آریا بانو -
10 تا از مرگبارترین سوانح دریایی تاریخ! 10
٩٣٨
١
عجیب ترین / شاید با شنیدن عبارت «لاشهٔ کشتی»، اولین چیزی که به ذهنتان خطور کند، سفر به جزیرهای زیبا و دورافتاده برای یافتن گنج باشد، اما در واقعیت برخی از لاشهٔ کشتیها، فاجعهبارترین حوادث تاریخ بشریت را رقم زدهاند. در ادامه با 10 مورد از مرگبارترین سوانح دریایی در تاریخ بشر آشنا خواهیم شد. این موارد، تنها کشتیهای غیرنظامی را شامل میشود و از معرفی کشتیهایی که درنتیجهٔ جنگ و نبردهای دریایی غرق شدهاند، در این مقاله صرفنظر شدهاست. با عجیبترین همراه باشید.
10- کشتی السلام بوکاچو 98، عربستان سعودی-مصر، 3 فوریه 2006 (1101 کشته)
در تاریخ سوم فوریه سال 2006، یک کشتی با نام «السلام بوکاچو 98» (Al-Salaam Boccaccio 98) درحالیکه 1101 نفر را حمل میکرد، در دریای سرخ غرق شده و تمامی مسافرانش را به کام مرگ برد. این کشتی از بندر ضبا واقع در عربستان، به سمت بندر مصری صفاجا در حال حرکت بود. بیشتر مسافران این کشتی، کارگران مصری بودند که پس از مدتها کار در عربستان، قصد بازگشت به خانه را داشتند.
دلیل اصلی غرق شدن کشتی السلام بوکاچو 98، شعلهور شدن آتشی درون آن بود. بیتوجهی و اهمال کاپیتان این کشتی، یعنی صیاد عمر موجب وقوع چنین فاجعهای شد. هنگامیکه کشتی آتش گرفت، کاپیتان بهجای بازگشت به مکانی امن، دستور به ادامهٔ راه داد؛ شایان ذکر است که این کشتی تنها 30 کیلومتر با سواحل عربستان سعودی فاصله داشت.
9- کشتی مسافربری ژنرال اسلوکام، آمریکا، 15 ژوئن 1904 (1021 کشته)
15 ژوئن سال 1904، بهعنوان روزی سیاه در تاریخ نیویورک ثبت شدهاست. مردم نیویورک در این روز، یکی از بدترین فجایع دریانوردی تاریخ را نظارهگر بودند. «ژنرال اسلوکام» (PS General Slocum) یک کشتی مسافربری بود که مسافران خود را برای گشتوگذار در حوالی نیویورک برده بود. این کشتی حامل 1342 نفر بود که عمدتاً اعضای کلیسای «سنت انجیلی مارک لوتر» بودند و به قصد پیکنیک عازم «لانگ آیلند» بودند. بیشتر مسافران، آلمانی-آمریکاییهایی بودند که در یک محلهٔ آلمانی واقع در منهتن زندگی میکردند. در میان مسافران این کشتی، تعداد زیادی زن و کودک نیز حضور داشت. هنگامیکه این کشتی از «رودخانه ایست» سفر خود را آغاز کرد، آتشی درون آن شعلهور شد که بهسرعت از کنترل خارج شده و کل کشتی را در برگرفت. اقدامات امنیتی ناکافی و زیرساختهای ضعیف کشتی ازجمله شلنگهای آبرسانی پوسیده، جلیقه و قایقهای نجات ناکارآمد و نیز نداشتن آگاهی کافی کارکنان کشتی درمورد نحوهٔ خاموش کردن آتش، با عدم توانایی مسافران در شنا، همگی دست در دست هم داده و موجب مرگ هولناک 1021 نفر از مسافران این کشتی شد.
8- کشتی مسافربری تویا مارو، ژاپن، 26 سپتامبر 1954 (1153 کشته)
در 26 سپتامبر 1954، طوفانی سهمگین که در ژاپن با عنوان «شماره 15» و در غرب با نام «ماری» شناخته میشود، جان 1153 نفر از مسافران کشتی مسافربری تویا مارو (Toya Maru) را گرفت. از این حادثه، با عنوان بدترین سانحهٔ دریایی تاریخ ژاپن یاد میشود. این کشتی بین هاکوداته در جزایر هوکایدو و آموری در جزایر هونشو در حال حرکت بود. یکی از سفرهای این کشتی، کمی قبلتر بهدلیل پیشبینی وقوع طوفان لغو شده بود. بااینحال، کاپیتان کشتی با اعتقاد بر اینکه بخشهای خطرناک طوفان به اتمام رسیده، در غروب همان روز شروع به حرکت کرد. این کار کاپیتان، اشتباهی بزرگ بود؛ چیزی نگذشت که طوفان، به کشتی تویا مارو رسید. در آن زمان، کشتی بهدلیل وزش بادهای شدید و جریانهای آبی قدرتمند، از بندر فاصله گرفته بود. هنگامیکه آب وارد کشتی شد، ملوانان بهکلی کنترل آن را از دست دادند و کشتی توسط آبهای خروشان بلعیده شد. با غرق شدن کشتی تویا مارو، 1153 نفر ازجمله مسافران و خدمهٔ آن، جان خود را از دست دادند.
