چاپ

بانو نيوز - استناد به آمارهاي رسمي يکي دو سال اخير، به طور ميانگين در هر يک ساعت حدود 20 طلاق رسمي در کشور ثبت مي‌شود.”بايد گفت حاصل قرار گرفتن همين چند کلمه و عدد ساده در کنار يکديگر،يکي از تلخ‌ترين حقايق جامعه کنوني کشورمان است.
‌شنيدن خبر حدود 20 طلاق در هر ساعت، از آن دسته خبرهايي است که وقتي مي‌شنوي تلخي آن را زير زبانت و سنگيني آن را روي قلبت حس مي‌کني،از همان خبرهايي که مي‌ترسي نکند تو هم دچارش شوي و نتيجه زندگي مشترکي که با عشق شروع کرده‌اي يا مي‌خواهي شروع کني تبديل به يکي از تلخ‌ترين آمار و ارقام رسمي کشور شود!
ثبت 19 طلاق در هر ساعت در جامعه اسلامي که از يک طرف پيامبر بزرگوارش فرموده ((ما بني في الاسلام بناء احب الي الله عزوجل واعز من التزويج ؛ در اسلام بنايي ساخته نشد که نزد خداي عزوجل محبوبتر و ارجمندتر از ازدواج باشد)) و((ما من شي ء ابغض الي الله عزوجل من بيت يخرب في الاسلام بالفرقة ؛ هيچ چيز نزد خداي عزوجل مبغوض تر از خانه اي که در اسلام با جدايي ويران شود نيست‌‌‌‌ ‌‌‌)) و از طرف ديگر پايبندي به خانواده و تحکيم بنيان خانواده همواره يکي از لزوماتش و يکي از افتخارات آن در مقابل جوامع غرب بوده است،ذهن را وارد يک دالان تو در توي چراها مي‌کند که چرا بايد راهروي دادگاه‌هاي خانواده از راهروهاي محضرخانه ها و حتي بخش زنان و زايمان بيمارستان‌ها پر ازدحام‌تر باشد.
به طور ميانگين در هر يک ساعت 18 تا 19 طلاق رسمي در کشور ثبت مي‌شود که روند اين امر در سالهاي اخير همواره صعودي بوده است. درخصوص طلاق هاي عاطفي، رواني و…هيچ آمار رسمي در کشور وجود ندارد و تمامي آمارهاي منتشر شده در اين باره از طريق تحليل‌هاي مراکز مشاوره و مداخله بوده که نمي‌توانند چندان مستند باشند.درحال حاضر همانطور که ميانگين سن ازدواج در ميان جوانان بين 20 تا 29 سالگي است و به دليل کاهش مدت زمان زندگي مشترک، بيشترين طلاق‌ها نيز در همين سنين رخ مي‌دهد. (ايسنا،21 ارديبهشت ماه)
با توجه به اينکه کم‌تر کسي تمايل دارد زندگي حال و آينده‌اش با يک تصميم غلط تحت تاثير قرار بگيرد، شنيدن اين اخبار تلخ در همين يک الي دو ماه اخير باعث شد به سراغ جامعه شناسان رفته و نظر آن ها در مورد اين آسيب اجتماعي جويا شويم.
سعيد معدني، جامعه شناس اجتماعي عقيده دارد هرچه جوامع بيشتر به سمت مدرنيته پيش روند،طلاق در آن‌ها بيشتر رخ مي‌دهد.به عقيده وي،علاوه بر مدرن شدن جوامع عوامل مختلفي مانند مسائل اقتصادي،تفاوت‌هاي فرهنگي،از بين رفتن قبح طلاق و.. باعث افزايش پديده طلاق در جامعه ايران شده‌اند.
اين جامعه شناس در ابتدا بر تاثير مدرن شدن جوامع بر بروز پديده طلاق تاکيد مي‌کند و به خبرنگار شفقنا زندگي مي‌گويد: مساله‌اي که در بعد کلان وجود دارد و در سطح جهان مطرح مي‌شود اين است که هرچه شهر نشيني رشد پيدا کند ميزان طلاق افزايش مي يابد.اگر هم گفته مي‌شود ميزان طلاق در جواع غربي،با اينکه جوامع مدرني هستند کم تر است،بايد گفت دليل اين امر اين است که روابط در کشورهاي غربي بيشتر بر مبناي دوستي است و زوج در قالب دوستي در کنار هم زندگي مي‌کنند و صاحب فرزند مي‌شوند و ازدواج کم‌تر رخ مي‌دهد و از آنجائي که ميزان ازدواج رسمي کم است،بنابراين ميزان طلاق هم کم‌تر است.

