بزرگنمايي:

بانو نیوز -

فیلم سینمایی «شکل آب» ساخته گیرمو دل تورو، دوشنبه موفق شد جایزه اسکار بهترین فیلم را در نودمین جشن اسکار از آن خود کند. با این حال اگر در صفحات اینستاگرامی مربوط به اسکار، گعده های علاقه مندان سینما یا گروه های سینمایی چرخی بزنید، خواهید دید که تقریباً هیچ کس با این انتخاب موافق نیست! حتماً می دانید هیچ گاه پیش نمی آید که نظر همه سینمادوستان برای انتخاب یک فیلم به عنوان بهترین اثر سینمایی سال، منطبق باشد، ولی هماهنگی این روزهای مخاطبان سینما در دوست نداشتن برنده اسکار واقعاً بی نظیر است! اما دلیل این مخالفت عمومی علاقه مندان ایرانی سینما چیست؟ چرا «شکل آب» را دوست نداریم؟
1-بی فایدگی
مخاطبان ایرانی به طور سنتی معتقدند که فیلم سینمایی باید دردی از جامعه دوا کند و یک معضل اجتماعی یا فرهنگی یا خانوادگی را به تصویر بکشد؛ اتفاقی که در «شکل آب» که یک فانتزی عاشقانه است و عملاً خاصیتی جز لذت بردن مخاطب اش ندارد، هرگز رخ نداده است. این فیلم در واقع مطابق موضوع عاشقانه اش، یک نوع عشق ورزی مخاطب با سینما هم هست و مخاطبان ایرانی چنین چیزی را خوش ندارند. بدین ترتیب بیشترین عبارت هایی که در کامنت های واکنشی به «شکل آب» در فضای مجازی به چشم می خورد عبارتند از: «خوب که چی؟ !»، «مسخره»، «بی موضوع» و....
2-محتوای کلیشه ای، فرم نامانوس
بسیاری از مخاطبان ایرانی، «شکل آب» را یک فیلم کلیشه ای و تکراری دانسته اند؛ چرا که معتقدند عشقی که در این فیلم بین یک زن لال و یک موجود عجیب وغریب شکل می گیرد، در عین حال که غیرقابل باور است، شعاری هم هست و می خواهد به نوعی عشق های نامتعارف را توجیه کند و احترام بی قیدوشرط و زاید الوصفی برای مقوله عشق قائل شود. سبک متفاوت ساختار فیلم هم باعث شده است مخاطبان به نامتعارف بودنش ایراد بگیرند. نظر بسیاری از مخاطبان این است که سازندگان این فیلم بی دلیل می خواسته اند مضمون ساده و پیش پاافتاده اثرشان را با فرم خاصی که در فیلم برداری و طراحی های مختلف این اثر وجود دارد، خاص و روشنفکرانه جلوه دهند. اتفاقی که انگار مخاطب ایرانی دقیقا برعکس اش را دوست دارد؛ یعنی فرم ساده و سوژه منحصربه فرد.
3-بازیگری
انتقاد دیگر مخاطبان به «شکل آب» ساختار خاص فیلم بود که کمتر از هر چیزی بر بازیگران و دیالوگ های آن ها تکیه می کرد. مخاطب ایرانی ترجیح می دهد که فیلمی شبیه به «سه بیلبورد...» یا «تاریک ترین ساعت» ببیند؛ فیلمی که در آن بازی های خواه زیرپوستی و خواه برون گرایانه بازیگران، در قالب ادای دیالوگ های تأثیرگذار، هسته مرکزی فیلم را تشکیل دهد. این در حالی است که «شکل آب» تقریباً فقط یک بازیگر دارد که آن هم لال است، یعنی نقش اولش زبان ندارد. نقش دومش هم که همان هیولا باشد اصلاً چهره هم ندارد، چه برسد به زبان! در عوض فیلم دل تورو مبتنی بر خلاقیت های کارگردان و تیم سازنده در موسیقی، طراحی صحنه، نحوه خاص مدیریت فضا و دوربین توسط کارگردان است. سه حوزه ای که اتفاقاً در هر سه تای آن ها موفق به دریافت اسکار هم شد. پس مخاطب ایرانی حق دارد این ژانر را دوست نداشته باشد.
4-فانتزی
استقبال نکردن از «شکل آب» با توجه به سینمای اجتماعی ایران، عملاً قابل پیش بینی بود. سینمای ایران در طول سال های اخیر، به دو بخش کمدی سخیف و ملودرام های واقع گرایانه و عموماً گل درشت اجتماعی تقسیم شده است که این دسته دوم از لحاظ تعداد اثر، تقریباً کل سینمای ایران را شامل می شود. بنابراین فیلم بین های ایرانی عموماً در فضای سینمای اجتماعی رئال محصور شده اند یا علاقه مند آثاری مانند «گشت ارشاد» و «نهنگ عنبر» هستند. پس یک هیولای آبی عجیب وغریب را که معلوم نیست حیوان است یا انسان یا پری، کمی «مسخره» و «غیرقابل باور» می دانند.
فراخبر
رأی دهنده های اسکار چه کسانی هستند؟
اعضای آکادمی اسکار بر اساس قوانین خاص و پیچیده ای انتخاب می شوند که بخشی از آن ها را به طور کلی سینماگران یا منتقدان و به طور کلی اهالی سینما تشکیل می دهند و بخش دیگر را برندگان و نامزدهای دوره های قبلی. تعداد اعضای رأی دهنده اسکار هر سال بر اساس قوانین خاص این آکادمی افزایش می یابد و امسال به 7258 نفر رسیده است. بخش بهترین فیلم دو تفاوت عمده با دیگر بخش ها دارد؛ یکی این که در بخش های دیگر، فقط افرادی که در آن حوزه تخصص دارند واجد حق رأی هستند، اما در بخش بهترین فیلم تمام اعضای آکادمی رأی می دهند. دیگر این که در بخش های دیگر رأی دهندگان تنها نام یک فیلم را به عنوان برنده مد نظر انتخاب می کنند، در حالی که بخش بهترین فیلم اصطلاحاً از الگوی رأی گیری امتیازی استفاده می کند که براساس آن رأی دهندگان به فیلم ها امتیاز می دهند و این امتیازها در نهایت با فرمول خاصی محاسبه می شوند و بهترین فیلم را معرفی می کنند.
روزنامه خراسان