چاپ

نيلفروش‌زاده ، متخصص پوست نيز درباره نقش صابون‌ها در پاک کردن آلودگي‌هاي پوست مي گويد:
«صابون‌هاي مناسب با نوع پوست و مشکلات پوستي از جمله آکنه يا اگزما در بازار موجودند، ولي بايد به اين نکته توجه داشت که مصرف يک صابون به تنهايي براي درمان مشکلات پوستي کافي نيست و در خصوص درمان مشکل پوستي بايد با پزشک متخصص مشورت کرد.

شست‌وشو با صابون‌هاي با PH بالا که قليايي هستند باعث خشکي پوست مي‌شود و با کاسته شدن چربي‌ها، آب پوست کم مي‌شود. استفاده زياد از اين‌گونه صابون ها موجب سريع‌تر شدن روند پير شدن پوست مي‌شود.
البته صابون‌هاي اسيدي مناسب صورت هم چند سالي است که در ايران در دسترس قرار دارند و به نام «پَن» معروف هستند و نام علمي آنها syndet است. اينها غالبا PH کمتر از 6 دارند و براي صورت بسيار مناسبند.

پَن‌ها علاوه بر قدرت پاک‌ کنندگي خوبي که دارند، باعث گردش خون بهتر در سطح پوست مي‌شوند.

پزشکان معمولا توصيه مي‌کنند در مواردي مثل زخم بستر و ادرار سوختگي کودکان و نيز ساير سوختگي‌ها، حتما از پن ها در شست‌وشوي روزانه استفاده شود.»

وي درباره خواص صابون‌هايي چون صابون خرچنگ، حلزون و غيره که تحت عنوان «معجزه گر» تبليغ مي‌شوند، گفت:

«اغلب صابون‌هايي که در بازار موجودند، داراي PH بالاي 7 بوده و قليايي هستند، در نتيجه مناسب شستن صورت نيستند.

اما تاکيد ما اين است که بکارگيري صابون‌هايي تحت عنوان معجزه‌گر، هم عمدتا جنبه تبليغاتي دارند.

کساني که پوست خشک دارند بهتر است روزانه يک تا دو بار از صابون‌هاي اسيدي (پن) براي شست‌وشوي صورت خود استفاده کنند و بعد از آن حتما صورت خود را با يک کرم مرطوب کننده ماساژ دهند.

اما افرادي که پوست چرب دارند بهتر است روزانه 2 تا 4 بار از اين صابون‌ها براي شست‌وشوي صورت خود استفاده کنند.

در حال حاضر براي انواع پوست شامل چرب، خشک، حساس و آکنه‌اي، در بازار صابون‌هاي اسيدي مناسب (پَن) در برندهاي مختلف داخلي و خارجي وجود دارد.

صابون‌هاي شفاف و گليسيرينه هم معمولا در افراد با پوست خشک يا آنهايي که با مصرف داروهاي ضدآکنه دچار خشکي پوست شده‌اند مناسب است و مضرات کمتري نسبت به صابون‌هاي معمولي دارند.»

دکتر اميري، متخصص پوست نيز به سئوالات زير پاسخ مي دهند.

ترکيب صابون چيست؟
صابون از ترکيب يک نوع چربي با قليا به دست مي آيد. معمولا تفاوت چنداني بين چربي هايي که در صابون هاي مختلف استفاده مي شود، وجود ندارد.

صابون، ماده اي دوقطبي است که يک قطب آن مي تواند مواد محلول در آب را در خود حل کند و قطب ديگرش، مواد محلول در چربي را. به همين دليل، صابون خاصيت پاک کنندگي پيدا مي کند.

خاصيت پاک کنندگي صابون با افزودن موادي مانند اسانس هاي معطر يا رنگ هاي مختلف تغيير نمي کند، يعني رنگ و عطر اضافي موجود در صابون ها، فقط باعث تامين سليقه هاي مختلف افراد مي شود.

چرا بيشتر صابون ها باعث خشکي پوست مي شوند؟
از آنجا که پوست ما حالت اسيدي دارد، تماس پوست با مواد قليايي صابون مي تواند باعث تحريک و خشکي آن شود.

به همين دليل کساني که پوست خشک دارند، هنگام استفاده از صابون هاي معمولي، بيشتر دچار خشکي مي شوند و زمينه ابتلا به اگزما در آنها به وجود مي آيد.

از طرف ديگر صابون، چربي طبيعي پوست و مواد اضافي روي پوست (مانند مواد آرايشي) را هم پاک مي کند و با اين چربي زدايي، باز هم زمينه خشک شدن پوست فراهم مي شود.

