بزرگنمايي:

آریا بانو - نقد مردم در ویدئوهای جنجالی «کبریت»
k ٢.٤
٠
صبح نو / از چند سال پیش ویدئوهای کوتاهی در فضای مجازی منتشر شد که در قالب مصاحبه یا دوربین مخفی بود. این محصولات با عنوان «کبریت» منتشر شد.
ویدئوهای «کبریت» به‌مرور شناخته شد و توانست بین مخاطبان زیادی در فضای مجازی بچرخد. تقریبا سوژه تمام این کارها در حوزه اجتماعی بود. حالا و باتوجه‌به شهرت زیاد «کبریت»، با آقای علی جمالی، مدیر گروه کبریت مدیا، گفت‌وگوی صریحی کرده‌ایم که درادامه می‌خوانید.
ایده «کبریت» از کجا شکل گرفت؟
این قضیه دو وجه دارد. ما مستندسازیم و مستندبلند می‌ساختیم. واقعیت این است که حتی اگر بهترین مستندها را بسازید، بستر انتشار محدودی دارد و بهترین اتفاقی که می‌تواند برایش بیفتد، این است که تلویزیون پخشش کند. قبل از «کبریت» کارهای کوتاهی ساخته و جواب خوبی هم گرفته بودیم. با خودمان گفتیم چرا این تلاش‌ها را در یک‌جا منسجم نکنیم. از طرفی حس کردیم کارهایی که در حوزه اجتماعی است، تعدادشان کم است. با آقای شیرزادیان همفکری کردیم و نتیجه‌اش قسمت اول «کبریت» شد. ویدئو اول به‌طور عجیب‌و‌غریبی در فضای مجازی چرخید.
آیا نهاد یا ارگان خاصی از شما حمایت می‌کند؟
بله! «کبریت» مدلش استارتاپی است. ایده‌ای بوده که به جایی ارائه کردیم.
آن نهاد کجاست؟
نمی‌خواهم بگویم (باخنده).
سوژه‌هایتان را چطور انتخاب می‌کنید؟
هم براساس تقویمی است که اتاق‌فکر در نظر گرفته و هم باتوجه‌به اتفاقات روز جامعه. اتاق‌فکری داریم که البته تغییراتی به‌مرور در آن ایجاد شده است؛ مثلا آن کار که درباره حافظ بود، براساس روز حافظ و تقویم ساخته شده بود. گاهی هم باتوجه‌به دغدغه کار می‌سازیم. در موضوع حمایت از کالای ایرانی این نمونه را داشتیم.
آیا به‌دنبال هجو حماقت‌های برخی از افراد جامعه هستید؟
اگر بخواهیم اسم بدی روی آن بگذاریم، شاید اینی که گفتید، بشود؛ ولی بله همین‌طور است. ما نظرمان این است که باید خودمان را نقد کنیم. ما نقد مسوولان را هم داشته‌ایم؛ اما معتقدیم باید خودمان (یعنی مردم) را هم نقد کنیم. نقد مردم در «کبریت» پررنگ است.
کار سفارشی هم تولید می‌کنید؟ آیا ویدئویی که در زمان اکران «لاتاری» منتشر شد، سفارشی بود؟
به‌ندرت کار سفارشی ساخته‌ایم؛ البته نه به‌شکل مرسوم کارهای سفارشی. مثلا دوستی به ما مراجعه و دغدغه‌ای در ما ایجاد کرده است.
صرفا دغدغه ایجادشده یا تعامل مالی هم رخ داده است؟
این اتفاق مربوط به امسال و در مواردی پارسال است. امسال کارهایی داشتیم که اسپانسر داشته حالا یا با لوگو سفارش‌دهنده یا بدون لوگو آن‌ها.
«لاتاری» از این جنس بود؟ یعنی از دفتر فیلم به شما سفارش دادند؟
بله، ما با آقای رضوی صحبت کردیم. یادتان باشد آن زمان کلا فضای فیلم «لاتاری» داغ بود. چرا فیلم دغدغه شما نباشد؟ با تهیه‌کننده کار صحبت کردیم؛ ولی واقعا سفارش به‌معنای مرسوم نبود.
یعنی هر پیشنهادی که در راستای دغدغه‌های خودتان باشد، می‌سازید؟
الان پیشنهادهای زیادی وجود دارد. از برندها تا نهادهای حاکمیتی به ما مراجعه می‌کنند. خیلی از این‌ها را رد کرده‌ایم؛ اما آنجا که نقطه اشتراکی وجود داشته، قبول کرده‌ایم. مثلا در رویکرد جدید ستاد احیای امر‌به‌معروف، آقای جلیل محبی دبیر این ستاد به ما مراجعه کرد که همکاری کنیم. ما قبل از این درخواست ویدئویی ساخته بودیم که وقتی به او نشان دادیم، از آن خوشش آمد و گفت همین را می‌خواهد. به‌هرحال داشتن مسوولیت اجتماعی ارزشمند است.
