چاپ

آریا بانو -
تهیه‌کننده «دیدن این فیلم جرم است»: این فیلم مشکل ندارد، گاندو بهانه است
٢٨١
٠
فارس / تهیه‌کننده فیلم سینمایی «دیدن این فیلم جرم است» درباره صادرنشدن مجوز نمایش این فیلم گفت: در نوروز 98 که ما درخواست اکران داشتیم، هنوز «گاندو»یی وجود نداشت، آن زمان به چه دلیل از اکران فیلم ما ممانعت شد؟
«دیدن این فیلم جرم است» فیلمی سیاسی به کارگردانی رضا زهتابچیان است که به ماجرای یک گروگان‌گیری می‌پردازد. این فیلم بحث‌برانگیز که در سکوت خبری جلوی دوربین رفت و پس از 7 ماه از نمایشش در جشنواره فیلم فجر، هنوز وضعیت اکران آن مشخص نیست.
در این فیلم بازیگرانی همچون مهدی زمین‌پرداز، امیر آقایی، لیندا کیانی، حسین پاکدل، حمیدرضا پگاه، محمود پاک‌نیت، احسان امانی، حمید ابراهیمی و حسن زارعی ایفای نقش کرده‌اند و در خلاصه داستان آن آمده است: «فقط یک فیلم پنج دقیقه‌ای می‌خواستم تا بعداً بتونم از زنم و دخترم دفاع کنم، ولی امونم ندادند... صدای آژیراشون داره نزدیک تر می‌شه... الان مثل مور و ملخ می‌ریزن اینجا...»
«دیدن این فیلم جرم است» در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و به دلیل سوژه ملتهبی که داشت، با واکنش‌های مختلفی رو‌به‌رو شد، برخی آن را نسخه شماره دوم «آژانس شیشه‌ای» نامیدند، برخی به شدت از موضوع عزتمندانه فیلم حمایت کردند و برخی هم به دلیل نقد شخصیت‌های دولتی و محافظه‌کار حاضر در فیلم، به نقد آن پرداختند.
درباره حاشیه‌های صادر نشدن پروانه نمایش «دیدن این فیلم جرم است» با محمدرضا شفاه تهیه‌کننده فیلم گفت‌وگو کردیم.
* شنیده شده مسئولان حوزه هنری آنقدر که برای حضور فیلم «دیدن این فیلم جرم است»‌ در جشنواره فیلم فجر اصرار داشتند، برای اکران آن عجله‌ای ندارند. این موضوع چقدر صحت دارد؟
برای پاسخ به سوال‌تان لازم است مقدمه‌ای بگویم. شش ـ هفت سال پیش، آقای زهتابچیان طرح داستان این فیلم را برایم تعریف کرد که بسیار با انگیزه‌های شخصی و دغدغه‌های مضمونی من انطباق داشت. تمام این سال‌ها و به خاطر دغدغه‌ای که پیدا کرده بودم برای ساخت آن دوندگی کردم و فیلمنامه را به هر سازمان و نهادی که فکرش را کنید، ارائه کردم. هیچ سازمان و نهادی پای کار نیامد؛ تا دو سال پیش که حوزه هنری با علم به این که وارد چه کار جسورانه‌ای می‌شود پا به میان گذاشت و سپر همه بلاهایی شد، که نازل می‌شد تا این کار به سرانجام نرسد. این فیلم بار اول و در سال 95 مجوز ساخت نگرفت. همان موقع حوزه هنری آماده ساخت بود و دریافت نکردن پروانه ساخت، باعث تعویق کار شد.
صدور مجوز اکران فیلم «دیدن این فیلم جرم است» در اختیار کسانی است که امروز به هر دلیلی مایل به انجامش نیستند.
