چاپ

سرطان سينه با حدود سالانه يک ميليون مبتلا در دنيا، شايع ‌ترين سرطان تشخيصي در زنان و عامل اصلي مرگ ناشي از سرطان در بين آن‌هاست. سرطان سينه ناشي از رشد خارج از قاعده‌ سلول‌هاي غيرطبيعي در سينه است. در تمام دنيا، اين بيماري يکي از قابل‌ درمان‌ترين نوع سرطان به شمار مي‌رود. داروهاي گياهي با پتانسيل فوق‌العاده‌اي، نويدبخش درمان قطعي سرطان سينه هستند. استفاده از اين داروها به ‌صورت هدفمند مي‌تواند اثربخشي آن‌ها را به‌طور قابل‌ توجهي افزايش دهد. معرفي نانوحامل‌هاي پربازده به ‌منظور دارورساني هدفمند يکي از مهم‌ترين حوزه‌هاي پژوهشي و عملي درمان سرطان محسوب مي‌ شود. فاطمه سادات طباطبايي ميرک آباد، محقق دانشگاه علوم پزشکي تبريز با اشاره به کورکومين به‌عنوان يک ماده ضد سرطاني موجود در ريشه‌ گياه زردچوبه، گفت: کورکومين، پلي فنلي طبيعي با خواص ضد سرطاني متعدد است که به دليل حلاليت کم در آب، دسترسي زيستي پايين، تخريب و متابوليسم سريع، مي‌تواند به کمک يک نانوحامل مناسب رهايش مناسبي داشته باشد. هدف از اين مطالعه بررسي اثر کورکومين خالص و نانوکپسوله شده و مقايسه‌ اثر اين دو روش دارورساني به سلول‌هاست. طباطبايي افزود:استفاده از نانوحامل سنتز شده در اين طرح به‌منظور دارورساني کورکومين به سلول‌هاي سرطاني، موجب کاهش هزينه‌ درمان، کاهش عوارض جانبي دارو، افزايش مدت‌زمان دارورساني به سلول سرطاني و کاهش دفعات مصرف دارو مي شود. وي تصريح کرد: پلي لاکتيک گلايکوليک اسيد (PLGA) يکي از کارآمدترين نانوذرات پليمري زيست‌ تخريب‌پذير است که به دليل استفاده به‌عنوان حامل دارو در درمان سرطان توجه زيادي را به خود جلب کرده است. در اين پژوهش با ترکيب پلي لاکتيک گلايکوليک اسيد با پلي‌اتيلن گلايکول (PEG) يک نانوحامل کارآمدتر سنتز شده و در ادامه از اين نانوحامل به‌منظور دارورساني داروي کورکومين مورد استفاده قرار گرفته است. به گفته‌ طباطبايي روند سنتز و ارزيابي نانوحامل پليمري بدين‌صورت است که در مرحله‌ي اول، نانوذرات PLGA-PEG با روش پليمريزاسيون مذاب بدون استفاده از حلال سنتز شد. در ادامه داروي کورکومين درون اين نانوحامل‌ها بارگذاري شده و ميزان ظرفيت آن‌ها تعيين شد. همچنين ساختار و ابعاد نانوذرات به کمک روش‌هاي مشخصه يابي مورد بررسي قرار گرفت. در مرحله‌ي بعد کشت سلولي MCF7 در محيط کشت سلولي انجام گرفت و در نهايت اثربخشي دارويي کورکومين خالص و نانوکپسوله شده ارزيابي و مقايسه شد. بر اساس نتايج به‌دست‌آمده از آزمون‌ها، کورکومين کپسوله شده توسط نانوحامل PLGA-PEG اثر کشندگي وابسته به دوز روي رده سلولي MCF7 را دارد و داراي IC50 17.5 ميکروگرم بر ميلي‌ليتر است درحالي‌که مقدار IC50 براي کورکومين خالص 31 ميکروگرم بر ميلي‌ليتر است. همچنين درصد کپسولاسيون کورکومين در نانوحامل PLGA-PEG، 84.8 درصد بوده است که نشان‌دهنده‌ قابليت بالاي اين نانوحامل جهت کپسولاسيون کورکومين است. اين تحقيقات حاصل تلاش‌هاي فاطمه سادات طباطبايي ميرک آباد- دانش‌آموخته‌ مقطع کارشناسي ارشد دانشگاه علوم پزشکي تبريز و دانشجوي مقطع دکتراي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي- دکتر نصرت‌الله ضرغامي، دکتر ابوالفضل اکبرزاده و دکتر محمد رحمتي - اعضاي هيأت علمي دانشگاه علوم پزشکي تبريز- است. نتايج اين کار در مجله‌ Artificial Cells, Nanomedicine, and Biotechnology (جلد 44، سال 2016، صفحات 423 تا 430) به چاپ رسيده است.