بزرگنمايي:

آریا بانو -
گزینه‌های متعدد دریک انتخاب درست را بشناسیم
١٠
٠
روزنامه شهروند / روی اشتباهات خود تمرکز نکنید؛ زندگی‌ای که با اشتباه‌کردن‌ سپری شده باشد؛ نه‌تنها شرافتمندانه‌تر‌، بلکه سودمندتر از آن زندگی است که به بطالت سپری شده باشد.» این جمله از جرج برنارد شاو، نمایشنامه‌نویس و منتقد ادبی ایرلندی است. همه ما در هر لحظه از زندگی درحال تصمیم‌گیری هستیم. شاید یکی از مهمترین مهارت‌های زندگی، مهارت تصمیم‌گیری باشد؛ از لباسی که برای پوشیدن انتخاب می‌کنید تا غذایی که می‌خورید و شریکی که به‌عنوان همسر برای یک عمر زندگی‌کردن انتخاب می‌کنید یا رشته تحصیلی که آینده کاری شما را شکل می‌دهد، همه‌و‌همه تصمیمات شما در زندگی هستند. مهارت تصمیم‌گیری درعین سادگی در ظاهر، بسیار تاثیرگذار است و اشتباه‌کردن در تصمیمات مهم زندگی می‌تواند پیامدهای سنگینی داشته باشد. روانشناسان اما معتقدند بزرگترین مانع مهارت تصمیم‌گیریِ درست، این است که خودتان را به خاطر اشتباهات گذشته سرزنش کنید. زندگی‌کردن با تشویش و پشیمانی از تصمیمات گذشته، به توانایی تصمیم‌گیری سریع و موثر شما در آینده آسیب می‌رساند؛ بنابراین به جای فکرکردن به اینکه چرا این تصمیم اشتباه را گرفتم و هر چرایی که به شکست‌های گذشته‌تان برمی‌گردد، مهارت‌های تصمیم قاطعانه را یاد بگیرید و هنگامی که تصمیم‌تان را به سامان رساندید، دیگر به گذشته فکر هم نکنید.
زندگی مجموعه‌ای از تصمیمات مختلف است که در گستره‌ای از موقعیت‌ها و مشکلات بسیار ساده تا بسیار پیچیده گرفته می‌شود. هریک از ما ممکن است با این شرایط روبه‌رو شده باشیم که نیاز به مهارت تصمیم‌گیری برای یک موقعیت حساس یا مهم داشته‌ایم. اگر پاسخ معمول شما به اغلب این شرایط، «نمی‌توانم تصمیم بگیرم» باشد، مهارت تصمیم‌گیری مؤثر می‌تواند به شما کمک کند تا با اعتماد‌به‌نفس بیشتر تصمیمات صحیح‌تری را بگیرید. رشد توانایی مهارت تصمیم‌گیری به افراد احساس آزادی بیشتری بخشیده و موجب کنترل بهتر آنان بر زندگی‌شان می‌شود. عامل کلیدی در اینکه «باعث رخ‌دادن رویدادها شویم» نه اینکه «تسلیم رخ‌دادن آنها باشیم»، تصمیم‌گیری ماهرانه‌ای است. منظور آن است که با مجهزبودن به مهارت تصمیم‌گیری و بکارگیری به جا و مناسب آن در زندگی می‌توانیم خودمان عامل اتفاق‌افتادن حوادث و وقایع پیرامون‌مان باشیم و به جای اینکه به شرایط اجازه دهیم تا سرنوشت ما را رقم بزند، خودمان تعیین‌کننده رویدادها و سرنوشت خویش باشیم.
مهارت تصمیم‌گیری چیست؟
مهارت تصمیم‌گیری فرآیند انتخاب یک شیوه عمل از میان اعمال متنوع است. این فرآیند شامل استفاده از چیزهایی است که در دست دارید (یا می‌توانید به دست بیاورید) برای رسیدن به آن‌چه که می‌خواهید. اگر شما تنها یک انتخاب ممکن در اختیار داشته باشید (یا یک راه‌حل بیشتر نداشته باشید) با فرآیند مهارت تصمیم‌گیری روبه‌رو نیستید. البته حتی اگر در چنین شرایطی با دو گزینه عملی‌کردن یا نکردن یک راه‌حل مواجه باشید و باید یکی از آنها را انتخاب کنید، در واقع درحال تصمیم‌گیری هستید. گرچه بسیاری از تصمیمات برحسب عادت گرفته می‌شوند و عملا فرد با مشکل انتخاب از میان گزینه‌های متعدد روبه‌رو نیست، اما در هرحال هر موقعیتی که شامل سنجش دو یا چند گزینه برای عمل و انتخاب یکی از آنها باشد، نوعی تصمیم گیری به حساب می‌آید.
برخی افراد حتی قادر به برطرف‌کردن مسائل روزمره خود نیستند و وقتی در موقعیتی قرار می‌گیرند که مستلزم تصمیم‌گیری است، دچار پریشانی، دستپاچگی و ناراحتی می‌شوند. درمقابل این گروه، افراد دیگری نیز وجود دارند که نه‌تنها در این‌گونه موقعیت‌ها دچار اضطراب و سردرگمی نمی‌شوند، بلکه هربار که در موقعیت تصمیم‌گیری قرار می‌گیرند، سعی می‌کنند تجربیات گذشته‌شان را به کمک گرفته و نقاط ضعف خود را بهبود بخشند. عمده‌ترین علت موفقیت این افراد آن است که هنگام مواجهه با مشکل یا چالشی که باید برای آن تصمیم‌گیری کنند، از روشی منظم و مرحله به مرحله استفاده کرده و فنون مهارت تصمیم‌گیری را به خوبی به کار می‌بندند.