بزرگنمايي:

آریا بانو - با توجه به فرارسیدن سالروز شهادت امام محمد باقر (ع) پنجمین امام شیعیان در روز هفتم ذی‌الحجه، مجموعه‌ای از برترین متن‌های مداحی امام باقر (ع) گردآوری شده است.


هفتم ذی‌الحجه مصادف است با سالروز شهادت امام باقر (ع) و در سراسر ایران مراسم سوگواری برای پنجمین امام شیعیان برگزار می‌شود. مجموعه حاضر شامل برگزیده‌ای از متن‌های مداحی امام باقر (ع) در سبک‌ها و قالب‌های مختلف است.
متن مداحی شهادت امام باقر (ع)

1. آخرین شاهد ز نسل یاس‌ها
سبک : ولادتی
قالب : غزل
منبع : زمزمه‌های ولایت
چون کبوتر در هوای خاطرات خود رها هستم
با تمام کوچه‌های شهر غربت آشنا هستم
قاب چشمانم پر از تصویر‌های سرخ پائیزی است
آخرین شاهد ز نسل یاس‌ها در کربلا هستم
روضه می‌خوانم برای معجری خاکی دریغ، اما
یاد حال عمه زینب در عبور از کوچه‌ها هستم
در قنوت آخرینم یاد دستانی به زنجیرم
یاد زینب، یاد اشکش، یاد ذکر ربنا هستم
وقت مرگم گر پدر را من صدا کردم سبب دارد
چون که همبازی طفل پیر در ویرانه‌ها هستم
وقت مرگم گر به خاک حجره می‌غلتم سبب دارد
شاهد غلتیدن جد غریبم در دل گودال‌ها هستم

2. سلام ما به بقیع
سبک : ولادتی
قالب : غزل
منبع : بانک جامع اشعار مداحان
سلام ما به بقیع و بقاع ویرانش
بر آن حریم که باشد ملک نگهبانش
سلام ما به بقیع آن تجسم غربت
گواه بر سخنم تربت امامانش
بقیع کعبه قدس چهار معصوم است
چهار نور خدا می‌دمد ز دامانش
یکی است باقر از آن چهار امام
که داغ او زده آتش به قلب یارانش
غریب اوست که در موسم زیارت حج
مدینه و آن همه زائر که هست مهمانش
شب شهادت او یک نفر نمی‌ماند
که اشک غم بفشاند به قبر ویرانش
دری که سجده گه قدسیان بود خاکش
به زائرش ندهد اذن بوسه دربانش

3. کشته ویرانه شامم
سبک : ولادتی
قالب : آهنگین
منبع : بانک جامع اشعار مداحان
اندوه بلای تو شده قاتلم‌ ای یار
شد آتش داغت همه حاصلم‌ ای یار
در غصه اسیرم، در زمزمه هستم
من زائر رویت، یا فاطمه هستم
*****
دیدم به خدا بر نوک نی جد غریبم
والله ندانی که چه آن لحظه کشیدم
من رنج اسیری، دیدم به دو صد آه
در قافله بودم، با عمه به همراه
*****
من گر چه که مسموم از آن زهر جفایم
اما به خدا کشته ویرانه شامم
بار سفر خود، بسته‌ام خدایا
از درد و غم و رنج، خسته‌ام خدایا

4. الهی من غریبم
سبک : ولادتی
قالب : آهنگین
منبع : زمزمه‌های ولایت
دوباره دلم شد خونه ماتم ز غصه‌های گل زهرا
آماده رفتن شده آخرین وارث داغ و غم مولا
قلبش اسیر درده، آهش همیشه سرده، دنیا خیلی نامرده
حالش خیلی خرابه، دریا براش سرابه، دشمن با او چه کرده
الهی من غریبم (4)
*****
زهر جفا زد بر جگر آقام شراره آتش کینه
حضرت صادق گشته یتیم و بر خاک غریبی می‌نشینه
چشماش ابر بهاره، دنیاش تیره و تاره، دیگه آروم نداره
دیده حنجر و خنجر، دیده غارت معجر، یارش نیزه سواره
الهی من غریبم (4)
*****
امام باقر دید چه جوری عمه می‌دوید سوی برادر
دیده که تو گودال بوسه زده عمه به رگ‌های پاره حنجر
زینب زار و غمینه، زینب داره می‌بینه، یارش روی زمینه
دشمن خنجر کشیده، رأس شاه و بریده،‌ای کاش زهرا نبینه
الهی من غریبم (4)

5. من کودکی بودم که آهم را شنیدند
سبک : ولادتی
قالب : مثنوی
منبع : بانک جامع اشعار مداحان
سوغات ما از کربلا درد و محن بود
پژمردگیِ لاله‌های در چمن بود
من تشنگی در خیمه را احساس کردم
یاد از دو دست خونی عباس کردم
من کودکی بودم که آهم را شنیدند
دیدم سر جد غریبم را بریدند
من دیده ام در وقت تشییع جنازه
اسبان دشمن را که خورده نعل تازه
من باخبر هستم ز باغی پر شکوفه
خورشید را بر نیزه دیدم بین کوفه
گر چه که من مسموم از زهر هشامم
من کُشته ویرانه‌ای در شهر شامم
دیدم که پرپر می‌زند همسنگر من
در خاطرم شد زنده یاد مادر من

