بزرگنمايي:

آریا بانو -
اثر روش‌های کمک بارداری بر معلولیت کودکان
٩٠١
٠
مهر / یک متخصص ژنتیک، در خصوص احتمال معلولیت بچه هایی که با روش کمک بارداری متولد می شوند، توضیحاتی ارائه داد.
مریم رفعتی گفت: با توجه به شیوع 10 تا 15 درصدی ناباروری، بخش قابل توجهی از این جمعیت با استفاده از تکنیک‌های کمک باروری ااقدام به درمان ناباروری می‌کنند و IVF یکی از همین روش‌های بچه دار شدن زوجین نابارور است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه ابن سینا، افزود: نگرانی که در بین زوجین نابارور که با روش IVF صاحب فرزند می‌شوند، این است که آیا بچه آنها دچار معلولیت خواهد شد.
رفعتی ادامه داد: با توجه به اینکه در این تکنیک کمک باروری، جنین در آزمایشگاه تشکیل و به رحم منتقل می‌شود، زوجین از این بابت نگران می‌شوند.
این متخصص ژنتیک، افزود: با اینکه شیوع برخی از ناهنجاری‌های مادرزادی مانند ناهنجاری‌های قلبی مادرزادی در بارداری‌های حاصل از روش‌های کمک باروری بیشتر می‌باشد، در صورتی که ضوابط و استانداردها در استفاده از این تکنیک‌ها رعایت شود و مراقبت‌های خاص دوران بارداری طبق همین استانداردها صورت گیرد، بخش عمده‌ای از این ناهنجاری‌ها قابل تشخیص زودرس در اوایل بارداری و پیشگیری از تولد نوزاد مبتلا می‌باشند و بنابراین در صورت انجام این مراقبتها انتظار داریم اغلب بچه‌های حاصل از IVF سالم بوده و مبتلا به معلولیت‌های شدید نباشند.
رفعتی تاکید کرد: بخش قابل توجهی از این افزایش شیوع معلولیت‌های شدید در بین بچه‌هایی که با روش‌های کمک باروری به دنیا می آیند به دلیل شیوع بالای چند قلویی می‌باشد که با تکنیک‌های نوین انتقال تک رویان، این گروه از معلولیت‌ها هم با کاهش قابل ملاحظه‌ای همراه شده‌اند.
وی با اشاره به شیوع 3 درصدی معلولیت در ازدواج‌های غیر خویشاوندی، گفت: میزان شیوع معلولیت در ازدواج‌های فامیلی، بین 5.5 تا 6 درصد است که بر همین اساس، ریسک پایه بروز معلولیت در ازدواج‌های خویشاوندی و غیر خویشاوندی بین 3 تا 6 درصد متغییر بوده و در صورت رعایت استانداردها و انجام بررسی‌های تکمیلی در موارد خاص و مراقبت‌های ویژه دوران بارداری، بخش عمده‌ای از معلولیت‌ها قابل پیشگیری بوده و لذا می‌توان انتظار داشت که از نظر معلولیت‌های شدید تفاوت قابل ملاحظه‌ای وجود نداشته باشد.
رفعتی ادامه داد: اما گاهی اوقات ناباروری تظاهر بالینی و به عبارت دیگر علامت وجود یک مشکل ژنتیکی نهفته در یکی از زوجین بوده و مکانیسمی طبیعی برای منتقل نشدن معلولیت به نسل بعد می‌باشد. مثال شناخته شده این گروه اختلالات جابجایی‌های کروموزمی در زن یا مرد می‌باشد.
وی افزود: وقتی با چنین شرایطی مواجه می شویم، این ذهنیت شکل می‌گیرد که نکند زمینه‌ای از اختلال ژنتیکی داشته باشند. بر همین اساس، بررسی‌های پایه ژنتیک صورت می‌گیرد، آن دسته از زوجین که با چنین مشکلی مواجه هستند، از دیگر زوجین افتراق داده می‌شوند و مسیر درمانی متفاوتی را طی می‌کنند.
این متخصص ژنتیک، گفت: زوجینی که مشکل نهفته ژنتیکی دارند و برای اولین بار با ناباروری و سقط مکرر مواجه می‌شوند، تحت نظر متخصص ژنتیک، تست ژنتیک می‌دهند.
رفعتی ادامه داد: هدف از شناسایی زوجین در معرض خطر، صرفاً درمان ناباروری نیست، بلکه می‌خواهیم زوجین فرزند سالم داشته باشند.
وی با عنوان این مطلب که معلولیت‌ها به دو گروه ژنتیکی و غیر ژنتیکی تقسیم می‌شوند، گفت: بررسی‌ها نشان داده است که تا 70 درصد معلولیت‌ها قابل پیشگیری هستند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه ابن سینا، افزود: وقتی ما از معلولیت شدید صحبت می‌کنیم، یعنی معلولیت‌های مادر زادی، عقب ماندگی ذهنی و…، است که با تشخیص زودرس، می‌توان زوجین در معرض خطر بیماری‌های مادرزادی را قبل از انجام روش کمک باروری مثل IVF، تشخیص داد. در این زوجین با استفاده از روش‌هایی مانند تشخیص ژنتیکی قبل از لانه گزینی (پی جی دی) و یا غربالگری قبل از لانه گزینی جنین‌ها (پی جی اس) می‌توان از سلامت رویان‌ها قبل از انتقال به رحم مادر اطمینان حاصل نمود. خوشبختانه این روش‌ها با اینکه در زمره پیشرفته‌ترین تکنیک‌های ژنتیک در حیطه ناباروری بوده و نیازمند فن آوری های ویژه ای می‌باشند سالهاست که در دسترس بیماران ما می‌باشند.
رفعتی تاکید کرد: اگر در انجام روش‌های درمان ناباروری، نگاه فرد محور به هر خانواده داشته باشیم و برای هر زوج متناسب با شرح حال و سوابق آنها بررسی‌های تکمیلی را انجام دهیم، بسیاری از معلولیت‌ها قابل شناسایی و پیشگیری خواهند بود.