بزرگنمايي:

آریا بانو -
چقدر ورزش کنیم تا سکته مغزی نکنیم؟
٤٠٠
٢
برترین ها / آیا می‌دانستید سکته مغزی اولین علت ناتوانی در سال‌های باقیمانده‌ی زندگیست؟ سکته مغزی دو نوع دارد: سکته مغزی ایسکمیک و سکته مغزی هموراژیک. نوع ایسکمیک سکته مغزی، شایع‌تر از نوع هموراژیک آن است. سکته مغزی ایسکمیک زمانی است که جریان خون به سمت مغز تا جایی محدود می‌شود که به بافت حساس مغز آسیب می‌زند. سکته مغزی معمولا زمانی روی می‌دهد که لخته خون در یکی از رگ‌های تغذیه کننده‌ی مغز تشکیل می‌شود. البته هر عاملی که در جریان خون به سمت مغز اختلال ایجاد کند می‌تواند منجر به سکته مغزی ایسکمیک شود. حدود 87 درصد از سکته‌های مغزی از نوع ایسکمیک می‌باشند.

اما سکته مغزی هموراژیک ناشی از خونریزی داخل مغز است که اغلب به دلیل پارگی رگ در اثر آنوریسم (بیرون زدگی به صورت حباب در دیواره‌ی شریان مغزی) ایجاد می‌شود. سکته‌ی مغزی هموراژیک می‌تواند نتیجه‌ی ناهنجاری در فرم رگ‌های خونی نیز باشد. خون از رگ پاره شده یا نازک شده وارد حفره‌ی باریکی می‌شود که مغز را احاطه کرده و موجب تورم بافت مغز می‌شود. سکته‌ی مغزی هموراژیک معمولا کُشنده است.
همه‌ی این اتفاق‌ها ترسناک به نظر می‌رسند، اینطور نیست؟ اما خوشبختانه شما می‌توانید با سی دقیقه ورزش روزانه، ریسک سکته مغزی ایسکمیک را تا 25 درصد کاهش بدهید. ضمنا همین اندازه ورزش می‌تواند ریسک حمله ایسکمیک گذرا را نیز پایین بیاورد. مطالعات نشان می‌دهند ورزش در پیشگیری از سکته‌های مغزی بعدی جلوگیری می‌کنند.
یک مطالعه‌ی ده ساله روی 16000 مرد نشان داده میان سلامت بهتر قلب و عروق و کاهش ریسک مرگ در اثر سکته مغزی ارتباط وجود دارد. در این پژوهش، سایر ریسک‌های مرتبط با سکته مغزی مانند شاخص توده بدنی، عادات سبک زندگی، رژیم غذایی، فشار خون بالا، دیابت و سابقه‌ی خانوادگی در نظر گرفته شد.
ورزش با چه مکانیسمی احتمال سکته مغزی را کاهش می‌دهد؟
هرچند هنوز کاملا مشخص نیست ورزش و تحرک بدنی چگونه از ریسک سکته مغزی کم می‌کند، اما به گفته‌ی دانشمندان مکانیسم این ارتباط، کنترل ریسک فاکتور‌هایی است که منجر به سکته مغزی می‌شوند. این ریسک فاکتور‌های شامل لیپید‌های غیرنرمال، فشار خون بالا و غیرنرمال بودن سطح گلوکز خون می‌شوند. ورزش حتی می‌تواند طرز رفتار رگ‌های خونی را بهبود بدهد؛ پدیده‌ای که عملکرد اندوتلیال نام دارد. این اتفاق می‌تواند احتمال تشکیل یک لخته خون در رگ منتهی به مغز را کاهش بدهد. مثلا مطالعات نشان داده‌اند ورزش هوازی، فشار خون را پایین می‌آورد، لیپید را بهبود می‌دهد، به کنترل گلوکز خون کمک می‌کند و حتی از التهاب و سایر فاکتور‌های منجر به سکته مغزی می‌کاهد.
حتی افرادی که قبلا دچار سکته مغزی شده‌اند می‌توانند از ورزش کردن بهره‌هایی ببرند. ورزش تحت نظر کارشناس به افراد نجات یافته از سکته مغزی کمک می‌کند از آسیب‌های ناشی از سکته مغزی مانند مشکل در حرکت دادن پا‌ها یا تعادل، زودتر بهبود پیدا کنند.
