بزرگنمايي:

آریا بانو -
تولیدات کنجکاوی‌ برانگیز سینمای ایران
٦٤٣
٠
ایران / اگر خبرهای چند ماه گذشته سینمای ایران را مرور کرده باشید با فهرستی از تولیدات مواجه می‌شوید که هم به‌ لحاظ حضور کارگردان‌های اسم و رسم‌دار در فهرست فیلمسازان مشغول فعالیت و هم به‌ لحاظ ترکیب کنجکاوی‌برانگیز بازیگران و اولین تجربه‌های همکاری، مخاطبان را مشتاق به تماشای نتیجه می‌کند. از ابتدای سال 98 در میان فهرست متقاضیان پروانه ساخت و خروجی شورای مربوطه علاوه بر فیلمسازان نوظهور و کارگردانان تازه‌ نفس، نام‌هایی آشنا دیده می‌شوند که هر خبر تازه درباره آنها خوراک رسانه‌های خبری می‌شود و کنجکاوی علاقه‌مندان جدی سینما را در پی‌ دارد؛ از انتشار خبرهای غیررسمی همکاری مجدد علی نصیریان و داریوش مهرجویی بعد از 40 سال و حضور رضا عطاران در کار تازه کیانوش عیاری گرفته تا حضور فرامرز قریبیان در تازه‌ترین فیلم ابراهیم حاتمی‌کیا. نام‌هایی که مرور هر کدام‌شان در گزاره یک پیام به تنهایی کافی است تا علاقه‌مندان سینما گوش‌شان را تیز کنند تا ببینند چه چیزی در انتظارشان است.
سازمان اوج، حاتمی‌کیا و چند داستان دیگر
چه بخواهیم و چه نخواهیم و چه این روزها در طیف علاقه‌مندان آثارش مانده باشیم یا نه، ابراهیم حاتمی‌کیا فیلمساز مهمی است و تصمیم او برای ساخت فیلمی تازه کنجکاوی برانگیز است. 12 مردادماه بلافاصله پس از انتشار خبر صدور پروانه نمایش بیستمین فیلم این فیلمساز «خروج»، ساعت معکوس برای اعلام اولین بازیگر این فیلم از سوی روابط عمومی سازمان هنری رسانه‌ای اوج هم کلید خورد و ساعاتی بعد به‌صورت رسمی نام فرامرز قریبیان به‌عنوان اولین بازیگر این فیلم مطرح شد. اولین همکاری حاتمی‌کیا و قریبیان را خیلی‌ها پایانی بر خداحافظی غیررسمی این بازیگر از عرصه سینما هم خواندند. فرامرز قریبیان آخرین بار سال 93 در فیلم سینمایی «چهارشنبه خون به پا می‌شود» جلوی دوربین رفته بود و پس از آن پسرش سام در یک پست اینستاگرامی از خداحافظی غیر رسمی پدرش از سینما خبر داده بود. اما بعد از «بادیگارد» و «به وقت شام» سومین تجربه همکاری حاتمی‌کیا با سازمان اوج آن طور که یک رسانه خبر داده فیلمی اعتراضی علیه انفعال و بوروکراسی دولتی‌هاست؛ یک فیلم جاده‌ای درباره تعدادی کشاورز که زمین‌هایشان را سیل برده است. البته همکاری حاتمی‌کیا با این سازمان فقط به «خروج» محدود نمی‌شود و براساس شنیده‌ها او در دیگر پروژه اوج یعنی «لباس شخصی» (امیرعباس ربیعی) هم به‌عنوان مشاور کارگردان همکاری دارد. بهروز شعیبی هم دیگر فیلمسازی است که جدیدترین فعالیت سینمایی خود «روز بلوا» را با همکاری این سازمان می‌سازد.
