بزرگنمايي:

آریا بانو -
واکسیناسیون کودکان در برابر آسیب های روانی، اجتماعی و اعتیاد با نوازش عاطفی
١٠
٠
شرق / از آن هنگام که جان بالبی، روان‌شناس و روانپزشک شهیر انگلیسی، در حدود نیم سده پیش از اثرات حیرت‌انگیز «احساس دلبستگی»(attachment feeling) سخن به میان آورد، تاکنون پژوهش‌های پرشماری درباره نقش «بغل‌کردن» و نوازش کودکان در شکل‌گیری دلبستگی در آنان و دیگر آثار سودمند این رفتار عاطفی والدین انجام شده است.
یافته‌ها آشکار کرده‌اند بغل‌کردن و نوازش صمیمانه و عمیق کودکان، به‌ویژه در دوران نخست کودکی (از تولد تا شش‌سالگی)، نه‌فقط شرط ضروری شکل‌گیری «احساس دلبستگی ایمن» در همه کودکان است، بلکه عامل بی‌بدیلی است که به «رشد عاطفی»، تحول ذهنی و شکل‌گیری طبیعی و بهنجار پایه‌های اولیه شخصیت آنان یاری می‌رساند.
در سیره، روش و منش نبی مکرم اسلام نیز همواره بر نوازش، توجه و بوسیدن کودکان تأکید شده و جلوه‌های محبت و مهرورزی ایشان به کودکان زبانزد بوده است.
افزون بر آن، در سال‌های اخیر، عصب‌شناسان شواهدی ارائه داده‌اند که نشان می‌دهد نوازش عمیق کودک به دست والدین، به رشد عصبی و هورمونی کودک سرعت داده و به رشد بیولوژیک او یاری می‌رساند.
از آن گذشته، پژوهش‌های اخیر حکایت از آن دارند که نوازش خالصانه و بغل‌کردن صمیمانه کودکان، آنها را در برابر انواع آسیب‌های اجتماعی و روانی در سال‌های بعد «واکسینه» می‌کند و از همین‌رو، آن دسته از کودکانی که والدینشان بارها نوازشان کرده‌اند، در نوجوانی و جوانی بسیار کمتر از آنهایی که از سوی والدین خود با بی‌توجهی و «غفلت» (neglect) مواجه بوده‌اند، در دام انواع آسیب‌های روانی و اجتماعی (از اعتیاد و سوءاستفاده از مواد گرفته تا بیماری اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی) گرفتار می‌شوند.
افزون بر آن، انبوه پژوهش‌های طولی و تجارب بالینی نشان از آن دارد که بین تجربه نوازش عاطفی در دوران کودکی و صمیمیت و رضایت زناشویی در بزرگ‌سالی، رابطه معناداری وجود دارد.
به سخن دیگر، آن دسته از زن و شوهرهایی که در کودکی از سوی والدین خویش به صورت مستمر نوازش شده‌اند، در بزرگ‌سالی «عشق عمیق‌تری» را تجربه می‌کنند؛ چراکه آن‌گونه که استرنبرگ (نظریه‌پرداز عشق) نشان داده است، «عشق کامل بزرگ‌سالی ریشه در دلبستگی حاصل از نوازش خردسالی دارد».‌در تبیین اثرات شگفت بغل‌کردن و نوازش کودکان، می‌توان چند نکته را برجسته کرد؛ نخست آنکه نوازش‌کردن «نیاز به پذیرش» را در کودکان برآورده می‌کند و با افزایش هورمون اکسی‌توسین، حس تعلق و تعهد را بالا می‌برد.‌دوم آنکه بغل‌کردن، همان‌گونه که در سطور بالا گفته شد، با تولید هورمون‌هایی مانند اندروفین، سروتونین و دوپامین در مغز، به نضج عواطف و نظام شناختی کودک و شکل‌گیری طبیعی سیستم‌های عصبی و هورمونی یاری می‌رساند و با ایجاد شور و نشاط و کاهش استرس و همچنین تقلیل درد و رفع خلأ‌های روانی و عاطفی، اعتمادبه‌نفس فرد را بالا می‌برد.‌رشد بهنجار زیستی، عاطفی و ذهنی نیز به نوبه خود «تاب‌آوری» فرد (Resilience) را در گستره زندگی بهبود می‌دهد و او را در برابر آسیب‌ها مصون می‌کند و در نهایت نوازش‌شدن در کودکی، این احساس را در فرد ایجاد می‌کند که «دنیا در مجموع جای امن و خوبی است و لاجرم باید با سالم‌زیستن، زندگی را در آغوش کشید».
پس کودکان خود (به‌خصوص دختربچه‌ها) را در آغوش بکشید و صمیمانه ببوسید تا از آسیب‌های نگران‌کننده اجتماعی در آینده مصون شوند.