چاپ

آریا بانو -
سلول های جنسی مردانه در مقابل ابتلا به عفونت ها، ضربه، بعضی از الودگی ها و بعضی از شیوه های درمان مثل رادیوتراپی، شیمی درمانی و بعضی از جراحی ها حساس هستند و امکان دارد منجر به عدم توانایی کامل در تولید اسپرم شوند. این مجموعه دلایل، پزشکان و پژوهشگران را به سوی فریز کردن اسپرم سوق داده است.
اسپرم، سلول جنسی مرد است که تولید آن طی مرحله های متعددی( حدود سه ماه) به اسپرم بالغ تبدیل می شود. حساسیت سلولهای زایای مرد در مقابل ابتلا به عفونتها، ضربه، تأثیر عوامل محیطی همانند آلودگیهای شغلی و همچنین داروها به ویژه شیمی درمانی و اشعه درمانی بسیار قابل توجه است. به گونه ای که این عوامل میتوانند منجر به تخریب فرآیند اسپرم سازی شده و تا مرحله متوقف شدن کامل روند تولید اسپرم، پیش روند. شیمی درمانی، اشعه درمانی، جراحی و یا مجموعه ای از این اقدامات که در درمان سرطان مورد استفاده قرار میگیرد، میتوانند باعث ناباروری مرد شود

کاربردهای فریز اسپرم
فریز اسپرم چیست؟
انجماد شاخه ای از علم کرایوبیولوژی است که به حفظ و مراقبت طولانی‌مدت سلول در دمای بسیار پائین می پردازد. کشفی که درسال 1948 به وسیله Polge- Smith- Parks به عمل آمد، نشان داد که اسپرم fowl( ماکیان) میتواند در دمای 70- درجه سانتی گراد در حضور گلیسرول زنده بماند، که در واقع آغاز تئوری انجماد سلولهای جنسی و بافتها بود.
سلولهای زایای مرد در مقابل ابتلا به عفونت ها، ضربه، تأثیرعوامل محیطی همانند الودگی های شغلی وهمچنین داروها مخصوصا شیمی درمانی و اشعه درمانی بسیارآسیب پذیر بوده به گونه ای که این عوامل میتوانند منجر به تخریب فرآیند اسپرماتوژنز شده و تا مرحله توقف کامل روند تولید اسپرم، پیش روند.
از شیوه های تجربه شده و قابل قبول ، حفظ باروری مردان مبتلا به سرطان و یا اشخاص درمعرض تخریب اسپرماتوژنز قبل ازهر گونه اقدام درمانی، انجماد اسپرم و نگهداری آن در بانک اسپرم میباشد . نزدیک به نیم قرن است که شیوه فریز اسپرم ابداع شده و امروزه از آن بعنوان یکی از روشهای کمک باروری ART)) مورد استفاده قرار می گیرد. اسپرم ها را میتوان برای استفاده هایی چون لقاح مصنوعی یا دیگر درمانهای ناباروری و نیز اهداء اسپرم در آینده فریز کرد.
بعد از سپری شدن آزمایشات مخصوص، انجماد نمونه های اسپرم در ظروف دارای نیتروژن مایع با دمای 196_ درجه سانتی گراد انجام می شود . بعد از انجماد اسپرم، زمانیکه فرد احتیاج به ذوب نمونه داشته باشد با به کارگیری شیوه های توسعه یافته، نمونه از حالت فریز خارج شده و برای استفاده در روش های IUI، ICSI، IVF آماده میشود . در واقع روش های لقاح خارج رحمی، به خصوص ICSI اثرات مخرب ایجاد شده بر روی سلولهای زایای مرد را بعد از فرآیند فریزجبران می نماید.

استفاده از فریز کردن اسپرم
کاربردهای فریز اسپرم
اسپرم فرد نمونه دهنده برای استفاده وی در موردهای ذیل گرفته و فریز می گردد:
- حفظ قدرت تولیدمثل در تمام طول زندگی برای تمامی اشخاص
- ذخیره و نگهداری اسپرم قبل از اعمال جراحی سیستم تناسلی که توانایی انزال و روند تغییر تولید اسپرم را مختل می نمایند.
- ضمانت باروری با ذخیره و مراقبت طولانی مدت اسپرم برای مردانی که تحت عمل وازکتومی قرار می گیرند.
- ذخیره و مراقبت اسپرم برای مردانی که مایلند اسپرم آن ها درغیاب وی برای همسرشان دردسترس باشد.
- فرد نمونه دهنده به زودی در معرض درمانهای خاص قرار خواهد گرفت( شیمی درمانی، رادیوتراپی و...)
- فرد دارای تعداد کمی اسپرم بوده و یا تعداد اسپرمهای وی در هر بار نمونه دهی، کاهش چشمگیری را نشان میدهد .
- فرد در روز نمونه گیری برای انجام عمل IVF نخواهد توانست در زمان و مکان درمان حضور پیدا کند.
- ذخیره و مراقبت اسپرم برای مردانی که با مواد رادیو اکتیو، اشعه X، سموم و مواد شیمیایی خطرناک و زیان آور برای سلامت جنسی( دستگاه تولید مثلی) ارتباط دارند.
- فرد خواهان اهدای اسپرم باشد.
نتیجه‫گیری
روش‫های مختلفی جهت فریز اسپرم برای اهداف درمانی و تحقیقاتی وجود دارد . در تمام روش ها پتانسیل زنده مانی اسپرم کاهش می‫یابد ولی بسته به نوع روش می‫توان از مواد محافظ اسپرم در طی فریز- ذوب استفاده نمود که حداقل تغییرات را در سطح غشا، تحرک و کروماتین اسپرم داشته باشد.
گردآوری: بخش زناشویی بیتوته