بزرگنمايي:

آریا بانو -
فیلم‌های توقیفی که سر از بازار قاچاق در آوردند؛ از مارمولک تا رستاخیز
٨٠
٠
فیلم نیوز / انتشار نسخه غیر قانونی «رستاخیز» به زبان عربی در یوتیوب، با واکنش‌های متفاوتی در فضای مجازی همراه شده. فیلمی که در جشنواره فجر جوایز مختلفی گرفت، تا پای اکران پیش رفت و چهار سال در محاق توقیف ماند، حالا اما به راحتی هر سکانس از آن در فضای مجازی تقطیع می‌شود و در اختیار مخاطب قرار می‌گیرد! به بهانه این اتفاق، نگاهی خواهیم داشت به چند فیلم توقیفی که سرنوشت‌شان به بازار قاچاق گره خورد و غیرقانونی در دسترس عموم قرار گرفتند .
«‎مارمولک»
‏‎یکی از جنجالی‌ترین فیلم‌های سینمای ایران در دهه 80 است که با وجود مواضع آشکار مخالفان فیلم در آن مقطع، 14 سال بعد از توقیف، در جشنواره‌ای با عنوان سینما و روحانیون، یکی از فیلم‌های مهم و پیشتاز در این زمینه شناخته شد. «مارمولک» پس از سه هفته اکران با مجموع فروش یک و نیم میلیارد تومان از پرده سینما پایین کشیده شد و خیلی زود نسخه‌ای از فیلم که با کیفیت بسیار پایینی از پرده سینما ضبط شده بود وارد بازار قاچاق شد.
«سنتوری»
‏‎توقیف «سنتوری» یکی از تلخ‌ ترین اتفاق‌ها برای سازندگان فیلم بود. 48 ساعت پیش از اکران فیلم در مرداد ماه 86، جلوی نمایش آن گرفته شد، چند ماه بعد، نسخه بدون سانسور توسط یکی از سایت‌های خارج از ایران در فضای مجازی توزیع شد و در نهایت فیلم بدون اینکه رنگ اکران را ببینید به خانه‌ها راه پیدا کرد. از توقیف «سنتوری» باید به عنوان یک «حسرت تاریخی» در سینمای ایران یا به قول طیبه سیاوشی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس «افتضاح به یاد ماندنی» یاد کرد.
«عصبانی نیستم»
‏‎محدودیت‌ها از همان زمان نمایش در جشنواره فجر آغاز شد. «عصبانی نیستم» که با استقبال بالای منتقدان و اهل رسانه در جشنواره مواجه شده بود، به دلیل برخی حساسیت‌ها و فشارهای بیرونی، از ارزیابی در مرحله نهایی فجر خودداری کرد. فیلم چهار بار تا مرز اکران پیش رفت اما هر بار نمایش آن لغو شد .‬اما اتفاق عجیبی که برای این فیلم افتاد انتشار نسخه بدون سانسور آن قبل از اکران در بازار قاچاق بود. چندی بعد هم کاشف به عمل آمد و یکی از خبرگزاری‌ها اعلام کرد که آقازاده وزیر وقت در یک مهمانی در لندن فیلم را برای دوستانش نمایش می‌دهد و دقیقا پس از این مهمانی فیلم لو رفته است!
«نقاب»
‏‎این فیلم پس از سه سال از زمان ساخت، به دلایل متعدد اجازه اکران نداشت. داستان متفاوت و جسورانه فیلم پیرامون اغفال زنان و دخترها توسط دو جوان، انتقادهای زیادی در پی داشت. فیلم یک ماه روی پرده بود. اتفاق نادر اما توزیع همزمان نسخه قاچاق فیلم با آغاز اکران آن در سینماها بود. وزیر وقت ارشاد محمدحسین صفار هرندی پس از اطلاع از این اتفاق، بابت نمایش «نقاب»، عذرخواهی و دستور توقف نمایش آن را صادر کرد .‬او اعلام کرد که نسخه‌ای از این فیلم که در جامعه پخش شد بدون حذف موارد مورد نظر شورای اکران بود.
«پنجاه کیلو آلبالو»
‏‎در روزهای پایانی اکران از سوی سازمان سینمایی به طور غیر مستقیم توقیف شد. ماجرای توقیف «پنجاه کیلو آلبالو» از زمان دیدار وزیر ارشاد با یکی از مراجع تقلید کلید خورد و پس از آن، فیلم از پرده سینماها پایین کشیده شد .‬ ازدواج یک دختر با دو پسر و کنایه های فیلم به برخی مسائل فقهی دستمایه اعتراضاتی شد که سرانجام وزیر ارشاد را به عذرخواهی وا داشت و در ادامه توقیف اکران فیلم در سراسر ایران صادر شد. اما ‬یک روز پس از انتشار خبر توزیع فیلم در شبکه نمایش خانگی، نسخه قاچاق و بی کیفیت که از سالن سینما ضبط شده بود در فضای مجازی منتشر شد .‬
«زندگی خصوصی»
‏‎بعد از گذشت یک هفته از اکران، با واکنش‌های منفی از سوی اصولگراها مواجه شد. پس از اعتراض‌های فراوان و همچنین انتقاد احمد خاتمی در نماز جمعه به این فیلم، مسئولان وقت تصمیم به توقیف ساخته محمدحسین فرحبخش و «گشت ارشاد» در نوروز 91 گرفتند. نسخه غیرقانونی این فیلم جنجالی نیز بلافاصله پس از توقیف، وارد بازار قاچاق شد.