پیشکسوت‌ها خانه‌نشین نمی‌شوند
هفته دوم مردادماه و پس از مراسم تولد مسعود کیمیایی که داریوش مهرجویی میهمان ویژه آن بود، جای خالی این دو فیلمساز در سینمای ایران بیش از گذشته مورد توجه سینمایی‌نویس‌ها قرار گرفت، بخصوص اینکه مسعود کیمیایی در دیگر مراسم تولدش در موزه سینما با انتقاد از فروش چند ده میلیاردی فیلم‌های روی پرده و جای خالی فیلمسازانی چون مهرجویی و تقوایی گفت: «افرادی مانند داریوش مهرجویی از 5 سال پیش بیکارند. او کار می‌کند و چند طرح فوق‌العاده دارد که سرمایه می‌خواهد اما نیست.» پس از این مراسم خبر فیلم تازه مهرجویی جانی دوباره در رسانه‌ها گرفت و حرف و حدیث‌هایی هم راجع به احتمال همکاری مجدد این فیلمساز و علی نصیریان بعد از حدود 40 سال مطرح شد. موضوعی که از سوی این دو بزرگ سینمای ایران نه تأیید شد و نه تکذیب. تنها علی نصیریان در گفت‌وگویی این همکاری مجدد را جذاب خواند و گفت که تا این لحظه تنها پیشنهاد همکاری با مهرجویی هماهنگ شده اما درباره نقش هنوز قرار نیست چیزی رسانه‌ای شود. آخرین بار نصیریان در سال 1359 در فیلم «مدرسه‌ای که می‌رفتیم» با مهرجویی همکاری داشت و پیش از آن نیز در «گاو»، «پستچی»، «آقای هالو» و «دایره مینا». «لامینور» به تهیه‌کنندگی رضا درمیشیان و نویسندگی مشترک مهرجویی و وحیده محمدی‌فرکه 8 خردادماه امسال از سازمان سینمایی پروانه ساخت گرفت تازه‌ترین اثر سینمایی این فیلمساز موج نوی سینمای ایران است. البته بجز کار تازه عیاری، احتمالاً در روزهای آینده باید منتظر اخبار فیلم تازه مسعود کیمیایی هم باشیم. این فیلمساز در مراسم تولدش اعلام کرده بود که «آقایی که چند فیلمش فروش خوبی داشته قرار است اثر بعدی من را بسازد.»
همکاری غیرمنتظره عطاران و عیاری
در روزهایی که بحث اکران فیلم «خانه پدری» و رفع مشکل توقیف این فیلم با اعمال قانون رده‌بندی سنی داغ بود و کیانوش عیاری هم درگیر بودجه و هزینه اتمام سریالش «87 متر»، انتشار یک خبر غیرمنتظره دوستداران این فیلمساز محبوب و آرام سینمای ایران را خوشحال و غافلگیر کرد. رضا رخشان که تهیه‌کنندگی فیلم پرفروش «هزارپا» را برعهده داشته از همکاری رضا عطاران با این فیلمساز در آخرین پروژه سینمایی‌اش با عنوان «رِکر» خبر داد. طبق گفته او این فیلم که عیاری نگارش فیلمنامه آن را برعهده داشته بزودی و احتمالاً از مهرماه وارد مراحل اجرایی خواهد شد. پس از حذف فیلم «کاناپه» از سوی هیأت انتخاب سی‌وپنجمین دوره جشنواره فیلم فجر و توقیف این فیلم، عیاری اعلام کرد که دیگر هیچ فیلم سینمایی‌ای نمی‌سازد که خانم ها چه در خلوت و چه در مقابل محارم روسری به سر داشته باشند. بر این اساس حالا خیلی‌ها منتظرند ببینند این فیلمساز اجتماعی در ادامه تجربه‌هایش چطور با مشکل حجاب در آثارش برخورد خواهد کرد.
باشگاه کنجکاوی‌برانگیزها
از دیگر اخبار غافلگیر‌کننده تولیدات سینمایی که در روزهای اخیر منتشر شده می‌توان به همکاری پیمان معادی با کارگردان جوان و البته تثبیت‌ شده این روزهای سینمای ایران، محمد حسین مهدویان اشاره کرد. این فیلمساز که با انعقاد قرارداد اکران فیلمش برای مهرماه امسال خیالش از سرنوشت نمایش تریلر جاسوسی و امنیتی «ماجرای نیمروز 2: رد خون» راحت شده حالا با فراغ بال در تدارک ساخت «درخت گردو» است. این فیلم که پروانه ساخت آن ماه گذشته صادر شده قرار است به تهیه‌کنندگی سید مصطفی احمدی (تهیه‌کننده کارهای اخیر مهران مدیری از «دورهمی» و «ساعت پنج عصر» تا «هیولا») تولید شود. اما از دیگر آثار کنجکاوی‌برانگیز به لحاظ ترکیب عوامل تولید، فیلم تازه نیکی کریمی، «آتابای»، است که با فیلمنامه هادی حجازی‌فر 20 خردادماه امسال مجوز ساخت دریافت کرد. این فیلم در