آریا بانو -
بازی تاب و تخت؛ تفریح محبوب
کودکان امروزی
٧٤
٠
جام جم / کی از تبعات تغییر زمانه، ایجاد مشاغل تازه است. جالب این‌که همین تغییرات زمانه است که ما را از بسیاری امکاناتی که داشتیم محروم می‌کند و همان‌ها را به صورت یک پکیج خدماتی به ما می‌فروشد. مصداق اصلی این ماجرا گزارش امروز ماست؛ رواج فضاهایی به نام «خانه بازی» برای
کودکان این سال‌ها. حذف خانه‌های حیاط‌‌‌‌دار از زندگی مردم شهرنشین یعنی حذف مهم‌ترین فضای امن بازی کودکان، اما در کنار این خلأ فضایی تشکیل شده است به نام «خانه‌های بازی» که کارکردش همان حیاط خانه‌های قدیم است با این تفاوت که حالا به واسطه نبود این فضا در خانه‌ها باید مبلغی را بپردازید تا به صورت کپسولی از این موهبت برخوردار شوید. البته که این تنها دلیل رواج این مشاغل نیست و تغییرات زندگی تنها در بخش فضای زندگی یا همان خانه به شهرنشینان تحمیل نشده است، چرا که سبک زندگی امروز ایرانی‌ها همانی نیست که در گذشته بود؛ اغراق نیست بگوییم حالا دیگر در شهرهای بزرگ
ایران جمعیت خانم‌های خانه‌دار کمتر از آنهایی است که کار می‌کنند و خانه‌های بازی فارغ از فضایی که به
کودکان می‌دهد قرار است خلأ همبازی (مادر یا پدر) را هم پر کند. اما وقتی فعالیت‌های این خانه‌ها را رصد کردیم به نتایج جالب‌توجهی فارغ از آنچه گفتیم رسیدیم، از گستره پراکندگی آنها در شهری مثل
تهران گرفته تا قیمت خدماتی که آنها ارائه می‌دهند.
خانه بازی چیست
خانه بازی کودک عموما به مراکزی اطلاق می‌شود که اجرای برنامه‌های متنوع
فرهنگی و هنری را از طریق آموزش، پژوهش، مشاوره و تفریح برای گروه سنی
کودکان شش ماه تا شش سال تمام ارائه می‌دهد. این تعریف کلی و یک خطی از آن چیزی است که حالا رواج یافته است. البته این تعریف همپوشانی گسترده‌ای با «مهدکودک» دارد اما مهم است بدانیم خانه‌های بازی مهدکودک نیست.
خانه بازی مفهومی متفاوت از مهدکودک دارد و این دو را نباید اصلا یکسان دید. این مراکز که با نام خانه کودک شناخته می‌شوند برای نگهداری از
کودکان به صورت ساعتی و موقت است. مهدکودک از
کودکان نگهداری دائمی می‌کند در حالی که خانه کودک نگهداری موقت و ساعتی را در دستور کارش قرار داده است. البته آن‌طور که مشخص است خانه بازی برای خانواده‌هایی که
کودکان خود را ثبت‌نام ماهانه و منظم می‌کنند، کلاس‌های آموزشی مهیا می‌کند.
چه کسی مجوز می‌دهد؟
رونق کار خانه‌های بازی در شهرهای بزرگ این‌روزها آن‌قدر هست که سوالات بسیاری برای چگونگی نحوه دریافت مجوز برای آن در فضای مجازی بسیار باشد. اولین سوال در این زمینه هم مربوط می‌شود به مرجع اصلی مجوز برای چنین مجموعه‌هایی، البته مثل خیلی از موارد دیگر در
ایران مراجع مختلفی صلاحیت اعطای مجوز چنین مجموعه‌هایی را دارند.
اگر بخواهید از امکانات دولتی بهره‌مند شوید می‌توانید به شهرداری مراجعه و با ارائه مدارک تحصیلی مرتبط اجازه فعالیت در خانه‌های بازی را از شهرداری دریافت کنید و در صورتی که به صورت خصوصی قصد راه‌اندازی چنین کاری را دارید بایستی برای گرفتن مجوز آن به اداره
بهزیستی مراجعه کنید که احتمالا علاوه بر مدارک تحصیلی و تجربه مرتبط از شما یک طرح توجیهی یا بیزینس پلن خواهند خواست تا توجیه طرح شما به اثبات برسد.
درآمد خانه‌های بازی
درست مثل هر شغل دیگری درآمد خانه‌های بازی هم تابع معیارهای مختلفی است، به عنوان مثال حتما درآمد یک خانه بازی که در یک کوچه خلوت قرار گرفته است کمتر از یک خانه بازی در یک فضای سرراست و شلوغ است. به همان میزان مواردی مثل ابزار و اسباب‌بازی‌های تعبیه شده در این خانه‌ها می‌تواند معیار دیگری برای تفاوت در درآمدها باشد. مثل هر مورد دیگری محل قرارگیری این خانه‌ها می‌تواند عامل تعیین‌کننده دیگری در درآمد این مراکز باشد. به این مفهوم که احتمالا یک خانه بازی در منطقه تجریش گران‌تر از یک خانه بازی در مناطق جنوبی
تهران است. نگاهی به قیمت این خانه‌ها هم نشان می‌دهد مهم‌ترین معیارها همین مواردی بود که گفتیم. به عنوان مثال یک خانه بازی در منطقه تهرانپارس برای نگهداری یک ساعته از یک کودک مبلغ 15 هزار تومان دریافت می‌کند در حالی که شما برای یک
ساعت نگهداری کودکتان در یک خانه بازی در خیابان شریعتی 20 و در شهرک اکباتان 25 و در شهرک غرب مبلغ 35 هزار تومان می‌پردازید.
امکانی برای بالاشهری‌ها
نکته جالب دیگر درباره این مراکز به گستره پراکندگی آن در شهری مثل
تهران برمی‌گردد. از متراکم بودن این پراکندگی در مناطق شمالی
تهران است که متوجه می‌شویم سبک زندگی متغیر مهمی در رواج این خانه‌هاست. این تفاوت پراکندگی آن‌قدر چشمگیر است که بتوانیم یک نظام جامعه‌شناختی برای آن بیابیم. فهرستی از خانه‌های بازی در
تهران به تفکیک مناطق در پایان سال گذشته منتشر شده که در این زمینه جالب توجه است. به‌عنوان مثال در این فهرست تعداد خانه‌های بازی در منطقه یک و 2
تهران جمعا به 48 واحد می‌رسد که رقم قابل توجهی است در حالی که در مناطق 21 و 22
تهران هر کدام تنها یک خانه بازی وجود دارد! برای پژوهش همین آمار دم‌دستی نیاز به جامعه‌شناس وجود ندارد و آن‌قدر بدیهی است که بدانیم دلیل تراکم خانه‌های بازی در شمال
تهران و کمبود (بخوانید نبود) آن در جنوب
تهران وضعیت معیشت اقتصادی مردم است و بس. ضمن این‌که در مناطق جنوبی
تهران هنوز هم کوچه‌ها فضای امنی برای بازی
کودکان محسوب می‌شود و احداث یک خانه بازی در این مناطق توجیه اقتصادی ندارد.