بزرگنمايي:

آریا بانو - به ظاهر آلاچیق در پارک است و جایی برای آساییدن بوشهری‌ها در گوشه ای از شهر، جایی که بساط ناهار و شامشان را برپا کنند تا ساعتی خوش باشند در کنار خانواده اما این تنها ظاهر شیک و روی زیبای داستان است.

این آلاچیق پناه بی خانمانهاست در بوشهر و محل زندگی...
مریم، چادری در این آلاچیق پارک برازجان بوشهر علم کرده؛ می‌گوید "با عمویم زندگی می‌کنم؛ رفته پی ضایعات، من هم الان می روم برای تامین مخارج زندگیمان؛ ضایعات را از در مغازه ها و میان زباله ها جمع می کنیم و می فروشیم."
او سی سال دارد اما از 16 سالگی اعتیاد پیدا کرده و همسرش هم این را می‌دانسته ولی بالاخره او را ترک می‌کند و الان جای دیگری صاحب خانه و زندگی و زن و بچه شده است و مریم رها شده در یک آلاچیق کوچک میان چادری است که در گوشه‌ای از ین شهر برپا کرده.
اطرافش پر از خرده ریز و وسایل مختلف است، بطری نوشابه و ضایعاتی از این قبیل؛ راه کسب درآمدش همین است.
پدر و مادرش را از دست داده و خواهر و برادرهایش هم ازدواج کرده‌اند و از حضور مریم در کنارشان خجالت می‌کشند چون اعتیاد دارد. مریم از برخی بی مهری‌ها گلایه دارد و می‌گوید: "هیچ نهادی هم به ما کمک نمی‌کند، گاهی مواقع از طرف بهزیستی می‌آیند و عکسی می‌گیرند اما کمک چندانی نمی‌شود."
می‌گوید شب‌ها آرامش ندارد و ناراحت است از اینکه مجبور است به گوشه ای پناه ببرد تا جوانان رهگذر متوجه حضورش نشوند، مبادا مورد سوءقصد قرار بگیرد.
در پاسخ به اینکه چرا تا به حال ترک نکرده؟ می گوید" ترک کنم که چه بشود، باز هم به اینجا بیایم و در زباله ها بگردم؟"
و دوباره حرف اول اش را تکرار می‌کند و ادامه می دهد: "یک بار به بهزیستی مراجعه کرده‌ام و به ما قول خانه دادند تا شب‌ها کسی اذیتمان نکند، خبر دارند که اینجا چه بر سر زن‌ها می‌آید؟ "
"همین گوشه خیابان هم آسایش نداریم و برای ما مزاحمت ایجاد می‌شود." خواسته‌اش این است که یک خوابگاه برای زن هایی مثل او درست شود تا شب‌ها فارغ از ترس و احساس ناامنی سر بر بالین بگذارند.
"الان 14 سال است که اعتیاد دارم، و بیست سالم بود که ازدواج کردم. از قبل ازدواج معتاد بودم و آن بدبخت هم توسط من به سمت اعتیاد کشیده شد. ترکم داد ولی باز هم به سمت اعتیاد رفتم."
"مواد را از خرده فروشان می گیرم، پول غذا ندارم اما مواد باید به بدنم برسد. بیشتر به عنوان غذا کیک و نوشابه می‌خوریم و گاهی همین هم نمی توانیم بخوریم!"
می‌گویند یدالله با کارتن خواب‌های شهر آشناست؛ او صاحب یکی از مغازه‌های محدوده نزدیک به خارج شهر است و می گوید: "از شهرها و روستاهای اطراف هم می آیند، سمیه، صغری، عاطفه، سکینه، سارا، هانیه، دخترانی از سنین 16، 18، 21 و... هستند که به مصرف شیشه و مواد اعتیاد دارند و فروش هم انجام می‌دهند.
"مهران، علی، محمد هم شب‌ها از ساعت دوازده به بعد در میدان‌ها و پارکینگ‌ها و پشت ساختمان‌ها، در دره‌های فصلی و آلاچیق پارک ها می‌خوابند. ضایعات جمع می‌کنند و می‌فروشند، برخی هم به تن‌ ... یا فروش مواد مشغولند."

