آریا بانو -
پنج تن آل عبا چه کسانی هستند؟
٥٩٩
٠
انوار طاها / پنج تن ال عبا چه کسانی هستند و چرا در جریان حدیث کساء حضرت خدیجه و جبرئیل هم جزء این افراد حساب نمی شوند؟
با توجه به روایات فراوان از واضحات است که پیامبراکرم (ص) امام علی، حضرت زهرا و امام حسن و امام حسین (سلام الله علیهم) را در زیر عبایی جمع کرد، و فرمود خدایا اینان اهل بیت من هستند. چون پیامبر(ص) اینان را زیر عبا و کسایی یمنی جمع کرد و به عنوان اهل بیت خود معرفی کرد و اجازه ورود به دیگران نداد، از این رو به آل عبا یا اصحاب کساء معروف شده اند.
روایاتی که به وفور و از طرف شیعه و سنی نقل شده اند حکایت دارد این اتفاق بارها و در جاهای مختلف از جمله در خانه عایشه، در خانه ام سلمه، در خانه فاطمه زهراء(س) و ... صورت گرفته و همیشه هم بعضی افراد از جمله عایشه، ام سلمه و ... سعی داشته اند در زیر عبا وارد شوند و پیامبر(ص) اجازه نداده است.
اما بودن حضرت جبرئیل با این جمع به معنای اضافه شدن نیست. زیرا این جمع انسان بوده اند و جبرئیل ملکی است که از جانب خدا وظیفه تایید مؤمنان بخصوص پیامبر و اهل بیتش را داشته است.
این جریان هم در مدینه اتفاق افتاده وحضرت خدیجه در مکه از دنیا رفته است از این رو در هیچ روایتی از این جریان سخنی از حضرت خدیجه نیست.
چون پیامبر اکرم(ص) نسبت به معرفی این افراد وظیفه داشته، بارها و در جاهای مختلف آنها را زیر عبا جمع کرده و به عنوان اهل بیت خود معرفی کرده و مانع حضور دیگران در جمع آنها شده تا انحصار اهل بیت در آن زمان در موجودین را نشان دهد و این طبیعی است و عیبی ندارد و حکایت از تعارض روایات نیست.
به بعضی روایات توجه کنید:
امسلمه گوید: رسول خدا(ص) به خانه من آمد و فرمود: به هیچ کس اجازه داخل شدن مده. پس از کمى فاطمه(س) آمد و من به خود اجازه ندادم او را از دیدار پدرش مانع شوم. پس از ایشان، حسن و حسین(علیهماالسلام) آمدند و راضى نشدم مانع ورود آنها بر جد و مادرشان شوم. پس از آنان على(ع) آمد و باز هم نتوانستم و راضى نشدم مانع ایشان گردم. پس آنان نزد پیامبر(ص) بر روى زیراندازى که آنجا بود، نشستند و پیامبر آنان را با رواندازى که نزدش بود.
پوشاند و فرمود:
"هؤلاءِ اَهْلُ بَیْتى فَاَذْهِبْ عَنْهُمُ الرِّجسَ وَ طَهِّرْهُمْ تَطْهیرا"
(خدایا) اینان اهلبیت من هستند، پس رجس و پلیدى را از آنان دور کن و آنان را پاکیزه گردان.
آن گاه این آیه نازل شد.(1)
ام سلمه گوید: به رسول خدا عرض کردم:«اَنَا یا رَسوُلَ اللّهِ اَلَسْتُ مِنْ اَهْلِ الْبَیْتِ؟ قالَ: اِنَّکِ اِلى خَیْرٍ اَنْتِ مِنْ اَزْواجِ النَّبِىِّ».(2)
اى رسول خدا، آیا من از اهلبیت نیستم؟ حضرت فرمود: [نه ]تو از همسران پیامبر و بر خیر هستى.
عایشه گوید: پیامبر على، فاطمه، حسن و حسین را با عبا پوشاند و فرمود: خدایا اینان اهل بیت من هستند ...
من رفتم که سرم را زیر عبا ببرم، ولى رسول خدا مانع شد. من گفتم: اى رسول خدا! مگر من از اهل شما نیستم؟ فرمود: (عَلى خَیْرٍ) بر خیرى.(3)
زینب
دختر جحش، همسر رسول خدا گوید: پس از آنکه رسول خدا على، فاطمه و حسنین را زیر عبا قرار داد، برایشان دعا کرد و فرمود:«اَللّهُمَّ اِنَّ لِکُلِّ نَبِىٍّ اَهْلاً وَ هؤُلاءِ اَهْلُ بَیْتى.»
خدایا هر پیامبرى اهلى دارد و اینان اهل بیت من هستند.
پس آیه تطهیر نازل شد و من عرض کردم:
اَلا اَدْخُلُ مَعَکُمْ» آیا در جمع شما داخل نشوم؟
رسول خدا فرمود:«مَکانَکِ، فَاِنَّکِ اِلى خَیْرٍ اِنْشاءَاللّهُ تَعالى»
بر جاى خود باش، تو اگر خدا بخواهد بر خیر هستى.(4)
پس همه روایات در تعداد و اشخاص این موضوع و در منحصر بودن افراد در این تعداد و اشخاص دلالت صریح و یکسان دارند.
برای اطلاعات بیشتر می توانید به کتاب«ادب فِنای مقربان» جلد 5، تالیف علامه جوادی آملی که 300صفحه راجع به آیه تطهیر بحث کرده اند مراجعه کنید. کتابهای ایشان در سایت «اسراء» موجود است.(5)
پی نوشت ها:
1. جامعالبیان، ج12، ص8. مشابه این حدیث مکرر در جوامع حدیثى سنى و شیعه آمده است.
2. همان، ص7.
3. مرعشی نجفی، احقاق الحق، قم، کتابخانه آیت الله نجفی مرعشی، ص524 به نقل از بحرالمناقب، موسى بلخى حنفى.
4. همان، ص546 به نقل از تفسیر ثعلبى نیشابورى.
5.مرکز ملی پاسخگویی