توصيه شما به افراد داراي پوست چرب يا خشک چيست؟
افراد داراي پوست چرب مي توانند براي چربي زدايي سطحي از پوستشان، با دفعات بيشتري در طول روز، پوست خود را با صابون بشويند، اما تعداد دفعات استفاده از صابون در افرادي که پوست خشک دارند، بايد محدودتر باشد تا مستعد ابتلا به اگزما نشوند.

اين روزها صابون هايي براي درمان اگزما و خشکي پوست در داروخانه ها وجود دارد. آيا استفاده از چنين محصولاتي مي تواند باعث رفع اين مشکلات پوستي شود؟
به طور کلي صابون هاي مختلف موجود در بازار، جنبه کمک درماني دارند نه خاصيت درماني؛ يعني استفاده از آنها مي تواند جلوي بدتر شدن مشکل پوستي بيمار را بگيرد، اما نمي تواند مشکل او را درمان کند؛ مثلا اگر افراد مبتلا به اگزما يا خشکي شديد پوست از صابون هاي سنگين و با قلياي بالا براي پاک کردن پوست استفاده کنند، بيماري شان تشديد خواهد شد.

به همين دليل، استفاده از صابون هاي ملايم تر و مخصوص پوست هاي خشک و اگزمايي که داراي چربي بيشتري هستند، به اين بيماران توصيه مي شود.

هر چه ميزان چربي موجود در صابون ها بيشتر باشد، خاصيت خشک کنندگي پوست کمتر مي شود.

يعني صابون هاي ضدآکنه هم باعث درمان آکنه نمي شوند؟
اين صابون ها هم به روند درمان آکنه ها کمک مي کنند و جلوي بدتر شدن جوش ها و آکنه ها را مي گيرند، اما باعث درمان آنها نمي شوند.

صابون هاي ضدآکنه، کمي اسيدي تر از ساير صابون ها تهيه مي شوند تا ويژگي هاي ساختاري شان به ويژگي هاي ساختاري پوست که اسيدي است، نزديک تر باشد و وضع آکنه ها را با تحريک آنها بدتر نکند، وگرنه در درمان و رفع آکنه تاثيري ندارند.

منظور از شوينده هاي غيرصابوني که شامل پن ها هم مي شود، چيست؟
شوينده هاي غيرصابوني، ترکيب قليا را ندارند و داراي قدرت پاک کنندگي پايين تر و ملايم تري نسبت به صابون هاي معمولي هستند.

از اين رو، به هيچ وجه باعث خشکي پوست نمي شوند و استفاده از آنها مي تواند براي افراد مبتلا به اگزما يا آنهايي که پوست هاي خشک و آکنه اي دارند، مناسب باشد.

آيا صابون خرچنگ، همان طور که ادعا مي شود، مي تواند باعث رفع لکه هاي پوستي و لطافت پوست شود؟
صابون خرچنگ جزو محصولاتي است که اغراق زيادي درباره آن شده و نبايد فريب تبليغات نادرست را بخوريد. مگر چقدر خرچنگ در دنيا وجود دارد که کارخانه يا کارخانه هايي بخواهند صابون هايي با خاصيت درماني از آنها توليد کنند. با اين حساب مي توان گفت صابون هاي خرچنگ هم خاصيتي جز پاک کنندگي نخواهند داشت و تمام ادعاها پيرامون آنها در حد تبليغات فريبنده است.

کمي هم در مورد صابون هاي گليسيرينه توضيح مي دهيد؟

صابون هاي گليسيرين، همان طور که از نامشان پيداست، حاوي ترکيب گليسيرين هستند و پوست را کمتر خشک و تحريک مي کنند.

افراد مبتلا به پوست هاي خشک و حساس مي توانند از اين صابون ها براي پيشگيري از تشديد خشکي پوستشان استفاده کنند.

حرف آخر چيست؟
در کل بايد گفت، ما صابون درمان کننده مشکل پوستي نداريم، اما از آنجا که هر فردي بايد از ترکيبي براي پاک کردن پوست خود استفاده کند، صابون هاي مختلف با ترکيب هاي متفاوت براي پيشگيري از تشديد بيماري هاي پوستي و عوارض کمتر، براي افراد مختلف تجويز مي شود.

نبايد فريب تبليغات را خورد و هزينه اضافي براي صابوني که ادعا مي شود يک نوع مشکل پوستي را درمان مي کند، پرداخت.