بزرگنمايي:

بانو نیوز - یبوست از شکایات شایع میان مردم است و 25 درصد افراد به صورت خفیف یا شدید آن را تجربه می‌کنند. به دفع اجابت مزاج کمتر از سه بار در هفته یبوست گفته می‌شود و بروز این عارضه در زنان شایع‌تر است. یکسری عوامل و ریسک‌فاکتورها در بروز آن موثر هستند. معمولا کسانی که فعالیت کمی دارند و تحرک بدنی در آنها کم است، بیشتر گرفتار این مشکل می‌شوند. البته شیوع یبوست در افرادی که جزو قشر ضعیف جامعه هستند (از نظر اقتصادی و اجتماعی) و سطح آگاهی‌شان از سلامت پایین است، بالاست چراکه آنها معمولا به خاطر شرایط اقتصادی رژیم غذایی کم فیبری دارند و فرصت هم برای فعالیت ورزشی ندارند.
بالارفتن سن یکی از علل ییوست است
بالارفتن سن یکی از علل ییوست است و از دیگر علل موثر در بروز آن می‌توان به عواملی که باعث انسداد در مسیر خروج مدفوع می‌شوند؛ وجود تومور در روده باریک، وجود زخم یا بیماری‌های التهابی روده، سرطان روده بزرگ و تنگ شدن روده و... اشاره کرد. البته مصرف برخی داروها از جمله مکمل آهن، داروهای مدر، ضدفشارخون، ضدپارکینسون و همچنین داروهای ضدتشنج و حتی بروفن که جزء داروهای ضدالتهابی است در ایجاد آن نقش دارند.
ابتلا به برخی بیمار‌ی‌ها هم می‌تواند با یبوست همراه باشد به عنوان مثال افراد مبتلا به دیابت، کم‌کاری تیرویید و کسانی که سطح کلسیم یا پتاسیم خونشان پایین است، از یبوست رنج می‌برند. در دوران بارداری نیز به دلیل تغییرات هورمونی و همچنین کم شدن فعالیت بدنی، زنان دچار یبوست می‌شوند.
علاوه بر اینها، در صورت بروز اختلال در سیستم عصبی روده و انتقال پیام‌ها به مغز یبوست اتفاق می‌افتد. بیماران مبتلا به پارکینسون، انواع سکته‌های مغزی یا ضایعات داخل کانال نخاعی بر اثر تصادف و.... در پی بروز این اختلال گرفتار این مشکل هستند.
کم‌تحرکی یبوست می‌آورد
با وجود تمامی این مسائل، با توجه به اینکه ساده‌ترین علت در بروز یبوست، کم‌تحرکی است، افزایش فعالیت بدنی و ورزش به‌خصوص پیاده‌روی در رفع این مشکل بسیار کمک‌کننده است. مصرف غذاهای حاوی فیبر، میوه و سبزیجات (سیب پوست گرفته و موز)، ‌نان‌های سبوس‌دار، نوشیدن مایعات کافی و اجابت مزاج در زمان مشخص می‌تواند به جلوگیری از یبوست کمک می‌کند. از این رو، رژیم غذایی باید به‌گونه‌ای باشد که روزانه هر فرد حداقل 20 گرم فیبر دریافت کند. کاهو از منابع خوب فیبر به شمار می‌رود. از انجا که نوشیدن کم مایعات می‌تواند منجر به یبوست شود، روزانه باید 10 لیوان آب نوشید. استفاده از برخی ترکیبات مثل روغن زیتون، خاکشیر و تخم شربتی نیز در رفع آن موثر هستند. علاوه بر این درصورت اضافه وزن، باید هر چه سریع‌تر با ورزش اصولی به فکر کاهش وزن بود چون چاقی یبوست را تشدید می‌کند.
البته استفاده از یکسری از داروهای ملین مثل سنا و شربت لاکتولوز هم می‌تواند به رفع یبوست کمک کند اما با این حال بهتر است با تغذیه اصولی و افزایش تحرک بدنی و ورزش و مصرف مایعات و میوه و سبزیجات به مقدار کافی این مشکل را حل کرد.
اگر فردی با رعایت تمام نکات تغذیه‌ای مشکلش حل نشد، حتما نیاز به مراجعه به متخصص و بررسی بیشتر با کولونوسکوپی، مانومتری ناحیه انتهاب مقعد (مانومتری رکتوم) و همچنین برآورد زمان ترانزیت کولون نیاز است تا علت یبوست تشخیص و براساس آن درمان مناسب صورت بگیرد.
* دکتر حسن رجبعلی‌نیا، فوق تخصص گوارش و کبد