شاید همان موقع هم اگر کسی مطلع می‌شد گمان می‌کرد حوزه هنری اصراری به ساخت ندارد‌. اما واقعیت این است که ساختار قدرت، تقسیمات خود را دارد و حوزه هنری هم مانند هر سازمان دیگری امکانات و مضایق خودش را دارد. امروز مدیران حوزه هنری و سازمان تبلیغات اسلامی، همچنان همراه و حامی فیلم بوده و بسیاری از رایزنی‌های بالادستی را برای اکران انجام داده‌اند. اما واقعیت این است که صدور مجوز اکران فیلم «دیدن این فیلم جرم است»، در اختیار آن‌ها نیست و این قدرت قانوناً در اختیار کسانی است که امروز به هر دلیلی مایل به انجام این کار نیستند.
در عین حال و با توجه به مقدمه‌ای که عرض کردم، اکران این فیلم همچون ساخته شدنش برای بنده دغدغه‌ای کاملاً شخصی‌ نیز هست و به عنوان کسی که سال‌ها آرزوی ساخت این اثر را داشته‌ام و برایش دوندگی‌های فراوانی کردم و بخش بزرگی از انرژی‌ها و پاره‌ای از عمر خود را برای به ثمر رسیدن آن هزینه کرده‌ام، برای اکران این فیلم تلاش می‌کنم و اعتقاد دارم حرف و مضامین موجود در آن، حرف امروز مردم و مورد نیاز کشور است و انقلاب اسلامی امروز به بیان چنین مضامین و حرف‌هایی نیاز دارد.
* شما درباره دیدار اخیرتان با معاون جدید ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی گفته‌اید که آقای طباطبایی‌نژاد فیلم شما را قربانی سریال «گاندو» و حواشی آن کرده‌اند. آیا واقعا گروکشی یا انتقام‌جویی در کار است یا برداشت شخصی شما چنین است؟
اخیرا من و کارگردان فیلم، در یک برنامه تلویزیونی شرکت کردیم که در آن، مجری برنامه اعلام کرد آقای طباطبائی‌نژاد تایید کردند که این صحبت گفته شده است اما گلایه کردند که این حرف را ما نباید منتقل می‌کردیم! چون در یک جلسه خصوصی و دوستانه گفته شد. اولا اینکه تلقی من از آن حرف‌ها این نبوده که خصوصی‌ است، چون اگر حرفی خصوصی باشد بالاخره یک تاکیدی بر منعکس نکردن آن می‌شود. در حالی که ایشان بدون هیچ اشاره و تاکیدی به خصوصی بودن صحبت‌ها، این حرف‌ها را به عنوان یک مسئول در پاسخ به مطالبه مجوز ما بیان کردند و تلقی هم این بود که انتشارش اشکالی ندارد. خصوصاً که ما مظلوم واقع شده‌ایم و از ایشان مطالبه حق‌مان را داشتیم و البته ایشان آن موضوع را نه به عنوان موضع خودشان، بلکه به عنوان موضع برخی افراد متنفذ درون دولت منتقل کردند.
ضمن این که با توجه به اهمیتی که این حرف دارد، شاید انتظار خیلی به جایی هم نباشد که ما با وضعیتی که فیلم‌مان دارد حرف به این مهمی را منتشر نکنیم. یعنی حق فیلم ما بر اساس یک دلایلی ضایع می‌شود و فریاد دادخواهی‌مان به جایی نمی‌رسد، اما همین مطلب را هم باز می‌خواهند نگوییم! این دو قبضه کردن ظلمی‌ است که در حق این فیلم در حال رخ دادن است.
موضع ما و سازمان سینمایی در حال حاضر یک موضع برابر نیست. در مورد فیلمی که اینقدر برای اکران آن تلاش می‌کنیم و این همه سنگ‌اندازی اتفاق می‌افتد، به نظرم طبیعی است کوچکترین اتفاقی که می‌تواند در سرنوشت اکران آن تاثیرگذار باشد، هم از طرف من هم از طرف رسانه‌ها مورد توجه قرار گیرد.
