بزرگنمايي:

آریا بانو -
چگونه بدون دلخوری از همسرم انتقاد کنم؟
٥
٠
اطلاعات / بسیاری اوقات در زندگی زناشویی و حتی در رابطه با دیگران انتقاداتی داریم که هنگام مطرح کردنشان با طرف مقابل، موجب دل آزردگی او می‌شویم. هرچند انتقاد خود را با لحنی ملایم و دوستانه مطرح می‌کنیم، اما در نهایت گفتن آن نقد منجر به دلخوری و حتی به هم خوردن روابط مان می‌شود.
برای انتقاد کردن یا زدن حرف دلمان نکاتی هستند که رعایت کردنشان، آسیب زدن را کاهش می‌دهد. در این مقاله به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:‏
‏1)از روش‌های جایگزین استفاده کنید:‏
‏ به دلیل این که به هنگام نقد کردن، فرد گمان می‌کند که عزت نفس و شخصیتش مورد مخاطره قرار می‌گیرد، بنابراین اکثر افراد معمولا در برابر نقد مقاوم هستند.
(به جز افرادی که عزت نفس بالایی دارند). پس سعی کنید تا حد ممکن از روش‌های جایگزین استفاده کنید. مثلا به جای این که از همسرتان به دلیل رعایت نکردن نظم انتقاد کنید، هنگامی که نظم را رعایت می‌کند خیلی او را تقدیر کرده و از او تعریف کنید.
این کار به مرور زمان، باعث می‌شود عدم رعایت نظم او کم رنگ شده و رعایت کردن نظمش بیشتر شود. در واقع این کار یک جور پاداش مثبت دادن به جای تنبیه کردن است. تشویق رفتار مثبت خواه ناخواه منجر به تداوم و تقویت آن و از بین رفتن رفتار منفی می‌شود. این حرکت بدون جنگ و خونریزی منجر به شکل‌گیری رفتار موردنظرتان می‌شود. ‏
‏2) هدفتان از این انتقاد چیست؟‏
‏ قبل از نقد طرف مقابل، نیتی که دارید را با خودتان مرور کنید! آیا واقعا قصد کمک به او و اصلاح کردنش را دارید یا صرفا می‌خواهید با زبانی تلخ، دل او را به درد آورید و او را ضایع کنید تا دلتان خنک شود؟! خیلی اوقات هم ما برای تلافی کردن نقدی که قبلا به ما شده، می‌خواهیم از آن فرد انتقاد کنیم. با خودتان رو راست باشید. چون نیت شما در لحن صحبت کردنتان حتما اثر گذار خواهد بود.‏
‏3) نیمه پر لیوان را هم ببینید:‏
قبل از نقد و تمرکز بر نقاط منفی فرد، حتما به نقاط مثبتش فکر کنید و آنها را به زبان آورده و به خاطر آن نقاط مثبت، تقدیرش کنید. اما به این دقت کنید که نقاط مثبتی که ذکر می‌کنید و تقدیرتان واقعی باشد، چاخان نباشد. در واقع شما با این کار به زبانی گرم و شیرین، فرد مقابل یا همسرتان را برای یک نقد سازنده و آگاهانه آماده می‌کنید و همان مقدمه ابتدایی‌اش که تمجید از اوست منجر می‌شود که نقدتان موجب دلخوری نشود.‏
‏4) رفتار را نقد می‌کنید یا شخصیت را؟
‏ مراقب باشید رفتارش را نقد کنید و نه شخصیتش را. به طور مثال نگویید «شلخته‌ای». بلکه رفتارش را مورد نکوهش قرار دهید. مثلا به او بگویید چرا هنگام آمدن به خانه لباس‌هایش را روی تخت می‌اندازد یا جوراب و کیفش را کنار اتاق می‌گذارد. نقد از رفتار یک چیز جزیی را شامل می‌شود که قابل اصلاح است اما نقد از شخصیت در عین این که باعث می‌شود به فرد بربخورد و در مقابل نقدتان گارد بگیرد، منجر به این می‌شود که یک چیز کلی و غیرقابل اصلاح در نظرش جلوه‌گر شود و هیچ‌وقت درست نشود.‏
‏5) نقدتان مختصر و مفید باشد:‏
حتی الامکان نقدتان را کوتاه و خلاصه و در حد ضرورت بگویید. یعنی نقدتان را شاخ و برگ‌های اضافی ندهید و آن را طولانی نکنید. وقتی انتقاد کردن طولانی شود، منجر به خستگی می‌شود. در واقع رشته کلام از دست‌تان خارج می‌شود و بیشتر از اینکه به اصل قضیه توجه شود، تمرکز روی مسائل فرعی می‌رود و چه بسا باعث می‌شود مشکلات گذشته را هم به میان بیاورید و اوضاع قمر در عقرب شود!‏
‏6) توجه به ضمایری که استفاده می‌کنید:‏
بهتر است که جملات خود را با ضمیر «من» آغاز کنید، نه ضمیر «تو». مثلا به جای این که بگویید: «تو به ظاهرت نمی‌رسی و به آراستگیت اهمیت نمی‌دهی.» بگویید: «من دوست دارم بیشتر به خودت برسی.» وقتی با این سبک حرف می‌زنید، چیزی که می‌گویید بیشتر جنبه درخواست پیدا می‌کند، تا انتقاد. برای همین احتمال عمل کردن به آن بیشتر است.‏
‏7) افراط نکنید:‏
ما خیلی اوقات در مواقع نقد کردن، رفتار منفی فرد مورد نظرمان را تعمیم افراطی می‌دهیم. مثلا در مقابل اعتراض‌مان مبنی بر بی‌حوصلگی همسرمان به او می‌گوییم: «تو هیچ وقت حوصله حرف زدن نداری!» آیا واقعا هیچ زمانی نبوده که او با شما با حوصله حرف زده باشد؟
‏8) حرفتان را واضح بزنید:‏
مبهم صحبت نکنید و حرفتان را واضح و حتی با مثال بیان کنید. مثلا نگویید: «من از رفتارایی که با من داری راضی نیستم!» اینقدر کلی گویی چیزی را پیش نمی‌برد و حتی باعث سردرگمی فرد مقابل‌تان می‌شود.
راحت و واضح منظورتان را بیان کنید و حتی اگر پیشنهادی برای آرام و راضی شدن خودتان دارید، می‌توانید آن را بیان کنید.‏