ریسک سکته مغزی را کاهش بدهید
هر چند از نظر فیزیکی فعال ماندن می‌تواند ریسک سکته مغزی را کاهش بدهد، اما اقدامات دیگری نیز می‌توانید برای این منظور انجام دهید. بزرگ‌ترین ریسک فاکتور برای سکته مغزی، فشار خون بالاست. فشار خونی که پیوسته بالاست می‌تواند به دیواره‌ی داخلی رگ‌های خونی آسیب بزند.
فشار خون‌تان را کنترل کنید و مطمئن شوید که در سطح نرمالی قرار دارد. هر روز فشار خون‌تان را بگیرید و در مراجعه‌ی بعدی‌تان به پزشک این اطلاعات را ارائه دهید. حتی می‌توانید در خانه هر روز، در ساعت‌های مختلفی فشار خون‌تان را اندازه بگیرید و ثبت‌شان کنید. خوب است بدانید فشار خون بالا در اول صبح، خطر حمله قلبی و سایر حوادث برای قلب را به دنبال دارد.
ضمنا قند خون و سطح لیپیدتان را نیز کنترل کنید. بالا بودن کلسترول LDL منجر به افزایش ریسک سکته مغزی می‌شود، اما مطالعات نشان داده‌اند تریگلیسرید بالا نیز با افزایش احتمال سکته مغزی مرتبط است. گلوکز بالای خون، حتی در افرادی که مستعد دیابت هستند، احتمال سکته مغزی را افزایش می‌دهد. خوشبختانه این عوارض اغلب از طریق اصلاح در سبک زندگی قابل کنترل و پیشگیری‌اند. البته باید عادت‌های ناسالمی مانند سیگار کشیدن و مصرف الکل را نیز ترک کنید. این عادت‌ها نیز می‌توانند ریسک سکته مغزی را بالا ببرند. فراموش نکنید که بسیاری از این تکنیک‌های پیشگیرانه در مورد سکته مغزی ایسکمیک کاربرد دارند، اما کنترل فشار خون و فعال ماندن حتی می‌تواند ریسک سکته مغزی هموراژیک را نیز کاهش بدهد.
رژیم غذایی‌تان را نیز کنترل کنید. چاقی، ریسک فاکتوری برای سکته مغزی است و داشتن رژیم غذایی پُر از غذا‌های فرآوری شده، هله هوله و قند و شیرینی باعث می‌شود کنترل ریسک سکته مغزی سخت‌تر شود. در گذشته پزشکان هشدار می‌دادند که رژیم غذایی سرشار از چربی‌های اشباع شده، احتمال سکته مغزی و حمله قلبی را افزایش می‌دهد، اما مطالعات اخیر این موضوع را زیر سوال برده‌اند. افزودن میوه‌ها و سبزی‌ها فیبردار نیز می‌تواند با کمک به کنترل وزن، تعدیل لیپید و کنترل فشار خون، احتمال سکته مغزی را کاهش بدهد. میوه‌ها و سبزی‌ها منابع عالی پتاسیم‌اند. چند مطالعه نشان داده‌اند بین مصرف پتاسیم و ریسک پایین‌تر سکته مغزی ایسکمیک ارتباط وجود دارد. مطالعه‌ای نیز دریافته اگر نسبت پتاسیم به سدیم در ادرار بیشتر از یک باشد، منجر به افزایش 47 درصدی ریسک سکته مغزی می‌شود.
مهم‌ترین کاری که می‌توانید انجام دهید تا احتمال سکته مغزی را از خود دور کنید، کنترل فشار خون است. ورزش هوازی می‌تواند کمک‌تان کند فشار خون‌تان را در سطح نرمالی نگه دارید. ضمنا ورزش از راه‌هایی غیر از تاثیر بر فشار خون نیز، در پیشگری از سکته مغزی نقش دارد. پس به خاطر سلامت رگ‌های خونی و مغزتان هرگز نقش تحرک بدنی را دست کم نگیرید.