بیشترین انتقاداتی که به شما می‌شود، در چه فضایی است؟ آیا درباره مسأله حجاب دختران حاضر در ویدئوها چیزی شنیده‌اید؟
بله، درباره حجاب برخی از دختران چیزهایی از روز اول گفته‌اند. چندین جلسه با کسانی که حرف داشته‌اند، صحبت کرده‌ایم. جمع‌بندی این شد که این رویه ادامه پیدا بکند. البته شخصا معتقدم در‌این‌زمینه بی‌اشتباه نبوده‌ایم. اگر به عقب برگردیم، ممکن است بعضی از موارد را حذف کنیم.
این سوال بدبینانه برای برخی به‌وجود می‌آید که این فضا یک‌جور استفاده ابزاری از پوشش خانم‌هاست. نظرتان چیست؟
این را اصلا قبول ندارم. این از آن حرف‌هایی است که به «کبریت» نمی‌چسبد. تأکید می‌کنم که در‌این‌زمینه بی‌اشتباه نبوده‌ایم و حتی می‌توانم در‌این‌باره مثال هم بزنم.
مثال می‌زنید؟
کاری درباره شکلات «فرمند» و «نوتلا» بود. یک خانم بازیگری در آن کار داشتیم. روز قبلش درباره پوشش با وی صحبت کردیم و گفتیم استاندارد ما مثل تلویزیون نیست؛ اما از طرفی چارچوب‌های اسلامی را هم رعایت می‌کنیم. فردا و در زمان ضبط، وقتی آن خانم آمد متأسفانه پوشش خیلی مناسبی نداشت و آستین مانتوی ایشان خیلی کوتاه بود. اگر به عقب برگردیم، حتما در تغییر پوشش این بازیگر اصرار می‌کردم؛ ولی به‌هیچ‌وجه این را قبول ندارم که از پوشش یا حجاب استفاده ابزاری می‌کنیم.
گاهی به‌سمت فرم «تی‌وی‌پلاس» نمی‌روید؟
تا حالا کسی این را به من نگفته بود! اصلا چه ربطی دارد!
وقتی در فضایی عامه‌پسند حرکت کنید که سوالاتی خاص مثل ویدئو «دوست دختر و پسر» مطرح شود، شبیه آن فرم نیست؟
وای! نمی‌دانم چه بگویم! با آدم‌های مختلفی درباره کارهایمان صحبت می‌کنیم و بعضا آن‌ها ما را نقد می‌کنند؛ اما هیچ‌یک این موارد را نگفته بودند.
حکم نکردیم، سوال کردیم! ناراحت شدید؟
بحث مفصلی است. تی‌وی‌پلاس سبک خاصی از زندگی را تبلیغ می‌کند.
یک‌جور تی‌وی‌پلاس«اصول‌گرا» نیستید؟
خیر، دارید به ما انگ می‌زنید (باخنده)! ما برعکس آن رسانه می‌خواهیم چیزهایی را نقد کنیم. یکی از ملزومات این کار آن است که با آدم‌هایی صحبت کنیم که در این فضا هستند. باید تجربه‌های او را با مخاطب به‌اشتراک بذاریم. اینکه بخاطر نوع حجاب «کبریت» را تی‌وی‌پلاسی بنامیم، ناجوانمردانه است!
«کبریت» دنبال چیست؟
آنچه از ابتدا به‌دنبالش بودیم، هنوزهم هستیم و از آن لذت می‌بریم، حرف‌زدن با مردم است. معمولا تولیدات دوستان اصول‌گرا در جمع خودشان می‌چرخد و محصولات اصلاح‌طلبان هم به‌شکلی دیگر. کمتر محصول فرهنگی وجود دارد که این رویه را بشکند.
اگر رییس تلویزیون بودید هم با همین تفکر و رویه عمل می‌کردید؟
خیر! مدیوم‌ها متفاوت است.
یعنی استانداردهای اخلاقی در دو مدیوم متفاوت است؟
اگر خودم بخواهم برای تلویزیون چیزی بسازم، طبیعتا متفاوت از «کبریت» خواهد بود. مخاطب اصلی «کبریت» قشر متوسط شهری است. حتی اگر سراغ مسأله فقر برویم، از همین زاویه عمل خواهیم کرد. مخاطب ما این است و اقتضائات خودش را دارد. راستش برای بعضی از مسائل فرهنگی و اخلاقی متر و استاندارد مشخص و ثابتی وجود ندارد. خیلی پیش می‌آید که به کارهای ما نقد وارد می‌کنند؛ اما هیچ‌یک نمی‌گویند «کبریت» را تعطیل کنید.