بزرگنمايي:

آریا بانو -
اگر به سندروم روده تحریک پذیر مبتلا شده‌اید، گوش به زنگ باشید
k ٣.٢
١
باشگاه خبرنگاران / اگر کمتر از سه بار در هفته دفع مدفوع دارید و مدفوع‌تان سفت و خشک است احتمالا به یبوست مبتلا شده اید؛ یبوست یک عارضه معده‌ای روده‌ای رایج و از جمله مشکلات گوارشی شایع در بین افراد است که درمان آن اهمیتی بالا دارد؛ مشکلی که در سه تا پنج درصد از کودکان مشاهده می‌شود و به‌طورمعمول عملکردی است که در اثر اتساع روده ناشی از توده مدفوعی به وجود می‌آید.
تورم مفاصل، بوی بد دهان و تنفس بدبو، ناراحتی‌های معده نظیر ترش کردن و سوزش معده، تجمع سموم در بدن و غیره این‌ها نشانه‌های یبوست است؛ در واقع افرادی که این مشکل را دارند، حرکات معده‌ای و گوارشی کندتری دارند.
طب سنتی چه توصیه‌ای برای درمان یبوست دارد؟
حیدر عظمایی متخصص طب سنتی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره راهکار‌های درمانی یبوست در طب سنتی، اظهار کرد: یبوست هنگامی به وجود می‌آید که حرکات روده وظیفه‌اش را به درستی و منظم انجام ندهد و فرد 2 الی سه روز دفع نداشته باشد.
وی درباره علائم یبوست، گفت: زمانی که یبوست ایجاد می‌شود در ناحیه شکم و روده ورم، درد، دل‌درد دردناک، استفراغ، بدبویی دهان، سوزش معده و در صورت تشدید شدن یبوست انگل، بواسیر، دیدن کابوس در شب و در نهایت ضعف بینایی به وجود خواهد آمد.
یبوست بیشتر در افراد صفراوی و مزاج سوداوی بروز می‌کند
عظمایی اظهار کرد: میزان دفع درست در نوزادان حدود چهار الی پنج بار در روز است و نوجوانان حدود 2 بار و بزرگسالان و سالمندان حدود یک الی 2 بار باید در روز دفع داشته باشند؛ یبوست بیشتر در افراد صفراوی و مزاج سوداوی یعنی سرد و خشک بروز می‌کند، در افراد بلغمی هم اگر رطوبت روده‌ها افزایش پیدا کند و سردی زیاد حاکم باشد، موجب بروز یبوست می‌شود، به طور کلی در افراد دموی و بلغمی یبوست کمتر دیده می‌شود مگر اینکه نوع و تغذیه نامناسب داشته باشند.
این متخصص طب سنتی ادامه داد: نجویدن خوب غذا، کم خوردن آب، نخوردن میوه و سبزی، تحرک نداشتن، ورزش نکردن و استفاده نکردن از فیبر‌های غذایی، کم کاری تیروئید، مصرف برخی از دارو‌های مسکن و خواب‌آور، دارو‌های ضدافسردگی، دارو‌های حاوی کلسیم و آلومینیوم، دارو‌های فشارخون، دارو‌های ضدحساسیت و آنتی هیستامین، گرفتن روزه‌های طولانی مدت و استفاده کردن زیاد از ملین‌ها، بعضی از بیماری‌ها مانند بیماری التهاب روده، بیماری کلن، سندروم روده تحریک پذیر که اعصاب روده را درگیر می‌کند و غیره می‌تواند موجب بروز یبوست شود.
وی افزود: برخی از یبوست‌ها به دلیل مصرف موادی مانند ماست و لبنیات به وجود می‌آیند، چرا که این مواد را بدون مصلح می‌خورند و دچار یبوست می‌شوند، همچنین برخی از نوزادان با خوردن شیرخشک دچار یبوست می‌شوند.
سنکنجبین مفید در درمان یبوست
عظمایی درباره راه‌های درمانی یبوست، گفت: افراد صفراوی و سوداوی که دچار یبوست شده‌اند باید روزانه از 6 لیوان آب به همراه سنکنجبین، آش آلو، شربت انجیر، سه الی چهار عدد کیوی رسیده را با پوست رنده کرده و با عسل قبل از غذا استفاده کنند، از اضطراب و استرس پرهیز کنند تا اعصاب روده تحریک نشود، از مصلحات مثل آویشن، پونه، گل سرخ، شوید، زیره می‌توانند استفاده کنند؛ همچنین از فیبر‌های غذایی مانند کاهو، گشنیز و سبزیجات استفاده کنند.
این متخصص طب سنتی اظهار کرد: برای درمان یبوست در نوزادان از فلوس به همراه ترنجبین استفاده کنند، در طبع‌های بلغمی از آب جوش و عسل استفاده شود، مصرف ماءالجبن افتیمونی یا همان آب پنیر بسیار در درمان یبوست موثر است، خاکشیر با آب جوش می‌توانند درمان کننده باشد، مصرف سیرابی نیز در درمان یبوست مفید است همچنین می‌توان از روغن بادام، روغن زیتون و روغن کرچک استفاده کرد.