سنت از عواملي است که از طلاق جلوگيري مي کند
سعيد معدني سنت را يکي از عواملي مي‌داند که از طلاق جلوگيري مي کند و توضيح مي‌دهد: نمي‌توان گفت دليل اينکه در گذشته و در بسياري از شهرها و روستاهاي کوچک، طلاق صورت نمي‌گرفت فقط اين بود که زوجين با يکديگر تفاهم داشته‌اند، بلکه در مواردي زوجين با يکديگر تفاهم نداشتند اما شاخص‌هاي جامعه سنتي، نگاه جامعه و ترس از قضاوت اطرافيان مانع طلاق گرفتن زوج مي‌شد.در جوامع سنتي انتخاب همسر هم به صورت سنتي است و خانواده‌ها و فرهنگ جامعه در اين مورد تصميم مي گيرد اما از زماني که فرهنگ جامعه شهرنشيني پيشرفت مي کند، نقش سنت در اين مورد کاهش مي‌يابد.

پديده طلاق عاطفي و دليل وقوع آن
وي در ادامه بحث به پديده طلاق عاطفي اشاره مي‌کند و مي‌گويد:در اين ميان پديده‌اي به نام "طلاق عاطفي” وجود دارد.منظور از طلاق عاطفي اين است که زوج در ظاهر در کنار يکديگر و با مفهوم زن و شوهر زندگي مي کنند اما در باطن با يکديگر نيستند و بين آن‌ها هيچ‌گونه رابطه عاطفي و جنسي وجود ندارد.طلاق عاطفي زماني رخ مي دهد که زوج با يکديگر سازگار نيستند و نمي‌توانند يکديگر را از نظر اجتماعي و روابط شخصي ارضا کنند اما بنا بر دلايلي مجبور به زندگي در کنار يکديگر مي‌شوند که مهم‌ترين اين دلايل در جامعه ايران سنت، مهريه ،فشارهاي اجتماعي،ترس از قضاوت ديگران،فرزند و…است. البته طلاق عاطفي شدت و ضعف دارد و ممکن است زوجي صد در صد با يکديگر مشکل داشته باشند اما زوج ديگري 70درصد مشکل داشته باشند..

دلايل وقوع پديده طلاق در جامعه
اين جامعه شناس درمورد دلايل وقوع پديده طلاق در جامعه اظهار مي‌کند:وقوع طلاق دلايل مختلفي دارد.از جمله اينکه سايه سنت کم شده است و انتخاب همسر بر اساس عشق و علاقه صرف و نه بر اساس معيارهاي عقلاني و با توجه به شاخص‌هاي فرهنگي،رفتاري،خانوادگي و اقتصادي صورت مي‌گيرد،متاسفانه اين عشق و علاقه بعد از مدتي کم رنگ شده و عدم هماهنگي شاخص‌ها پر رنگ‌تر مي‌شود و همين باعث بروز مشکل مي‌شود.از طرف ديگر خانم‌ها از لحاظ اقتصادي به استقلال رسيده‌اند و مي‌توانند خود را از لحاظ اقتصادي مديريت کنند، بنابراين اگر در گذشته خانم‌ها به دليل مسائل مالي و اقتصادي به زندگي خود ادامه مي‌دادند و وابستگي اقتصادي يکي از دلايلي بود که باعث مي شد زندگي مشترک به هر صورتي تداوم پيدا کند،اکنون استقلال مالي خانم‌ها باعث شده درمورد مسائل اقتصادي بعد از طلاق نگراني نداشته باشند.
معدني به تاثير رسانه هاي جهاني اشاره مي‌کند و مي‌گويد:جوامع غربي از مذهب عبور کرده اند و اجتماع براي آن ها مهم‌تر است،اين امر در فيلم‌هايي که تهيه مي‌کنند نيز بروز پيدا کرده و طلاق امري عادي جلوه داده مي‌شود، تماشاي اين جدايي ها توسط جوانان ما در فرهنگمان بي تاثير نيست.از طرف ديگر در قديم تعداد فرزندان يک خانواده زياد بود و همين تعداد بالاي فرزند ناخودآگاه باعث استحکام زندگي مي‌شد.

