بزرگنمايي:

آریا بانو -
با نسل طلایی دوبله ایران بیشتر آشنا شوید
٣٧٢
٠
جام جم / دوبله ایران در طول بیش از 70 سال قدمت خود، به موفقیت‌ها و پیشرفت‌های چشمگیری دست پیدا کرده است. تا جایی که خیلی‌ها هنر دوبله در ایران را از برترین نمونه‌های جهان می‌دانند و کیفیت کار دوبلورهای ایرانی را قابل مقایسه با بهترین دوبلورهای جهان ارزیابی می‌کنند. دوبله در ایران رسما از سال 1325 و با نمایش فیلم فرانسوی «دختر فراری» در سینما کریستال آغاز شد. از آن زمان تا کنون، هنرمندان زیادی در این رشته هنری رفت و آمد داشته‌اند، اما تعدادی از آنها به عنوان ستارگان این کهکشان ماندگار شدند. در این گزارش به معرفی و مرور آثار مهم‌ترین دوبلورهای ایرانی می‌پردازیم؛ دوبلورهایی که برخی از آنها مثل ناصر احمدی که اخیرا دار فانی را وداع گفت، دیگر بین ما نیستند و تعدادی دیگر از آنها همچنان در این حرفه مشغول به کار هستند. البته طبیعتا در این متن نمی‌توانستیم به همه دوبلورهای پیشکسوت بپردازیم و نام استادانی مانند علی کسمایی، منوچهر والی‌زاده، ژرژ پطرسی، نصرا... مدقالچی، ژاله علو، شهلا ناظریان و... از قلم افتاد.
بهرام زند

تولد: 1328
فوت: 1397
بهرام زند با نام اصلی ابوالفضل بهرام زندی یکی از دوبلورهای مشهور ایران بود که فعالیتش را از سال 1344 آغاز کرد و از سال 1358 وارد مدیریت دوبلاژ شد. فیلم‌های سینمایی شجاع دل، گلادیاتور، خون به پا خواهد شد و تغییر چهره و سریال‌های شرلوک هولمز، ناوارو، جنگجویان کوهستان، از سرزمین شمالی و 24 مشهورترین کارهایی بودند که زند در آنها سرپرست گویندگان بود. او البته مدیر دوبلاژ برخی سریال‌های موفق ایرانی مانند امام علی(ع)، مردان آنجلس و مدار صفر درجه هم بود. برای لذت‌بردن از صدای زند می‌توانید به صدای راسل کرو در گلادیاتور، مل گیبسون در شجاع دل و ژان رنو در لئون حرفه‌ای گوش کنید.
احمد رسول‌زاده

تولد: 1309
فوت: 1393
رسول‌زاده از قدیمی‌ترین دوبلورهای ایرانی بود که کار هنری خود را با بازی در تئاتر آغاز کرد و در سال 1334 وارد عرصه دوبله شد. صحبت به جای اورسن ولز در فیلم مردی برای تمام فصول، آنتونی کوئین در فیلم عمرمختار و ابوطالب در فیلم محمد رسول‌ا...(ص) مشهورترین دوبله‌های رسول‌زاده است. او همچنین دوبلور بیشتر کارهای محمدعلی کشاورز بود و در کفش‌های میرزانوروز، پدرسالار و دایی جان ناپلئون به جای او صحبت کرد. وی تجربه زیادی هم در مدیریت دوبلاژ داشت و خیلی از دوبلورهای بزرگ، خود را شاگرد احمد رسول‌زاده می‌دانند.
حسین عرفانی

تولد: 1321
فوت: 1397
عرفانی از مشهورترین دوبلورهای ایران بود که کار خود را از سال 1335 در تئاتر آغاز کرد و به دلیل صدای ویژه‌اش به مرور به جایگاهش در هنر دوبله رسید. جنس صدای او برای تیپ‌سازی و دوبله فیلم‌های کمدی بسیار مناسب بود. صحبت کردن به جای همفری بوگارت در فیلم‌هایش از جمله در فیلم مشهور کازابلانکا بخشی از کارنامه پربار عرفانی است. او به جای کلارک گیبل در بر باد رفته، پیتر اوتول در لورنس عربستان، هریسون فورد در بلید رانر، ساموئل ال جکسون در پالپ فیکشن و مورگان فریمن در رستگاری از شائوشنگ هم صحبت کرده است.
مریم شیرزاد