شهرستان خوی فیلمبرداری می‌شود و تاکنون حضور هادی حجازی‌فر و جواد عزتی در آن قطعی شده است. حجازی‌فر همچنین با گریمی متفاوت یکی از نقش‌های اصلی فیلم برزو نیک‌نژاد، «دوزیست» را بازی کرده است. محسن تنابنده هم که این روزها حسابی پرکار و خبر‌ساز است از یک سو دومین تجربه کارگردانی‌اش، «قسم» را روی اکران دارد و از سوی دیگر مشغول بازی در فیلم تازه سامان سالور شده است. انتشار اولین عکس از فیلم «سه کام حبس» و تصویر گریم متفاوت محسن تنابنده در کنار پریناز ایزدیار در چند روز گذشته نگاه‌ها را متوجه فیلم تازه سامان سالور و همکاری مجدد تنابنده و این فیلمساز بعد از «چند کیلو خرما برای مراسم تدفین» کرده است. در این فهرست به جدیدترین تجربه کارگردانی پیمان قاسم‌خانی با عنوان «ارتش سری» هم باید اشاره کرد که ادامه‌ «خوب بد جلف» است و علاوه بر سام درخشانی و پژمان جمشیدی، حامد کمیلی هم یکی از نقش‌های اصلی‌اش را بای می‌کند. فیلم تازه مصطفی کیایی یکی دیگر از آثار کنجکاوی‌برانگیز است که بتازگی پروانه نمایش دریافت کرده است و در آن پرویز پرستویی در کنار الناز شاکردوست و مهران احمدی عهده‌دار نقش اصلی است. هفتمین فیلم مصطفی کیایی در سکوت خبری در شهر استانبول ترکیه فیلمبرداری شده و عوامل تولید به جای خلاصه داستان به این تک جمله استناد کرده‌اند: اینا اصلاً ما رو قبول ندارن بهمون میگن «مطرب».
اولین‌ها و پرسابقه‌ها
اما شاید جذاب‌ترین خبر سینمایی درباره کارگردانان تازه‌نفس تجربه اولین کارگردانی سعید ملکان باشد؛ چهره‌پردازی که در کارنامه کاری‌اش فیلم‌های تحسین شده بسیاری از جمله «تختی»، «ابد و یک روز»، «تنگه ابوقریب»، «آرایش غلیظ» و... به‌عنوان تهیه‌کننده دیده می‌شود. پروانه ساخت این فیلم با عنوان «روز صفر» بتازگی صادر شده و امیر جدیدی بعد از «تنگه ابوقریب» که جایزه سیمرغ بهترین بازیگر جشنواره فیلم فجر را برایش به ارمغان آورد قرار است دومین همکاری‌اش را با ملکان تجربه کند و گفته‌ می‌شود قصه‌ آن ادامه ماجراهای فیلم «شبی که ماه کامل شد» نرگس آبیار است و به مراحل دستگیری عبدالمالک ریگی می‌پردازد. این روزها نام بهرام توکلی به ملکان گره خورده است و فیلمنامه «روز صفر» هم حاصل همکاری مشترک این دو است. از دیگر افراد باشگاه اولین‌ها هم حمید فرخ‌نژاد است که با فیلم «میجر» به کارگردانی احسان عبدی‌پور در انتظار دریافت پروانه ساخت است. همچنین احسان علیخانی که پیش از این تهیه‌کننده مشترک «بدون تاریخ بدون امضا» بود و در چند فیلم هم به‌صورت غیررسمی همکاری داشت هفته گذشته با دریافت پروانه ساخت «برف آخر» به‌ کارگردانی امیرحسین عسگری رسماً به جمع تهیه‌کنندگان سینمای ایران پیوست.
لیست فیلمسازان با سابقه‌ای که در تدارک ساخت تازه‌ترین اثر سینمایی‌شان هستند هم لیست پروپیمانی است. در صدر این فهرست همکاری مجید مجیدی با کارگردان «سرخپوست» قرار دارد. فیلم سینمایی «خورشید» تازه‌ترین پروژه سینمایی مجیدی است که چندی پیش پروانه ساخت آن با فیلمنامه مشترک مجیدی و نیما جاویدی، صادر شد و این کارگردان شناخته‌ شده سینمای ایران هم برای نقش اول فیلم جدیدش فراخوان منتشر کرد. بهروز افخمی هم پس از 5 سال دوری از سینما قرار است فیلم پلیسی«کاغذ شطرنجی» را جلوی دوربین ببرد، سهیل بیرقی بعد از «عرق سرد» پروانه ساخت تازه‌ترین اثرش «عامه پسند» را گرفته و علاقه‌مندان آثار شهرام مکری منتظر آخرین اخبار درباره فیلم تازه او «جنایت بی‌دقت» هستند که اوایل تیرماه پروانه ساخت گرفت. در نهایت به این فهرست می‌توان همکاری محمد آفریده و کمال تبریزی در ساخت «در کمال بیشعوری» را هم اضافه کرد؛ فیلمی که شاید مانند آثار اخیر تبریزی به پروژه‌ای بحث‌برانگیز تبدیل شود.