چاپ

آریا بانو -
چگونه در مدیریت مالی خانواده هوشمندانه رفتار کنیم؟
٢٦
٠
اقتصاد آنلاین / یک خانواده موفق در مدیریت پول، پس از شناخت صحیح جایگاه مالی خود در جامعه می‌داند که حدودا چه مقدار در یک ماه و به‌طور مشخص در یک سال درآمد دارد.
درک این مطلب که درآمد خانواده محدود است و باید از آن به‌درستی استفاده کرد، یکی از مهم‌ترین نکات آموزشی در افزایش هوش مالی خانواده است. به همین اندازه، این نکته نیز دارای اهمیت است که اعضای خانواده بدانند، برای صحیح خرج کردن پولشان باید دست به انتخاب بین گزینه‌های مختلف بزنند. آنها با توجه به سطح درآمد خانواده، باید تصمیم بگیرند که چه مقدار خرج کنند، چه مقدار پس‌انداز نمایند و چه مقدار از درآمد خود را سرمایه‌گذاری و البته چه مقدار از آن را در امور خیریه و نیکوکاری استفاده کنند. با شناخت و اطلاع کافی از جایگاه مالی خانواده، والدین می‌توانند مدیریت صحیح و موفقی در مورد گردش مالی خانواده خود داشته باشند.
خرج کردن پول کمتر از درآمد خانواده
مسلما یکی از مهم‌ترین مواردی که می‌توانید به اعضای خانواده خود آموزش دهید، این است که همیشه کمتر از منابع درآمدی خود خرج کنند و بهترین روش برای آموزش قدم به قدم این عادت مالی به اعضا، اجرای آن ابتدا توسط خود والدین در خانواده است. در حقیقت یک خانواده با هوش مالی بالا می‌داند که نباید بیش از آنچه به دست می‌آورد، از دست بدهد و در این صورت می‌تواند وضعیت اقتصادی خود را بهینه مدیریت کند.
توجه به پس‌انداز خانواده
اعضای یک خانواده با هوش مالی بالا، هر ماه مقدار مشخصی از پول خود را پس‌انداز می‌کنند و برای اینکه این کار را به آسان‌ترین روش انجام دهند، به‌صورت خودکار بخشی از درآمد خود را برای پس‌انداز کنار می‌گذارند. گاهی خانواده‌های موفق، فقط با مقدار پول باقیمانده‌شان بعد از کسر مبلغ پس‌انداز، زندگی و فکر می‌کنند آن پولی را که برای پس‌انداز کنار گذاشته‌اند، گویا هیچ وقت نداشته‌اند. البته در نحوه نگهداری این مبلغ پس‌انداز باید به مسائل تورمی و ارزش پول توجه ویژه داشته باشید. بحث نحوه پس‌انداز پول به همان میزان اصل پس‌انداز اهمیت دارد.
درک تفاوت بین بدهی خوب و بدهی بد
یک خانواده با هوش مالی بالا می‌داند که کارت و خرید اعتباری، ابزاری فوق‌العاده در انجام امور مالی است، در صورتی که به‌صورت صحیح از آن استفاده شود. همان‌طور که می‌دانید کارت اعتباری بسیار مناسب تر از پول نقد و چک است. تمامی کارشناسان هم در موارد مناسب، استفاده از کارت اعتباری را بسیار مفید می‌دانند. از طرف دیگر اگر یک سابقه اعتباری خوبی داشته باشید، می‌توانید خرید‌های بزرگ تر خود، مثل خرید خودرو، اثاثیه منزل و سایر موارد مشابه را نیز با کارت اعتباری انجام دهید. همان‌طور که می‌دانید داشتن وام مسکن برای خانواده‌های ایرانی چیز غریبی نیست و اکثر خانواده‌ها سال‌های زیادی از زندگیشان را به پرداخت اقساط وام‌های خود اختصاص می‌دهند. از نمونه‌های بدهی‌های خوب همین وام مسکن یا خرید سایر دارایی‌های مشابه است. بدهی به‌خاطر گرفتن وام دانشجویی نیز یکی دیگر از بدهی‌های خوب است، زیرا یک نوع سرمایه‌گذاری برای آینده است.