موضوع سریال «گاندو» بهانه‌ای جدید است برای اکران نکردن «دیدن این فیلم جرم است». چون در نوروز 98 که ما درخواست اکران داشتیم و اساساً چنین سریالی هنوز وجود نداشت، آن زمان به چه دلیل از اکران فیلم ما ممانعت شد؟
هر چند که من فکر می‌کنم موضوع سریال مذکور، بیشتر بهانه‌ای جدید است برای اکران نکردن «دیدن این فیلم جرم است». چون قبل از پخش سریال «گاندو» در نوروز 98 که ما درخواست اکران داشتیم و اساساً چنین سریالی هنوز وجود نداشت، آن زمان به چه دلیل از اکران فیلم ما ممانعت شد؟ یا در ایام جشنواره فیلم فجر که مشاور رئیس‌جمهور توئیت زد «ساختن این فیلم جرم است» و عملاً ما را به واسطه ساخت فیلمی که تمام مراحل قانونی مربوطه را در ساختار وزارت ارشاد طی کرده بود، مجرم اعلام کرد، مگر این سریال پخش شده بود؟ من فکر می‌کنم که این‌ها به هر حال بهانه‌هایی هستند که به صورت دوره‌ای می‌آورند. این بهانه در حال حاضر سریال «گاندو» است، شاید خودشان هم متوجه نیستند که دارند این کار را انجام می‌دهند، اما به هر حال این‌ها بهانه‌های مختلفی هست که همه معطوف به جلوگیری از اکران فیلم ماست.
* در حال حاضر چه مواردی (پلان، سکانس، دیالوگ و ...) در فیلم محل مناقشه است و احتمالا دچار ممیزی خواهد شد؟
در این زمینه مواردی که اعلام شده مختلف است و ما در جلساتی که برای جمع‌بندی این موضوع رفتیم، موضوعات کلان دیگری درباره کلیت فیلم مطرح شد و جلسات‌مان در این باره به جمع‌بندی نرسید. به همین خاطر من فعلا چیزی را اعلام نمی‌کنم.‌ خصوصا که آقای طباطبائی نژاد اعلام کردند که هنوز شورای پروانه نمایش فیلم را ندیدند، البته این برای ما به این معنی‌ است که شورای جدید هنوز فیلم را ندیده است. چون شورای پروانه نمایش دوره قبل فیلم را دیده بودند و من از هر کدامشان سوال کردم، اظهار داشتند که فیلم را دیده‌اند و اشکال غیرقابل اصلاحی در فیلم ندیده‌اند.
شورای پروانه نمایش دوره قبل فیلم را دیده و اعلام کرده بود اشکال غیرقابل اصلاحی در فیلم ندیده است. چرا فیلم را برای شورای جدید نمایش نمی‌دهند؟!
خواهش من از جناب طباطبایی این هست که لطفاً فیلم را برای شورای جدید نمایش دهند. خود همین که اعضای شورا هنوز فیلم را ندیده‌اند، جزء اعتراضات و مطالبات ماست. مگر چه کسی باید فیلم را برای شورا نمایش دهد؟ چرا نمایش نمی‌دهند؟ ما از آقایان می‌خواهیم بعد از این همه وقتی که از درخواست رسمی ما برای اکران گذشته، لااقل فیلم را برای شورای پروانه نمایش، پخش کنند و فیلم را در شرایط عادی و روال قانونی قرار دهند. بگذارند کار به نتیجه برسد و البته که این وظیفه قانونی ایشان هم هست. چرا که ما روال قانونی را پیش رفته‌ایم و خطایی در این زمینه نداشته‌ایم و حالا هم از دوستان انتظار عمل به وظایف قانونی‌شان را داریم.
* از نظر خودتان، بهترین زمان برای اکران «دیدن این فیلم جرم است»‌ چه زمانی است؟
از نظر ما بهترین زمان اکران فیلم گذشته است. فصل اکران نوروزی و تابستانه را از دست داده‌ایم و این خسارت جدی برای ماست که حرف و دغدغه روز مردم را در فیلم‌مان گفته‌ایم. البته راستش من فکر می‌کنم فیلم خوب، همیشه گیشه خودش را خواهد داشت‌. مگر اینکه آنقدر آن را دیر اکران کنند که اساساً چیزی از رمق آن باقی نماند و مضمونش بیات شود.
