره انتخاب موضوع پوسترهای موسیقی بیان کرد: پوسترهای موسیقی در دهه‌های 40 و 50 در زمان خود در حال معرفی موسیقی ایرانی را به جهان بودند و در حوزه گرافیک نیزآثار بسیار قویی و تاثیر گذاری بودند و این شانس بزرگی برای گرافیک ایران به حساب می‌آمد.
حسینی ادامه داد: برای پژوهش و تالیف این کتاب آقای حاتم به من بسیار کمک کردند و چون متاسفانه در ایران ما اعتقادی به آرشیو نداریم و نسبت به گنجینه هایمان در هر حوزه ای بی توجه هستیم برای گردآوری پوسترهای این مجموعه با دشواری متعددی روبرو بودم و گاه برای گرفتن سه فریم عکس شش ماه انتظار کشیدم.
او افزود: موزه گرافیک ایران آن گونه که باید غنی نیست و در این موزه کارهای جعلی نیز به هر دلیلی راه پیدا کرده اند و خود من سال ها پیش با اتکا به چند پوسترکه در این موزه بود مقاله ای نوشتم و منتشر شد اما زمانی که مشغول کارهای پژوهشی این کتاب بودم متوجه شدم که این پوسترها جعلی بودم و من هم ناخوادگاه با نوشتن مقاله ام سندی برای این پوسترها ساخته ام.
حاتم نیز درباره این موضوع گفت: متأسفانه همه پوسترهایی که در اختیار برخی از سازمان‌ها است، پوسترهای واقعی نیستند و برخی از آنها جعلی هستند. به طور قطع در آرشیو موزه گرافیک پوسترهای موسیقی جعلی موجود است که در چندین کتاب نیز چاپ شده است اما به دلیل اینکه من نسبت به این موضوع آگاهی داشتم، کتاب "2 دهه پوستر موسیقی در ایران" تنها سرچشمه مطمئن پوسترهای موسیقی ایران خواهد بود
او در توضیح جعلی بودن این آثار گفت: برای مثال زمانی که در تالار رودکی مشغول به کار بودم، یک نفر برای دل خودش طرحی زده بود و به صورت پوستر چاپ نشده بود و کاربردی که در کتابی این اثر را دیدم، حتی برخی طرح‌های صادق بریرانی نیز از جمله اینگونه آثار جعلی هستند که به سفارش خودش طراحی شده اند برای کنسرت ها و اپراهایی که هیچ وقت اجرا نشده اند اما چون مسول چاپخانه بنیاد رودکی بود چاپ شده اند و متأسفانه در آرشیو موزه گرافیک جا گرفتند. برای چاپ این کتاب من در نقش پلیس همه این آثار را بررسی کردم و هیچ پوستر جعلی به این کتاب راه پیدا نکرده است.
بهزاد حاتم در ادامه گفت: متاسفانه موزه گرافیک ایران ضعیف عمل می کند و من چندین سال پیش دو سند بسیار ارزشمند داشتم که می خواستم به موزه گرافیک اهدا کنم اما وقتی با مدیر موزه تماس گرفتم به من گفتند که خودشان با من تماس می گیرند و هرگز این اتفاق نیفتاد.
حسینی پور درباره شیوه نگارش این کتاب گفت:سعی کردم متن کتاب از کتاب‌های دیگر متفاوت باشد و متناسب با فضای روحی هر هنرمند، ادبیات خودم را به سوی طراح مربوطه سوق دهم و آنها را پیاده‌سازی کنم. در این کتاب مجموعه ای از پوسترهای بهزاد حاتم، قباد شیوا و صادق بریرانی به همراه تعداد محدودی پوستر از سایر گرافیست ها منتشر شده است. در این کتاب یک پوستر نیز از مرتضی ممیز منتشر شده است.
به گفته او این کتاب شامل بیش از 200 پوستر منتشر شده است و بخشی از این پوسترها نیز در فرهنگسرای نیاوران به نمایش در خواهند آمد. در این کتاب مقالاتی نیز از برخی چهره های به نام هنرهای تجسمی ایران درباره این پوسترها به همراه مقالاتی درباره این سه گرافیست به همراه گفت وگو با آن ها منتشر شده است. کتاب در قطع رحلی و با تیراژ1000 نسخه از سوی نشر نظر منتشر شده است و ساعت 17 روز جمعه ششم اردیبهشت در فرهنگسرای نیاوران رونمایی خواهد شد.