برای مردان بی خانمان محل اسکان اختصاص داده اند اما زنان هنوز آواره‌اند
«محمدمهدی زنده باد»، فعال اجتماعی و محیط زیستی است که مدت ها پیگیر وضعیت کارتن خواب هاست، در این خصوص به خبرنگار ایسنا می گوید: جایی هست به اسم "شیلتر" که مخصوص مردان است و شب‌ها از ساعت حدود 8 شب به آنجا می‌روند، این مرا ناراحت می‌کند که برای مردان محل اسکان اختصاص داده‌اند اما زنان هنوز آواره‌اند."
او می‌گوید: " برخی کارتن خوابها خیلی مهربان و مظلوم هستند؛ یک بار به یکی از همین کارتن خواب‌ها کتابی دادم و خیلی تعجب کرد و گفت مدت‌هاست کتاب نخوانده ام. جالب است دفعه بعد که دیدمش کتاب را به من پس داد و گفت این را به کسی دیگر بده تا او هم بخواند"
زین پس اگر از کنار پلی، گوشه پارکی و پارکینگی، یا دیوار خرابه ای گذر کردید لحظه ای مکث کنید، شاید پشت همان دیوار مرد یا زنی آواره، درد بی‌خانمانی را به دوش کشیده و از زخم های تنهایی ناله می کند...
ای بار حکایت مردی است که زن و بچه و زندگی اش را از دست داده و حالا در آستانه‌ی 65 سالگی تنها و بی سرپناه دست‌هایش را با آتشی که در پارک گوشه خیابان افروخته است گرم می‌کند.
علی، پیرمرد تنهایی است که در یک فضای سبز روبروی میدان خروجی شهر روزگار می‌گذراند؛ می‌گوید: "دو سال است اینگونه زندگی می‌کنم و بیست سال است که اعتیاد دارم، حالا هم زباله جمع می‌کنم تا خرجم دربیاید.
او در پاسخ به اینکه چرا به شیلتر نمی‌رود؟ ادامه می‌دهد: "گفته‌اند کسی که زباله جمع می کند نمی تواند به اینجا بیاید. بهزیستی هم چند بار آمده اما اقدامی انجام نداده‌اند."
سه بار به کمپ رفته اما نتوانسته ترک کند، از برخوردهایی که در کمپ با او انجام شده رضایت دارد اما امیدی به ترک کردن ندارد. ساک و مدارک و لباس‌هایش را دزدیده اند و خودش مانده و لباس تنش...
اضافه می کند: "من بیست سال است اعتیاد دارم و نمی توانم به صراحت بگویم ترک می‌کنم، یک بار هم توانستم برای سه ماه ترک کنم اما باز هم نشد و هر چیزی که گیر بیاید می‌خرم و مصرف می کنم."
دلش حمام می‌خواهد و ادامه می دهد: "کل عمرم شپش نزده بودم ولی در این مدت گرفتار آن شدم. در حمام عمومی هم که ما را راه نمی‌دهند. خیلی وقت است حمام نکرده‌ام، قبل از آن هم در دستشویی پارک خودم را شستم و یک بار هم از آب نمای پارک و با آب دزدی حمام کردم"
حکایت همچنان باقی است... زن معتاد دیگری در پارکینگ دورافتاده جاده منتهی به خارج از شهر با خواهر و برادر کوچک‌ترش زندگی می کند... کسی را ندارد و هر سه شان اعتیاد دارند.
پدرش معتاد بود و او را نیز دچار اعتیاد کرده؛ تا کلاس سوم ابتدایی درس خوانده، ازدواج کرده و بعد هم طلاق گرفته است. کارش فروش ضایعات است و و با پول آن مواد می‌خرد، اگر هم پولی اضافه آمد غذا می‌خرد، اگر نه که هیچ...
ادامه می دهد: "بهزیستی می آید و وضعیت را می‌بیند و کاری نمی کنند، گفتند یک آسایشگاه می‌سازند اما خبری نشده. فقط یک قولی داده و رفته اند."
خانه‌ی دست ساخته اش را به ما نشان می‌دهد، سرپناهی که خودش با بلوک و پلاستیک و پارچه ساخته است، را با خوشحالی نشانم می‌دهد و می‌گوید "خیلی خوب و گرم است، اینجا امنیت داریم..."
" مسئولین می‌گویند این شهر کارتن خواب ندارد، پس الان و در این ساعت کجایند که این زن‌ها و مردهای هراسان و سرگردان را ببینند؟"
و این بار لیلاست که در امتداد خیابان قدم می زند؛ می گوید چهار سال است که اعتیاد دارد و ادامه می دهد: در خانه خواهرم می مانم، اما آنها هم وضع مالی مناسبی ندارند و مجبورم کار کنم، تا بتوانم خرج خودم را دربیاورم... اگر میشد که بهزیستی به مشکلات ما بی خانمان ها رسیدگی کند خوب بود، خودشان تمام مشکلات را می‌دانند و نیازی به مراجعه ما نیست."
دوباره در امتداد خیابان راه می رود و اتومبیلی که آهسته به او نزدیک می‌شود...