فیلم خوب، همیشه گیشه خودش را خواهد داشت‌. مگر اینکه آنقدر آن را دیر اکران کنند که مضمونش بیات شود
ما اکنون مصرانه اکران پاییزی «دیدن این فیلم جرم است» را پیگیریم و ان‌شاءالله این فیلم هنوز شانس و بخت خوبی در مسیر اقبال مردم خواهد داشت و مردم به خوبی از آن استقبال خواهند کرد.
* فکر می‌کنید این فیلم در گیشه موفق خواهد بود؟ به نظرتان بیش از 3 میلیارد تومان می‌فروشد؟
در مورد عدد فروش درباره هیچ فیلمی ـ چه فیلم خودم، چه فیلم دیگران ـ نمی‌توانم اظهار نظر کنم. بالاخره فروش هر فیلمی تابع بسیاری از متغیرهاست که در اکران باید اتفاق بیفتد. مانند اینکه چه فصلی و همزمان با چه فیلم‌هایی اکران می‌شود، یا میزان تبلیغات و وضعیت سالن‌های آن چگونه باشد. اما من یک فروش قابل توجه برایش انتظار و آرزو دارم و فکر می‌کنم که به این فروش به لطف خدا خواهد رسید.
* این فروش قابل توجه از نظر شما چه قدر است؟ اگر تمایل به اعلام عدد ندارید، به این صورت پاسخ دهید که فروش قابل توجه یعنی چند درصد از هزینه ساخت؟
فروشِ قابل توجه که عرض می‌کنم با توجه به مختصات فیلم است. به هرحال ما فیلمی ساختیم که طبق عرفِ ویترین لازم برای گیشه سینماها، علی‌الظاهر بسیاری از مؤلفه‌ها را ندارد. معمولا یک پیش‌بینی که درباره چنین فیلم‌هایی می‌شود، این است که فقط چند هفته‌ای فرصت اکران در سینما را می‌یابند و می‌روند.
اینکه من عرض می‌کنم فروش قابل توجهی خواهد داشت، یعنی اینکه این پیش‌فرض اولیه را خواهد شکست و قطعا فیلم مهم اکران خود خواهد بود. و ان‌شاءالله هزینه ساخت خود را درخواهد آورد.
* تا زمان اکران «دیدن این فیلم جرم است»‌، کار جدیدی در دست دارید یا تا مشخص‌شدن تکلیف آن، فعلا صبر می‌کنید؟
ما برای اکران «دیدن این فیلم جرم است» همه تلاشمان را می‌کنیم اما متوقف اکران نمی‌شویم. مجموعه «باشگاه فیلم سوره» مجموعه جوانی است که فیلمسازان خیلی خوبی در آن در حال کار کردن هستند و ما به امید خدا تلاش می‌کنیم که امسال هم آثاری را تولید کنیم.
حتی تلاش می‌کنیم در جشنواره فیلم فجر هم اثر جدیدی را ارائه بدهیم و اگر فرصت از دست نرود ان شاءالله تا پایان امسال یک جوان فیلم اولی دیگر را به سینما معرفی خواهیم کرد.
* یعنی فیلمنامه آماده شده و به دنبال کارگردان هستید؟ یا این جوان فیلم اولی هنوز مشخص نشده است؟ آیا سوژه فیلم جدید هم سیاسی است؟
بله ما فیلمنامه‌ای را آماده کرده‌ایم و کارگردان هم مشخص شده است. اما حالا اینکه امسال شروع کنیم یا خیر، چالش‌هایی وجود دارد که باید سپری شود تا ببینیم می‌توانیم به امسال برسیم یا خیر. سوژه فیلم نیز سیاسی نیست و فیلمی است با حال و هوا و مضامین مربوط به دهه 60.
* اگر شرایط به نحوی رقم بخورد که فیلم شما تا پایان امسال اجازه اکران نگیرد (کما اینکه تا کنون چنین بوده است) واکنش شما چه خواهد بود؟
واقعا نمی‌دانم؛ ما تمام تلاشمان را می‌کنیم که این فرض اتفاق نیفتد و ترجیح می‌دهم فعلاً به این موضوع فکر نکنیم و جزء فرض‌های من نیست.