7- کشتی مسافربری تایپینگ، چین، 27 ژانویه 1949 (1500 کشته)
در 27 ژانویه سال 1949، حدوداً 1500 مهاجر که در جستوجوی یک زندگی بهتر بودند، از چین راهی کیلانگ واقع در تایوان شده بودند ولی طی این سفر، جان خود را از دست دادند. بیشتر مسافران، ازجمله افرادی بودند که از حکومت کمونیستی کشورشان طی جنگ داخلی چین، دل خوشی نداشتند. این کشتی از ترس اینکه مورد حملهٔ نیروهای کمونیستی واقع نشود، با چراغهایی خاموش و نیز در ساعات منع عبور و مرو در حال حرکت بود. بااینحال، اقدامات احتیاطی کشتی تایپینگ (Taiping)، موجب بدبیاری آن شد. این کشتی بهدلیل تاریکی آبهای مجمعالجزایر شهر «جواشان»، نتوانست کشتی مسافربری «چینیوان» در مقابل خود را ببیند که درنتیجه به برخورد این دو کشتی منجر شد. صدمات وارده بهقدری بالا بود که موجب غرق شدن کشتی تایپینگ و مرگ حدوداً 1500 نفر شد.
6- کشتی تایتانیک، بریتانیا-آمریکا، 15 آوریل 1912 (1514 کشته)
فاجعهای که در اوایل قرن بیستم برای کشتی غولپیکر تایتانیک (Titanic) رخ داد، نویسندگان و فیلمسازان بسیاری را بر آن داشت تا در مورد این
حادثه دست به خلق آثار هنری متفاوتی بزنند. این کشتی، یکی بزرگترین و لوکسترین کشتیهای زمان خود بود که قرار بود سفر رؤیاییاش از ساوت هامپتون انگلستان به سمت نیویورک آمریکا را در 10 آوریل 1912 آغاز کند. بسیاری بر این باور بودند که کشتی تایتانیک با استفاده از بهترین فناوریهای روز ساخته شده و هرگز غرق نخواهد شد؛ اما هیچچیز در میان آبهای پهناور از خطرات مصون نیست. در تاریخ 14 آوریل، کشتی تایتانیک با یک کوه یخ در حوالی سواحل جزیرهٔ نیوفاندلند برخورد کرد. این برخورد موجب صدمه دیدن بدنهٔ کشتی و باز شدن حفرهای بزرگ در آن شد که منجر به وارد شدن مقدار زیادی آب به داخل آن شد. خدمه پس از اینکه فهمیدند کشتی در حال غرق شدن است، فوراً پیام اضطراری برای کشتیهای نزدیک فرستادند اما حتی یک کشتی هم در آن حوالی برای نجات آنان وجود نداشت. به دستور کاپیتان کشتی، قایقهای نجات در آب انداخته شدند و
زنان و
کودکان را زودتر از بقیه، سوار بر آنها کردند. تعداد قایقهای نجات بسیار کم بود و ظرفیت سوار کردن تمامی مسافران را نداشت. همچنین چندین قایق نیز قبل از اینکه کسی سوارش شود، داخل آب فرورفت. این موضوع موجب شد تا بسیاری از مسافران و خدمه در کشتی باقی بمانند و نظارهگر مرگ یکدیگر باشند. رفتهرفته دریا شروع به بلعیدن کشتی کرد و 1514 نفر از مسافرانش را بههمراه خود به کام مرگ کشاند.
5- کشتی اس اس سلطانا، آمریکا، 27 آوریل 1865 (1600 کشته)
اگرچه فاجعهٔ تایتانیک بسیار معروف و زبانزد عام و خاص است، اما شاید انفجار کشتی اساس سلطانا (Sultana) که موجب مرگ 1600 نفر شد، بدترین
حادثه در تاریخ دریانوردی آمریکا باشد. کشتی سلطانا در حال حمل 2300 نفر از زندانیان جنگ تازه آزاد شده، چند مسافر غیرنظامی و نیز خدمهاش از شهر ویکزبرگ و رودخانه میسیسیپی بود. این کشتی که ظرفیتش تنها 376 نفر بود، در آن روز 2700 نفر مسافر بههمراه خود داشت. چند
ساعت بیشتر از نیمهشب 27 آوریل سال 1865 نگذشته بود که یکی از دیگهای بخار کشتی سلطانا منفجر شد. این انفجار موجب وارد آمدن صدمات بسیار زیاد و نیز غرق شدن کشتی شد که جان بسیاری از مسافران خود را گرفت.