تولد: 1338
شیرزاد نسبت به سایر دوبلورهای معرفی‌شده در این صفحه سن و سال کمتری دارد، اما باتجربه و به دلیل داشتن صدای خاص و آرامش‌بخش، توانسته در ذهن ایرانی‌ها به‌خوبی ماندگار شود. اوشین مشهورترین دوبله او به حساب می‌آید و البته گویندگی‌اش به جای آن شرلی و سارا استنلی در مجموعه قصه‌های جزیره فراموش‌نشدنی است. به‌جز اینها، شیرزاد در سریال‌های ناوارو و ارتش سری و فیلم‌های بین ستاره‌ای، شوالیه تاریکی بر می‌خیزد، تلقین، داگویل و... حضور داشته و دوبله نقش ناتالی پورتمن در فیلم لئون حرفه‌ای، دیگر کار شاخص اوست.
پرویز بهرام

تولد: 1312
فوت: 1398
بهرام در یک خانواده هنری متولد شد و پدرش مجسمه‌ساز بود و تعدادی از آثارش در کاخ گلستان موجود است. شهرت پرویز بهرام به خاطر دوبله مجموعه مستند جاده ابریشم با آن صدای منحصر به فرد است؛ صدایی که همه کسانی که تقلیدصدا می‌کنند تا به حال حداقل یک بار آن را تقلید کرده‌اند. البته او در دوبله فیلم‌های سینمایی هم سابقه زیادی دارد و به جای اورسن ولز در فیلم مرد سوم، کرک داگلاس در فیلم اولیس و ناصر ملک‌مطیعی در مجموعه تلویزیونی سلطان صاحبقران صحبت کرد.
ایرج ناظریان

تولد: 1314
فوت: 1370
این دوبلور حرفه‌ای را بیشتر با ابداع صدای تیپ - نقش‌های کوتاه‌قدها به جای بازیگرانی مانند اسدا... یکتا می‌شناسند. البته ناظریان در دوبله دوم فیلم پدرخوانده به جای مارلون براندو صحبت کرده، در چند فیلم صدای بازیگرانی مانند سیلوستر استالونه، پل نیومن، شون کانری و آنتونی کوئین را اجرا کرده و در صحبت به جای بازیگران ایرانی هم ید طولایی دارد. سعید راد، داوود رشیدی، علی نصیریان، ناصر ملک‌مطیعی و جمشید مشایخی برخی بازیگرانی هستند که او به جایشان صحبت کرده است.
فهیمه راستکار

تولد: 1311
فوت: 1391
راستکار علاوه بر صدا، چهره آشنایی هم دارد، چرا که هم دوبلور و هم بازیگر شناخته‌شده‌ای بود. او در فیلم‌های زیادی به جای سوفیا لورن، کاترین هپبورن، اینگرید برگمن و مرلین مونرو صحبت کرد و البته در آثار ایرانی نیز سابقه زیادی داشت و به جای حمیده خیرآبادی، فخری خوروش، شهلا ریاحی، جمیله شیخی و... صحبت کرده بود. مخاطبان تلویزیون صدای او را بیشتر با سریال‌های بینوایان با دوبله مادام تناردیه، سال‌های دور از خانه با دوبله کهنسالی اوشین و بچه‌های کوه آلپ با دوبله مادربزرگ به خاطر می‌آورند.
چنگیز جلیلوند

تولد: 1319
او به خاطر بازی در چند فیلم و سریال چهره آشنایی برای مخاطبان محسوب می‌شود و سابقه بسیار زیادی در هنر دوبله دارد. پل نیومن، مارلون براندو، ریچارد برتون، مایکل کین، هیو جکمن، کوین اسپیسی، شون کانری، جانی دپ و کلینت ایستوود تعدادی از بازیگران بزرگی هستند که جلیلوند در فیلم‌های گوناگون به جای آنها صحبت کرده است. او البته در دوبله فیلم‌های ایرانی هم سابقه‌ای طولانی دارد.
جلال مقامی

تولد: 1320
صدای به معنای واقعی کلمه مخملی جلال مقامی، برای ایرانی‌ها بیش از هر چیز یادآور مجموعه «دیدنی‌ها»ست. هرچند که مقامی دوبله فیلم‌های سینمایی پرشماری از جمله جومانجی، مرد 200ساله، نیش، دکتر ژیواگو، لورنس عربستان، بانی و کلاید،
بر باد رفته و سریال شرلوک هولمز را در کارنامه دارد. رابین ویلیامز، عمر شریف و رابرت ردفورد بازیگرانی هستند که اغلب فیلم‌هایشان را با صدای جلال مقامی دیده‌ایم.
سعید مظفری

تولد: 1321
مظفری سال 1341 وارد هنر دوبله شد و بیشتر با صحبت به جای برد پیت شناخته می‌شود و دوبلور بیشتر فیلم‌های این بازیگر بوده است. البته صحبت به جای کلینت ایستوود در دو فیلم مهم به‌خاطر یک مشت دلار و خوب بد زشت هم در یادها مانده است و خیلی‌ها هم صدای این دوبلور باتجربه را در فیلم‌های جکی چان شنیده‌اند. مظفری به‌تازگی در دوبله سریال پر سر و صدای بازی تاج و تخت با گویندگی شخصیت جیمی لنیستر حضور داشته است.
مینو غزنوی