6. مولا مولا نظری کن
سبک : ولادتی
قالب : آهنگین
منبع : بانک جامع اشعار مداحان‌
ای رهبر من، دلبر من، یا امام باقر‌
ای شور عشقت، در سر من، یا امام باقر
مولا مولا نظری کن (2)
*****‌
ای عشق من عشق پاک تو در لابلای صدر من است
در آسمان‌های عاشقی روی تو ماه بدر من است
مهر رخ تو والشمس من موی تو شام قدر من است
از داغت‌ای گل، یاس و سنبل، یاسمن می‌سوزد
لبریز ناله، مثل لاله، قلب من می‌سوزد
مولا مولا نظری کن (2)
*****
تو پادشاه قلب منی عشق تو‌ای گل حاصل من
مهر تو روح امید من شوق مدینه در دل من
قبر تو ویران و بی حرم این صحنه باشد مشکل من
عنایتی کن، سر به خاک، تو دمی بگذارم
شاید همانجا، در مدینه، از غمت جان بسپارم
مولا مولا نظری کن (2)
*****‌
می‌میرم از غم که پیش تو سه ساله‌ای ای مولای من
پای برهنه بر روی خار می‌زد صدا کو بابای من
بابا بیا با عمو ببین آبله کرده دو پای من
در تاب و در تب، نیمه شب، اشکت شد روانه‌
می‌زد به قلبت، تا به افلاک، شعله‌ها زبانه
مولا مولا نظری کن (2)

7. زهر ستم چشیده‌ای
سبک : شور کف زنی
قالب : آهنگین
شاعر : علی شریف
منبع : بانک جامع اشعار مداحان
دلم اسیر دام تو، نشسته ام به بام تو
چشمه چشم اشک من، روان شده به نام تو
*****
به عشق تو مشوشم، ز غربتت در آتشم
به یاد قبر خاکی ات، ز سینه آه می‌کشم
*****
نشسته ام به پای تو، جوونیم فدای تو
بر سر و سینه می‌زنم، به ماتم و عزای تو
*****
در سفر کرب و بلا، تو دیده‌ای رنج و بلا
ز تیغ و نیزه‌ها شدی، به درد و غصه مبتلا
*****
خون چکیده دیده ای، قد خمیده دیده‌ای
سر بریده به نی، دست بریده دیده‌ای
*****
زهر ستم چشیده ای، بار گران کشیده‌ای
به کوفه و شام بلا، زخم زبان شنیده‌ای
*****
زینب خسته دیده ای، دو دست بسته دیده‌ای
ز بام‌ها به سنگ کین، سر شکسته دیده‌ای
*****
خروش و ناله دیده ای، داغ سه ساله دیده‌ای
ز ضرب سیلی و لگد، گلاب لاله دیده‌ای

8. نفسم با جگر شعله ورم می‌سوزد
سبک : شور کف زنی
قالب : ترکیب بند
شاعر : علی شریف
منبع : بانک جامع اشعار مداحان
خسته در بند غمم بال و پرم می‌سوزد
نفسم با جگر شعله ورم می‌سوزد
با دلم زهر چه کرده است خدا می‌داند
جگرم نه که ز. پا تا به سرم می‌سوزد
دست و پا می‌زنم و ذکر لبم یا زهراست
گوشه حجره همه برگ و برم می‌سوزد
زان همه ظلم که دشمن به سرم آورده
در غمم زار نشسته پسرم می‌سوزد
گر چه در آتشم و پا به زمین می‌کوبم
قصه کرب و بلا بیشترم می‌سوزد
هر که این قصه شنیده است، ولی من دیدم
خون دل خوردم و شب تا به سحر نالیدم
*****
هستی ما همه در کرب و بلا رفته به باد
چه به روز دل زینب که نیامد‌ای داد
ارباً اربا بدن شبه پیمبر از تیغ
دست عباس، قلم شد، به روی خاک افتاد
دشنه و تیغ و سنان، سنگ و عصا یک لشکر
غرقه خون تشنه لبی خسته و تنها فریاد
شهدا را همه سر بر سر نی شد دیگر
سر شش ماهه چرا؟ آه و فغان زین بیداد
یک طرف ضجه و شیون، یک سو هلهله بود
در فغان جمع نوامیس خدا، دشمن، شاد
حمله کردند حرم را چو به غارت بردند
چه بسا طفل زیر پای ستوران مُردند

9. امام باقر گردیده مسموم
سبک : مرثیه
قالب : آهنگین
شاعر : حاج غلامرضا سازگار
منبع : از صیام تا قیام
شیعه زند بر سر و سینه
کرب و بلا گشته مدینه
فرزند زهرا، جان داده مظلوم
امام باقر گردیده مسموم
*****‌
ای آخرین شمس ولایت
یابن الحسن سرت سلامت
فرزند زهرا، جان داده مظلوم
امام باقر گردیده مسموم
*****
حضرت صادق شد عزادار
گریه کند با چشم خونبار
فرزند زهرا، جان داده مظلوم
امام باقر گردیده مسموم
*****
دوباره عالم شد عزادار
داغ پیمبر شده تکرار
فرزند زهرا، جان داده مظلوم
امام باقر گردیده مسموم
*****
کشتند حجت خدا را
باقر آل مصطفا را
فرزند زهرا، جان داده مظلوم
امام باقر گردیده مسموم
*****
ختم رسل صاحب عزا شد
پنجم وصی او فدا شد
فرزند زهرا، جان داده مظلوم
امام باقر گردیده مسموم
*****
اشک بنی فاطمه ریزد
ناله ز قلب همه خیزد
فرزند زهرا، جان داده مظلوم
امام باقر گردیده مسموم