باید دقت کنید که تمامی این بدهی‌ها نباید از توان بازپرداخت ما بیشتر باشد و گرنه تبدیل به یک بدهی بد می‌شود. اگر در کوتاه‌مدت در پرداخت بدهی خود تاخیر داشته باشید، در بلندمدت به اعتبار خود لطمه زده‌اید. از طرف دیگر دریافت وام با بهره و سود خیلی بالا نمونه‌ای از بدهی‌های بد است که به اعتبار شما و البته برنامه‌ریزی اقتصادی خانواده لطمه سنگینی می‌زند. در جوامع غربی که سیستم‌های مالی و بانکی پیشرفته‌ای دارند، اعتبار افراد به‌صورت کاملا مشخص و شفاف مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و این مساله تاثیر بسزایی بر وضعیت مالی خانواده‌ها می‌گذارد. بدهی بد، چیزی است که خانواده‌ها با هوش مالی بالا از آن دوری می‌کنند. بدهی‌های بد آن دسته از بدهی‌هایی هستند که بابت خرید کالاهای مصرفی از قبیل مبلمان، لوازم خانگی، تلویزیون و لباس به وجود می‌آیند. این موارد ارزش فروش مجدد بالایی ندارند، در حقیقت روزانه ارزش خود را بیشتر و بیشتر از دست می‌دهند. ایجاد بدهی برای خانواده به خاطر خرید این‌گونه موارد بسیار بر وضعیت مالی خانواده تاثیر می‌گذارد. یک خانواده با مدیریت صحیح پول از محل پس‌انداز خود، این‌گونه موارد را تهیه خواهد کرد.
درک تفاوت نیاز و خواسته
شما به‌عنوان والدین و مدیران مالی خانواده باید تفاوت بین نیاز‌ها و خواسته‌های اعضای خانواده را به خوبی درک کنید تا بتوانید آن را به سایر اعضا نیز منتقل کنید. امروزه رسانه‌های تبلیغاتی، با روش‌های مختلف می‌خواهند خواسته‌های خانواده‌ها را به نیاز تبدیل کنند، آنها به گونه‌ای در تبلیغات خود، اعضای خانواده را جادو می‌کنند که گویی هر آنچه بیان می‌کنند برای خانواده لازم و ضروری است. از همان دوران کودکی بچه‌ها، می‌توانید به روش‌های مختلف، تفاوت بین نیاز و خواسته را برای آنها بازگو کنید.
نیازها شامل آن دسته از احتیاجاتی است که برای داشتن یک زندگی معمولی و به عبارت دیگر گذراندن زندگی لازم است، ولی خواسته‌ها آن دسته از مایحتاج است که نبود آن در زندگی تاثیر چندانی ندارد، اما اگر آنها را تهیه کنیم، کیفیت زندگی می‌تواند بهتر شود، هر خانواده‌ای ابتدا باید مطمئن شود که توان مالی تهیه نیاز‌های خود را دارد و سپس اگر پول بیشتری در دسترس بود با برنامه‌ریزی به خواسته‌های اعضای خود رسیدگی کند. این نکته را بدانید که با تسلیم شدن در برابر خواسته‌های کودکانمان به هیچ وجه به آنها لطف نمی‌کنیم، بلکه روش زندگی مالی غلط را به آنها آموزش خواهیم داد.
به همین خاطر قبل از اینکه بخواهید چیزی را بخرید، ابتدا از خود و سپس از کودکتان بپرسید که آیا آن چیز واقعا مورد نیاز ما است یا اینکه فقط دوست داریم آن را داشته باشیم؟ آیا می‌دانید همین سوال ساده چقدر می‌تواند در میزان پس‌انداز خانواده شما موثر باشد؟ و با این پس‌اندازها، شما می‌توانید برای آینده مالی کودکانتان سرمایه‌گذاری‌های جدی داشته باشید.