وی یادآوری کرد: ژل آلوئه ورا در درمان یبوست موثر است؛ مسهلی به نام مسهل عام وجود دارد که همه افراد به‌جز خانم‌های باردار می‌توانند آن را استفاده کنند، برگ سنا 40 گرم، گل ختمی 10 گرم، گل پنیرک 10 گرم، تخم کتان پنج گرم، گل افسنتین پنج گرم، برگ گشنیز پنج گرم، گل سرخ 10 گرم، این مواد را نیمکوب کنند، یک الی 2 قاشق غذاخوری آن را دم کرده و یک لیوان به همراه عسل قبل از غذا میل کنند.
علت‌ ایجاد یبوست چیست؟
پرینوش آذرکیوان متخصص عمومی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره راهکار‌های درمانی یبوست، اظهار کرد: در دستگاه گوارش سیستمی داریم که غذا را حرکت می‌دهد، اگر این حرکت تند باشد فرد دچار اسهال می‌شود و اگر کند باشد، فرد به یبوست مبتلا خواهد شد.
افسردگی می‌تواند باعث ایجاد یبوست شود
وی با اشاره به علت‌های ایجاد یبوست، گفت: یبوست بیشتر در سنین بالا رخ می‌دهد؛ در سن بالا موادی که باید ترشح شوند، کم می‌شود و سیستم دستگاه گوارش به سمت کندی پیش می‌رود؛ از دیگر علت‌های ایجاد یبوست عوارض جانبی برخی از دارو‌هاست، همچنین افسردگی ممکن است به ایجاد یبوست منجر شود.
آذرکیوان بیان کرد: در ماه رمضان برخی افراد دچار یبوست می‌شوند و آن به دلیل این است که به سیستم روده 12 ساعت غذا نمی‌رسد و فرد در زمان افطار به سراغ مواد غذایی سنگین می‌رود که بیشتر باعث یبوست می‌شود؛ توصیه می‌شود افراد در زمان افطار برای باز کردن روزه خود از غذای سبک استفاده کنند، همچنین این رویه باید در زمان سحری نیز ادامه داشته باشد.
این متخصص عمومی با اشاره به اینکه بیماری‌های دستگاه گوارش باعث ایجاد یبوست می‌شوند، گفت: برخی افراد در طول روز شکمشان سه بار کار می‌کند و زمانی که اختلال ایجاد شود سیستم دستگاه گوارش 2 بار در روز کار خواهد کرد و افراد این کار کردن را عادی می‌دانند و به پزشک گوارش مراجعه نمی‌کنند و به مرور زمان دچار مشکلات عمده‌ای خواهند شد، از این رو توصیه می‌شود زمانی که احساس کردند کار کردن شکمشان دچار مشکل شده، حتما به پزشک مراجعه کنند.
راه‌های درمانی یبوست
وی درباره راه‌های درمانی یبوست، گفت: برخی افراد به دلیل عادت‌های غذایی بد و افسردگی دچار یبوست می‌شوند از این رو به این افراد توصیه می‌شود برای درمان یبوست از ملین‌ها استفاده کنند، به طور مثال انجیر، آلو، لواشک، سبزیجات، روغن زیتون، روغن کرچک، اسفناج، آش پر سبزی، میوه‌جات و موادی که فیبر دارند برای درمان یبوست مفید هستند.
آذرکیوان با تاکید بر اینکه پیاده‌روی در درمان یبوست موثر است، گفت: به افرادی که دچار یبوست شده‌اند توصیه می‌شود حتما در طول روز مدت زمانی را برای پیاده‌روی و ورزش‌هایی مانند دراز و نشست اختصاص دهند، همچنین توصیه می‌شود از مواد غذایی سرخ کردنی پرهیز کنند و موادی مانند برنج که طبع خشک و سردی دارد، کمتر استفاده کنند.
این متخصص عمومی با بیان اینکه برگ سنا در درمان یبوست موثر است، گفت: برگ سنا به مدت کوتاه برای رفع یبوست مفید است، اما این گیاه را به هیچ عنوان نباید به مدت طولانی مصرف کرد چرا که اگر به مدت طولانی مصرف شود، روده را آسیب‌پذیر می‌کند و فرد مبتلا به سرطان خواهد شد.
افراد به طور خودسر نباید از شیاف استفاده کنند
وی با بیان اینکه افراد به طور خودسر نباید از شیاف استفاده کنند، گفت: شیاف ممکن است باعث حرکت روده شوند، اما امکان پارگی روده را به همراه خواهند داشت از این رو توصیه می‌شود برای درمان یبوست به طور خودسر از شیاف استفاده نکنند و حتما به متخصص گوارش و کبد مراجعه کنند.
آذرکیوان یادآوری کرد: برای درمان یبوست، توصیه می‌شود حتما از ملین‌ها استفاده کنند و توقع نداشته باشند با یک بار مصرف به طول مثال انجیر، یبوست‌ها آن‌ها رفع خواهد شد، این‌گونه مواد را باید به مرور زمان مصرف کنند تا یبوست به طور کامل رفع شود.