4- کشتی های چو، چین، 8 نوامبر 1945 (1800 کشته)
حدوداً 1800 نفر جان خود را در کشتی «هایچو» (Hai Chu) از دست دادند. این کشتی از شهر کانتون واقع در چین عازم هنگکنگ بود که 2000 سرباز و 100 غیرنظامی و خدمه بههمراه داشت. کشتی هایچو در حوالی «بوکا تایگریس» و در دهانهٔ رودخانه کانتون غرق شد. کشتی 1078 تنی هایچو زمانی غرق شد که با یک مین دریایی برخورد کرده و منفجر شد. تنها 300 نفر از این فاجعه جان
سالم به در بردند.
3- کشتی لی جولا، سنگال-گامبیا، 6 سپتامبر 2002 (1863 کشته)
غرق شدن کشتی لی جولا (Le Joola)، یکی از ناگوارترین سوانح دریایی تاریخ بشریت محسوب میشود. این کشتی در 26 سپتامبر سال 2002، در حال حمل 2000 مسافر از بنادر سنگال بود که در فاصلهٔ 35 کیلومتری سواحل گامبیا واژگون شد. این کشتی که تنها 550 نفر ظرفیت داشت، بهطور وحشتناکی پر از مسافر بود. اگرچه دلایل اصلی غرق شدن این کشتی نامعلوم است، اما گفته میشود که تعداد بسیار بالای مسافران و نیز بافت فرسودهٔ کشتی موجب وقوع چنین حادثهای شدهاست. 1863 نفر در این ضایعه، جان باختند.
2- کشتی کیانگیا، چین، 3 دسامبر 1948 (3335 کشته)
کشتی چینی اساس کیانگا (SS Kiangya) که از شانگهای به سمت نانگبو در حال حرکت بود، در 3 دسامبر سال 1948 غرق شد. این
حادثه زمانی رخ داد که کشتی کیانگا در حال رفتن بهسوی «رودخانه هوانگپو» بود. ظرفیت این کشتی در حدود 1186 نفر بود که در آن زمان دو برابر این تعداد مسافر را حمل میکرد. بیشتر مسافران کشتی مذکور، متشکل از پناهجویانی بود که در حال فرار از رژیم کمونیستی چین بودند. محتملترین دلیلی که برای انفجار و غرق کشتی اساس کیانگا وجود دارد، برخورد آن با یک مین دریایی است که توسط نیروی دریایی امپراطوری ژاپن کار گذاشته شده بود. حدوداً 3335 نفر طی این
حادثه جان خود را از دست دادند و تنها 700 نفر، توسط کشتیهای دیگر نجات داده شدهاند.
1- کشتی دنیا پاس، فیلیپین، 20 دسامبر 1987 (4386 کشته)
مرگبارترین فاجعه تاریخ دریانوردی دنیا، در 20 دسامبر سال 1987 اتفاق افتاد. طی این حادثه، کشتی «ام وی دنیا پاس» (MV Doña Paz) با یک کشتی حمل سوخت به نام «ام تی وکتور» (MT Vector) در تنگهٔ تابلاس و 180 کیلومتری جنوب مانیل، برخورد کرد. این کشتی پر از مسافرانی بود که میخواستند قبل از شروع تعطیلات سال نو، به مقصدشان برسند. اگرچه در آن زمان دریا بسیار آرام و مسیر کاملاً قابل رؤیت بوده، اما گفته میشود اهمال و بیملاحظگی خدمهٔ هر دو کشتی یادشده، موجب وقوع چنین عارضهای شدهاست. کشتی وکتور هیچ دیدهبانی نداشت اما کشتی دنیا پاس افسران ارشد خود را بر روی عرشه داشت. هر دو کشتی از ارتباطات بیسیم
سالم و کارآمد محروم بودند. بهمحض برخورد این دو کشتی، 8800 بشکه نفتوگازوئیلی که همراه وکتور بود، آتش گرفته و هر دو کشتی مذکور را در زبانههای آتش سوزاند. تقریباً هیچکس از این
حادثه جان
سالم به در نبرد. 4386 انسان بیگناه در این فاجعهٔ اسفناک جان باختند.