تولد: 1331
غزنوی در دوبله بسیاری از کارهای پرطرفدار شرکت داشته که شاید مشهورترین آنها گویندگی نقش یانگوم در سریال جواهری در قصر بود، سریالی که آغازگر موج دیده شدن سریال‌های کره‌ای در ایران بود. او در بسیاری از کارتون‌های دوران کودکی ما هم گویندگی کرده که از آن جمله می‌توان به ماجراهای گالیور، بچه‌های مدرسه والت،
بل و سباستین، رابین‌هود، باخانمان، مهاجران و شیرشاه اشاره کرد. غزنوی دوبلور تعداد زیادی فیلم هندی هم بوده و به جای آیشواریا رای، رانی موکرجی و کاجول صحبت کرده است.
ابوالحسن تهامی‌نژاد

تولد: 1317
تهامی‌نژاد را بیش از دوبله فیلم با گویندگی آنونس می‌شناسند و شاید بتوان گفت شناخته‌شده‌ترین صدای آنونس‌های سینمایی و تلویزیونی به او تعلق دارد. صدای این گوینده پیشکسوت در بسیاری از تیزرهای تبلیغاتی شنیده شده و اگر می‌خواهید فورا صدایش را به خاطر بیاورید، می‌توانید به تیتراژ ابتدایی سریال پرطرفدار زیر آسمان شهر گوش کنید. تهامی‌نژاد تا به حال در فیلم‌های مختلفی به جای جری لوئیس، چارلی چاپلین و آنتونی کوئین صحبت کرده است.
خسرو خسروشاهی

تولد: 1320
شاید از قبل بدانید صدای آلن دلونی معروفی که در همه این سال‌ها پای ثابت تقلید صداهای مردم بوده متعلق به خسرو خسروشاهی است. دوبلوری که از سال 1340 وارد این عرصه شده و به جز آلن دلون در همه فیلم‌هایش، به جای آل‌پاچینو در سه‌گانه پدرخوانده، رابرت دنیرو در راننده تاکسی و متیو مک کانهی در میان ستاره‌ای صحبت کرده است. خسروشاهی در فیلم‌های زیادی دوبلور ابوالفضل پورعرب و در سریال هزاردستان هم گوینده نقش پرویز پورحسینی بوده است.
منوچهر اسماعیلی

تولد: 1318
اسماعیلی از محبوب‌ترین دوبلورهای ایرانی است که آثار زیادی در کارنامه‌اش به چشم می‌خورد. صحبت کردن به جای آنتونی کوئین در نقش حمزه در فیلم محمد رسول‌ا...(ص)، استیو مک کوئین در پاپیون، پیتر سلرز در دکتر استرنج لاو برخی از کارهای مشهور اسماعیلی است. اما توانایی ویژه صدای او در دوبله آثار ایرانی خودش را نشان می‌دهد جایی که او در سریال هزاردستان به جای عزت‌ا... انتظامی، محمدعلی کشاورز، جمشید مشایخی و جمشید لایق و در فیلم مادر به جای جمشید هاشم‌پور، محمدعلی کشاورز و اکبر عبدی صحبت کرد.
ناصر طهماسب

تولد: 1318
برادر بزرگ‌تر ایرج طهماسب در سال‌های اخیر به‌شدت پرکار شده و به‌جز بازی در چند فیلم و سریال، صدایش در مستندهای خبری تلویزیون، آگهی‌های بازرگانی و... شنیده می‌شود. او در گذشته هم فعالیت‌های زیادی در هنر دوبله داشته و به جای داستین هافمن در پاپیون، جک نیکلسون در دو فیلم پرواز بر فراز آشیانه فاخته و درخشش و... صحبت کرده است. به جز مظنونین همیشگی، طهماسب در سریال خانه پوشالی هم به جای اسپیسی صحبت کرده است.
زهره شکوفنده

تولد: 1329
او از پرکارترین دوبلورهای زن ایرانی است که صدایش تا کنون در بیش از 2000 اثر شنیده شده است. شکوفنده به دلیل جوان بودن صدایش، معمولاً در فیلم‌ها به جای دختران جوان صحبت می‌کند و تا به حال در فیلم‌های زیادی به جای آنجلینا جولی، جودی فاستر، جولیا رابرتز، جولیان مور و... صحبت کرده است. دوبله فیلم‌های مادر و سرب و سریال پهلوانان نمی‌میرند به جای فریماه فرجامی و دوبله نقش اصلی سریال پزشک دهکده از جمله کارهای شاخص اوست.
​​​​​​​