قبح طلاق در جامعه ريخته است
وي بر اينکه قبح طلاق در جامعه ريخته شده است تاکيد مي‌کند و مي‌گويد:هنگامي که در پيرامونمان طلاق افزايش پيدا مي کند ديگر طلاق برايمان زشت نيست و خود به خود اين مجوز را به ما ميدهد که طلاق را راحت تر بپذيريم.
اين جامعه شناس ادامه مي‌دهد:مصداق اين امر که طلاق به راحتي پذيرفته مي‌شود را مي‌توان در اين مشاهده کرد که در زمان گذشته اگر دختري طلاق مي‌گرفت و به خانه پدري‌اش بازمي‌گشت ديد همه اعضاي خانواده نسبت به اين دختر تغيير مي‌کرد و دختر را مانند گذشته نمي پذيرفتند،در صورتي که اگر اين دختر تا چهل سالگي هم ازدواج نمي‌کرد و در خانه پدري مي‌ماند چنين نگاهي به وي نميشد اما اکنون وقتي دختر بر ميگردد مشکل قبل برطرف شده و دختر همچنان جايگاه قبلي خود را دارد.

بيشترين درخواست طلاق در جامعه از سوي خانم‌ها است
همچنين اميرمحمود حريرچي،جامعه شناس و آسيب شناس اجتماعي به بررسي آسيب‌هاي بعد از طلاق مي‌پردازد و عقيده دارد با وجود اينکه بيشترين درخواست طلاق در جامعه از سوي خانم‌ها است،اکثر آن‌ها قبل از يک سالگي از جدايي رخ داده پشيمان مي‌شوند،زيرا زنان در بحث طلاق آسيب بيشتري مي‌بينند.
اين جامعه شناس و آسيب شناس اجتماعي بر اينکه از آسيب‌هاي اجتماعي که در جامعه ما داراي روند سريع بوده،بحث طلاق است تاکيد مي‌کند و به خبرنگار شفقنا زندگي مي‌گويد:طلاق داراي ابعاد مختلفي از جمله سن طلاق،مدت زمان زندگي زوج در کنار يکديگر قبل از طلاق،دلايل طلاق و… است که متاسفانه يکي از ابعاد مهم که در جامعه شاهد آن هستيم زمان کوتاه زندگي مشترک است.
حريرچي به تحقيقات انجام شده اشاره مي کند و ادامه مي‌دهد:برخي از تحقيقات نشان مي‌دهد 70 درصد درخواست‌هاي طلاق و جدائي از سوي خانم‌ها است و دليل عمده آن اعتياد و روابط غير رضايت‌مندانه زناشوئي است. از طرف ديگر طبق بررسي‌هاي موجود،اکثر آن‌ها قبل از يک سالگي از جدايي رخ داده پشيمان مي‌شوند.
وي درمورد دلايل پشيماني خانم‌ها از طلاق توضيح مي‌دهد:با وجود اينکه اکثر خانم‌ها در جامعه کنوني از نظر مادي مستقل شده‌اند اما بايد گفت خانمي که در کشور ما طلاق گرفته است تامين مادي نداشته و حمايت مالي و اقتصادي نمي شود.از طرف ديگر نگرشي که نسبت به او وجود دارد يک نگرش منفي بوده و دائما مورد سرکوفت قرار مي‌گيرند و به دليل نگرش‌هاي موجود احتمال اين که مجددا ازدواج کند بسيار کم‌ داست.اين در حالي است که مردي که طلاق گرفته در جامعه پذيرفته‌تر بوده و نه تنها داراي استقلال مالي است بلکه امکان اينکه مجددا ازدواج کند بيشتر است.

حقوق خاصي براي فرزندان طلاق در نظر گرفته نشده است
وي در ادامه به فرزندان طلاق اشاره مي کند و عقيده دارد: همانطور که جامعه ما براي زنان بعد از جدايي حقوقي شناخته نمي‌شود،حقوق خاصي هم براي فرزندان طلاق در نظر گرفته نشده است.به همين دليل فرزندان طلاق افرادي هم شديدا پتانسيل آسيب پذيري و آسيب رساني دارند.براي مثال در کشور کانادا،هنگامي که زن و مرد از يکديگر طلاق مي‌گيرند دادگاه شرايط را بررسي کرده و درمورد اينکه چه کسي بايد از فرزند نگه داري کند تصميم مي‌گيرد و والد ديگر را ملزم مي‌کند که حتما به ديدن فرزند يا فرزندان برود زيرا عقيده دارد اين حق فرزند بوده و فرزندي که تک والدي بزرگ شود دچار مشکل مي‌شود.اما دادگاه‌هاي ما معمولا حضانت را حق پدر مي داند و عقيده دارد اگر پدر شرايط را نداشت پدربزرگ و مادر بزرگ پدري بايد حضانت را به عهده بگيرند.