بزرگنمايي:

آریا بانو -
الماس زرد احمدشاه، از این حراج به آن حراج!
١٠٣
٠
روزنامه شهروند / خبر حراج الماس زرد احمدشاه در سوییس و فروخته‌شدن آن به مبلغ ١٠‌میلیارد و ٥٠٠‌میلیون تومان بار دیگر توجه افکار عمومی را به موضوع گنجینه‌هایی که در ادوار مختلف از ایران خارج شده‌اند، جلب کرد. بی‌شک این الماس زرد در برابر همزاد گرانبهاتر و کمیاب‌تر خود یعنی «کوه نور» که امروز روی تاج ملکه انگلستان قرار دارد، چیزی نیست، اما هر بار که چنین اخباری در رسانه‌ها منتشر می‌شود، فارغ از قدر و قیمت شیء مورد نظر، خاطره همه گنجینه‌های به یغما رفته در اذهان زنده شده و روح و روان را می‌آزارد.
گنج افسانه‌ای نادرشاه افشار
وقتی در‌ سال ١١١٧ خورشیدی نادرشاه افشار به هندوستان لشکر کشید، شاید فکرش را هم نمی‌کرد که قرار است رهاوردی ارزنده از این سفر جنگی با خود به ایران بیاورد. در تاریخ آمده است که سپاهیان ایران از رود سند گذشته، لشکر محمدشاه گورکانی را شکست داده و شهر دهلی را به تصرف خود درآوردند. نادر اما در حق شاه گورکانی نهایت رأفت را به خرج داد و گذاشت تاج پادشاهی هندوستان بر سرش باقی بماند. او البته این لطف را با دربار گورکانی ارزان حساب نکرد و بعد از جارو کردن خزانه محمدشاه با گنجینه‌ای افسانه‌ای به ایران بازگشت. نادر کل گنجینه و گل سرسبدشان یعنی الماس‌های کوه نور، دریای نور و تخت طاووس را در خزانه خود جای داد، اما ٩‌ سال بعد که به قتل رسید همه جواهرات خزانه بین سردارانش تقسیم شد. در این فعل و انفعالات کوه نور که در زمان خود ارزشمندترین الماس جهان بود، به دست کمپانی هند شرقی افتاد و نهایتا از دربار انگلستان سردرآورد، تخت طاووس که هزاران جواهر روی آن کار شده بود، تکه‌تکه شد و هر تکه به سویی رفت و نهایتا از آن ثروت سرشار فقط دریای نور در ایران باقی ماند که امروز در موزه جواهرات ملی ایران از آن نگهداری می‌شود.
رهاورد ناصرالدین‌شاه از اروپا
اما در خصوص الماس زرد احمدشاه که به‌تازگی چوب حراج به آن زده شده، باید گفت این جواهر پیشینه‌ای غنی چون دریای نور و کوه نور ندارد و براساس مدارک موجود چنین به نظر می‌رسد که در جریان یکی از سفرهای ناصرالدین شاه به اروپا از سوی سلطان صاحب قران خریداری شده است. این الماس به دستور ناصرالدین شاه روی یک سنجاق سوار می‌شود تا هم قابلیت قرار گرفت روی کلاه را داشته باشد و هم بتوان آن را به سینه زد. نهایتا هم به احمدشاه به ارث رسیده و هنگام انقراض قاجاریه به ‌عنوان اموال شخصی آخرین شاه این سلسله از ایران خارج می‌شود. جالب است بدانید حراجی که این جواهر در آن به فروش رفته نخستین تجربه‌اش از این دست نیست! این الماس در‌ سال ١٩٨٣ برای نخستین‌بار توسط بازماندگان احمدشاه برای فروش گذاشته شده و یک کلکسیونر ناشناس اقدام به خرید آن می‌کند. همین فرد در‌ سال ٢٠١٣ برای دومین‌بار الماس احمدشاهی را به حراجی ساتبی سپرده و با این حساب الماس فوق این روزها سومین حراج خود را تجربه می‌کند.