چاپ

آریا بانو - ناصرالدین شاه با خرید 23 قطعه الماس زرد در سفر سوم خود به اروپا سبب شد تا وجهه‌ این نوع الماس بالا رود و به عنوان جواهر سلطنتی شناخته شود

الماس زرد چطور الماس زرد شد؟
ناصر الدین شاه با نزدیک به 5 دهه سلطنت، یعنی از سال 1848 تا سال 1896، سومین پادشاهی طولانی‌مدت در تاریخ ایران محسوب می شود.
مورخان، وی را به عنوان پدر ایران مدرن به حساب آورده‌اند که توسعه در مدل غربی مانند جاده‌ها، راه آهن، تلگراف و خدمات پستی، روزنامه ها، مدارس به سبک غربی را برای اولین بار به ایران آورد.

ناصرالدین شاه در طول تاریخ به عنوان اولین کسی که الماس‌های زرد را ارج نهاد، شهرت پیدا کرد. چرا که او با خرید 23 قطعه الماس زرد در سفر سوم خود به اروپا در سال 1889 میلادی، سبب شد وجهه‌ این نوع الماس بالا رود.
پس از ترور ناصر الدین شاه در سال 1896، پسرش مظفر الدین شاه تاج و تخت را به عنوان شاه ایران به دست آورد.
مظفر الدین شاه در طول دوره کوتاهِ حکومت 11 ساله اش، از سال 1896 تا 1907، به ایجاد تغییرات گسترده حسن شهرت دارد. از جمله این تغییرات، اعطای یک قانون اساسی و مجلس به مردم ایران بود که قدرت سلطنت را محدود می‌کرد.

پس از وی احمد شاه در بین سال‌های 1909 تا 1925 میلادی به عنوان آخرین عضو از سلسه قاجار بر تخت نشست و این جواهر زیبا در اواخر قرن نوزدهم میلادی طراحی و با عنوان زرد سلطان احمد شاه قاجار (Sultan Ahmad Shah Qajar) نام گذاری شده است.
این سنجاق سینه در کنار 80 عدد الماس دیگر، جزئی از زیورآلات دوخته شده به کت ناصر الدین شاه بوده اند همچنین گفته می شود این جواهر جزئی از کلکسیون جواهرات شخصی احمد شاه محسوب شده و وی پس از تبعیدش به اروپا در سال 1923، این سنجاق سینه را به همراه خود برد.
هنگامی که محمد علی شاه در ژوئیه 1909 پناهنده سفارت روسیه در تهران شد، دریای نور و دیگر اقلام با ارزشِ جواهرات ملی ایران (Iranian Crown Jewels) را نیز با خود برد و ادعا کرد که این جواهرات، اموال شخصی او هستند.
با این حال پس از بازنمایی‌هایی که توسط نمایندگان مردم به دولت روسیه انجام شد، جواهرات سلطنتی ایران به ایران بازگردانده شدند. در پرتره‌ای رسمی از شاه که پس از تکیه زدن سلطان احمد شاه قاجار به تخت سلطنت در سال 1914 کشیده شده، وی با سنجاق دریای نور،به عنوان زینت کلاهش دیده می‌شود.

پس از آنکه احمد شاه قاجار در سال 1925 به طور رسمی سرنگون شد و رضا خان تحت عنوان رضا شاه پهلوی بر مسند قدرت تکیه زد، در حالیکه سنجاق دریای نور را به عنوان زینت روی کلاهش داشت، عکسی به یادگار انداخت.

فروش الماس زرد در یک حراجی
پس از مرگ احمد شاه این الماس به نوه وی به ارث رسید و او نیز این جواهر زیبا را در حراجی Sotheby ماه می‌سال 1983 به فروش گذاشت.
الماس زرد احمد شاه در این حراجی توسط یک کلکسیونر خریداری شد.
به نظر می‌رسد این الماس به سبک قدیمی اروپایی (old-European) تراشیده شده که این نوع تراش در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم بسیار محبوب بود از این رو این حقیقت که این الماس در همین دوره زمانی در یکی از سفر‌های ناصرالدین شاه خریداری شده است را تایید می‌ کند.
این جواهر بار دیگر در سال 2013، در حراجی Sotheby"s Magnificent Jewels در ژنو به فروش گذاشته شد. تخمین پیش از فروشی بین یک میلیون و 460 هزار دلار تا یک میلیون و 880 هزار دلار روی این قطعه تاریخی جواهر با منشأ سلطنتی، قرار داده شد. قطعه بسیار بالاتر از برآورد و با قیمت 3 میلیون و 194 هزار دلار به فروش رسید که دو برابر تخمین پایین تر و 1.7 برابر برآورد بالاتر بود. این قیمت افزایش یافته بدون شک بخاطر منشأ تاریخی و سلطنتی مرتبط با الماس بود.
بنابر گزارشات موسسه GIA این الماس دارای رنگ طبیعی زرد فانتزی، تراش کوسن و ضوح SI-1 بوده و وزن آن نیز 74. 53 قیراط اعلام شد.