زن‌های بی خانمان سرپناه شبانه ندارند
ساناز شجاع زاده، مددکار و روانشناس در گفت و گو با خبرنگار ایسنا مدعی شد: برخی از این افراد مبتلا به بیماری‌هایی چون هپاتیت بوده و همچنین حامل ویروس اچ آی وی هستند."
وی افزود: کارتن خواب‌ها به دلیل اعتیاد و بیماری‌های رفتاری، مکان ثابتی ندارند، روزها بیشتر دنبال کارتن جمع کردن هستند و شبها هم سرپناهی ندارند، در حالی که سرپناه شبانه برای مردها احداث شده است. متولی رسیدگی به این موضوع نهادهایی چون بهزیستی، مرکز بهداشت، شهرداری، فرمانداری و مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری هستند.
نیاز به تامین اعتبار از سوی سازمان بهزیستی برای راه اندازی سرپناه شبانه ویژه زن ها
رییس بهزیستی شهرستان دشتستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: ما یک موافقت نامه اصولی برای راه اندازی سرپناه شبانه ویژه خانم‌ها گرفته‌ایم که راه اندازی آن بر اساس درخواست یک شخص حقیقی در دستور کار قرار داده شده است ولی جهت صدور پروانه و آغاز فعالیت او نیاز به تامین اعتبار از سوی سازمان بهزیستی دارد.
عبدالحمید انصاری با اشاره به اینکه هم اکنون شیلتر آقایان با ظرفیت 20 نفر در حال فعالیت است، عنوان کرد: اگر شهرداری با ما همکاری کرده و بخشی از هزینه ها را متقبل شود ما نیز خواهیم توانست اعتبار ماهیانه ای را از بهزیستی در راستای تحقق این موضوع دریافت کنیم.
وی ادامه داد: متاسفانه هنوز برای احداث شیلتر بانوان تامین اعتبار نشده است ولی کار خیلی خوبی که در حال انجام است راه اندازی یک کمپ ترک اعتیاد ویژه بانوان است که ضمن درمان خانم‌های معتاد می تواند به طور شبانه روز از آنها نگهداری کند.

کارتن خواب های حاشیه شهر به سرپناه مراجعه نمی کنند
وی درباره علت نبود سرپناه شبانه برای زنان کارتن خواب گفت: خیلی پیگیر این قضیه بودم اما تعداد کارتن خواب‌های حاشیه شهر به سرپناه مراجعه نمی کنند، ما تا جایی پیش رفتیم که شهرداری را هم برای کمک همراه کردیم ولی خود معتادان حاضر نیستند به شیلتر بیایند و حرف انان این است که می‌خواهیم زباله گردی کنیم و با وضعیت تورم امروز، ایجاد پناهگاه برای دو سه نفر اصلا توجیه ندارد.
انصاری ادامه داد: مراجعه و حضور این کارتن خواب ها در سرپناه بستگی به وضعیت آب و هوا دارد؛ در شبهای سرد و بارانی زمستان، ظرفیت سرپناه تکمیل می شود اما در شب‌هایی که هوا خوب و مناسب است 3 یا 4 نفر به شیلتر مراجعه می‌کنند و ما نیز نمی توانیم آنها را مجبور به مراجعه کنیم.
وی افزود: در شیلتر جای گرم و امکانات در اختیار این افراد قرار داده می‌شود. البته سرپناه ها در قالب قوانین و چارچوب های خاصی با افراد مراجعه کننده رفتار می کنند و در مرکز نیز استعمال هر گونه مواد مخدر ممنوع است و این نیست که فرد زباله گردی خود را انجام دهد و نشئه شود و پس از آن ساعت یک نیمه شب به سرپناه مراجعه کند و آرامش دیگران را برهم بزند.
کمپ ترک اعتیاد ویژه بانوان راه اندازی خواهد شد
رییس بهزیستی شهرستان دشتستان تاکید کرد: افراد کارتن خواب متقاضی ترک اعتیاد به کمپ فرستاده می شوند و اگر از لحاظ مالی نیز مشکل داشته باشند به آنها کمک می شود. اگر نیروی انتظامی آنها را دستگیر کند و کارتن خواب باشند به کمپ اعزام شده و بدون پرداخت حتی یک ریال درمان می شوند. الان هم مجوز یک کمپ ترک اعتیاد ویژه بانوان گرفته ایم که به زودی راه اندازی خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: مرکز DIC (مرکز گذری کاهش آسیب) بهزیستی نیز وسایل تزریق بهداشتی برای جلوگیری از شیوع بیماری های مسری مثل هپاتیت و ایدز و یک وعده نهار را در اختیار افراد کارتن خواب قرار می دهد، همچنین خانم ها در صورت مراجعه می توانند وسایل بهداشتی و یک بار مصرف برای تزریقات خود و یا غذا دریافت کنند.
این مسئول خاطرنشان کرد: مشکل شیلتر این است که خیلی از خانم‌های کارتن خواب به دلیل انجام زباله گردی تا ساعت 2 شب حاضر نیستند به شیلتر مراجعه کنند و فقط دو یا سه نفر اظهار تمایل کرده‌اند، با این حال پلیس می تواند کارتن خوابها را با دستور قضایی دستگیر کرده و به کمپ ارجاع دهد تا به صورت رایگان نگهداری و درمان شوند حتی برای درمان و نگهداری آنها تا سه ماه هم می توانند در کمپ بمانند.
گزارش از: زهره عرب، خبرنگار ایسنا در بوشهر
انتهای پیام