به تاخیر انداختن شادی‌های زودگذر و رسیدن به اهداف مالی بزرگ
یکی از مهم‌ترین مهارت‌ها در زندگی مالی که شما می‌توانید آن را به اعضای خانواده خود آموزش دهید، به تاخیر انداختن خوشی‌ها و رضایت‌مندی‌های کوتاه مدت است. کودکان باید بیاموزند که اگر امروز از یکسری خوشی‌ها و شادی‌های زودگذر و هزینه‌زا چشم‌پوشی کنند، در آینده می‌توانند چیزهای بهتر و باارزش‌تری را نصیب خود کنند. باید در ذهن کودک خود اهداف بلندمدت ترسیم کنید تا او انگیزه کافی برای مدیریت پول خود داشته باشد. دریک آزمایش که توسط گروهی از روانشناسان انجام شده بود، به تعدادی کودک 4 ساله یک شیرینی خامه‌ای خوشمزه داده بودند و از آنها می‌خواستند که چند دقیقه‌ای آن شیرینی را نخورند، اگر کودک بتواند چند دقیقه جلوی خودش را بگیرد، بعد از آن می‌تواند دو شیرینی خامه‌ای داشته باشد. تعدادی از کودکان به محض گرفتن شیرینی بدون توجه به شرط گذاشته شده، بلافاصله آن را خوردند اما گروهی از کودکان نیز منتظر ماندند هرچند که بعضی از آنها چند دفعه برای خوردن شیرینی اقدام کردند و به سختی توانستند جلوی خودشان را بگیرند. یا تعدادی با دست جلوی چشمان خود را گرفتند تا کمتر وسوسه شوند. یکی از کودکان نیز چند تکه کوچک از کناره‌های شیرینی را خورد. این مثال کوچک می‌تواند در مورد مدیریت پول برای کودکان نیز قابل بررسی باشد، باید به کودکان آموزش دهیم که اگر می‌خواهند به اهداف بزرگی دست پیدا کنند و نتایج بیشتر و بهتری نصیب خود کنند، باید بعضی از لذت‌های زودگذر را فراموش کنند و با انگیزه به اهداف بلندمدت و بزرگ خود فکر کنند.
به همین منظور شما باید به اعضای خانواده خود کمک کنید تا فهرستی از اهداف مالی‌شان تهیه کنند. این اهداف می‌تواند به‌صورت کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت طراحی شود، سپس به آنها در مدیریت رسیدن به این اهداف کمک کنید، باید بعضی از چیزها را از برنامه کوتاه‌مدت آنها حذف کنید تا اهداف بلندمدت دست‌یافتنی شوند. سعی کنید اهداف کوتاه مدت و میان‌مدت کمی ساده و قابل دسترس باشند، این انگیزه آنها برای رسیدن به هدف‌های بزرگ را دوچندان می‌کند. اگر می‌خواهید انجام این کار برای کودکان شما ساده‌تر باشد، شما می‌توانید از قاب‌عکس‌ها و تابلوها به همین منظور استفاده کنید، یعنی تصویر آن چیزی را که در هدف بلند مدت کودک است و او می‌خواهد به آن دست پیدا کند در قاب عکس قرار دهید و آن را بر روی دیوار اتاق او نصب کنید تا همیشه جلوی چشمانش باشد، به این صورت او همیشه برای رسیدن به هدف خود انگیزه بیشتری خواهد داشت و تمام تلاش خود را خواهد کرد تا هرچه زودتر به آن برسد.
پیگیری مخارج
روش‌های مختلفی برای پیگیری مخارج وجود دارد. اینکه شما از چه روشی می‌خواهید استفاده کنید، زیاد مهم نیست، بلکه مطلب مهم این است که شما بتوانید هزینه‌ها و مخارج خود را تحت کنترل داشته باشید و به سمت عادت‌های خرید و هزینه کردن خوب پیش بروید. این یکی از بزرگ‌ترین دستاورد‌های شما در بحث آموزش مدیریت مالی خانواده خواهد بود. برای این کار بهتر است یک لیست از مخارج و خرج‌کردهای خود داشته باشید، اگر در مورد مخارج خود شروع به نوشتن کنید، از نتایج آن بسیار شگفت‌زده خواهید شد. پس از مدتی خواهید دید که خیلی از مخارج موجود در بودجه خانواده اصلا نیاز به اختصاص پول ندارد و بخش زیادی از این مخارج از بودجه شما حذف خواهد شد. برای این منظور شما می‌توانید از جداول آماده تایپ شده، کامپیوتر شخصی، لپ‌تاپ یا یک نوت‌بوک استفاده کنید، تا همیشه و به‌صورت پیوسته لیست مخارج خود را کنترل کنید.