شناخت نشانه‌هاي فساد در مورد برخي لوازم آرايشي ضروري است، اما در برخي ديگر از لوازم آرايشي حتي استفاده از محصول بعد از فرا رسيدن تاريخ انقضا هم مشکل‌ساز نمي‌شود.
آيا تاريخ انقضاي لوازم آرايش مهم است؟
از کجا متوجه زمان انقضاي يک محصول آرايشي شويم؟ اين سوالي است که خيلي از خريداران محصولات آرايشي و بهداشتي دارند. برچسب شبنم تا حدودي کمک کرده زمان توليد و انقضاي محصولات و قاچاق بودن يا نبودن آن مشخص باشد، اما هنوز هم خيلي از محصولات آرايشي و بهداشتي برچسب شبنم ندارند. گاهي نيز برچسب روي بسته‌بندي محصولات زده مي‌شود و اگر جعبه را دور بيندازيد و زماني از مصرف ماده آرايشي بگذرد ديگر نمي‌توانيد متوجه زمان توليد يا انقضاي محصول شويد.
روي بسته‌بندي اصلي محصولات هيچ توضيحي در مورد تاريخ توليد و انقضا داده نشده و تنها علامتي که بسياري از افراد حتي متوجه آن هم نمي‌شوند، کاسه‌اي است که روي آن عددي قيد شده و نشان مي‌دهد بعد از باز کردن در محصول تا چند ماه بعد مي‌توانيد محصول را همچنان استفاده کنيد اما آيا واقعا به خاطر داريد کرم ضدآفتاب يا رژ لبتان را کي خريده بوديد و چند ماه از زمان مصرف آن گذشته است؟
در اين مطلب ابتدا اشاره به مدت زماني داريم که هر يک از محصولات را طي آن مدت بايد مصرف کنيد و از آنجا که به هر حال مشخص نيست چه فاصله زماني بين توليد و باز شدن در محصول آرايشي بوده، به علائمي اشاره مي‌کنيم که با توجه به آنها متوجه فساد يک محصول آرايشي مي‌شويد.
طول عمر محصولات آرايشي تقريبا چقدر است؟
• ژل دوش و شامپو: 2 تا 3 سال.
• لوسيون بدن: 9 تا 12 ماه.
• کرم صورت: کاسه‌اي 9 ماه، بطري‌هاي پمپي يا تيوپي 12 ماه.
• لاک ناخن: 1 تا 2 سال.
• ريمل مژه و ابرو: 3 ماه.
• پوشاننده سياهي دور چشم: 3 تا 6 ماه.
• کرم روز، شب: 6 تا 9 ماه.
• پاک‌کننده آرايش چشم، صورت: 6 تا 9 ماه.
• اسکراب و لايه‌بردارها: 6 تا 9 ماه.
• ماسک مرطوب‌کننده، پاک‌کننده: 6 تا 9 ماه.
• کرم ضدقرمزي: 8 ماه.
• کرم‌پودر: 9 ماه.
• لوسيون بدن: 12 ماه.
• رژگونه: 2 تا 3 سال.
• سايه چشم: 2 تا 3 سال.
• پنکک: 2 تا 3 سال.
• مداد چشم: 2 سال.
• مداد ابرو: 2 سال.
• رژ و مداد لب: 2 سال.
متخصصان در رابطه با کرم‌هاي ضدآفتاب توصيه مي‌کنند بعد از پايان فصل گرم سال، آن را دور بيندازيد زيرا معمولا در زمستان افراد به ندرت از کرم ضدآفتاب استفاده مي‌کنند و ترکيبات موثر کرم در پيشگيري از آسيب‌رساني اشعه‌هاي ماوراي‌بنفش خورشيد به پوست تا سال بعد موثر باقي نمي‌مانند. پس کرم ضدآفتاب را بايد سالانه تعويض کرد.
محصولات آرايشي را بايد در محيطي خشک و دور از رطوبت نگه داريد
شيوه نگهداري از لوازم آرايش
مدت زمان‌هاي قيدشده در بالا حداکثر زماني است که مي‌توانيد از يک محصول آرايشي استفاده کنيد، به شرطي که اين محصول در شرايط مناسب نگهداري شده باشد، اما لازم است تعريف درستي از شرايط مناسب داشته باشيم. براي اين منظور بايد به اين نکات توجه داشته باشيد:
• محصولات آرايشي را بايد در محيطي خشک و دور از رطوبت نگه داريد، زيرا رطوبت احتمال رشد باکتري‌ها را در محصول آرايشي افزايش مي‌دهد. بر اين اساس حمام و توالت مکان‌هاي مناسبي براي نگهداري محصولات آرايشي نيست.
• هنگام خريد بيشتر محصولات تيوپي و پمپي را انتخاب کنيد. محصولات کاسه‌اي در مقايسه با انواع ديگر بيشتر در معرض آلودگي قرار دارند و طول مدت مصرفشان کاهش مي‌‌يابد.
• بعد از مصرف محصولات در آنها را محکم ببنديد. در غير اين صورت احتمال اکسيده شدن محصولات افزايش مي‌‌يابد.
• قبل از مصرف کرم‌هاي کاسه‌اي حتما دستانتان را بشوييد.
• پدهاي آرايشي و فرچه و قلموهاي آرايشي‌تان را هر از گاهي بشوييد.
• هرگز محصولات آرايشي و ابزارهاي آرايشتان را با کسي شريک نشويد.
از کجا بفهميم لوازم آرايش فاسد شده‌اند يا سالم مانده‌اند؟
شناخت نشانه‌هاي فساد در مورد برخي مواد آرايشي ضروري است، اما در برخي ديگر حتي استفاده از محصول بعد از فرا رسيدن تاريخ انقضا هم مشکل‌ساز نمي‌شود. مثلا عطرها هر چند تاريخشان بگذرد براي سلامت مضر نخواهند بود. رنگ عطري که فاسد شده و از زمان مصرف آن گذشته، معمولا تيره است و بوي اوليه خود را ندارد. در نتيجه فرد مصرف‌کننده خواه ناخواه آن را کنار مي‌گذارد، اما بوي بيشتر محصولات آرايشي مثل رژ لب، کرم‌پودر و... معمولا پس از مدتي تغيير مي‌کند و بوي روغن اشباع‌شده دارند. محصولات پودري نيز خشک مي‌شوند و بافتشان تغيير مي‌کند.
برخي محصولات به‌ويژه ريمل و خط چشم هم بوي نامطبوعي مي‌گيرند يا خشک مي‌شوند. در مورد محصولاتي که با چشم در ارتباط‌اند بايد به محدوده زمان مصرف توجه زيادي داشت. در عين حال شرايط نگهداري را رعايت کرد و محصول را دور از گرما و نور آفتاب نگه داشت، زيرا اين مواد با چشم در ارتباط هستند و به سادگي سبب عفونت مي‌شوند. اگر بافت، رنگ و بوي محصول آرايشي‌تان تغيير کرده، بدون شک آن را دور بيندازيد. در غير اين صورت باکتري‌هاي موجود در اين محصولات مي‌تواند زمينه‌ساز بروز آکنه يا جوش‌هاي چرکي و حساسيت باشد.
محققان چه مي‌گويند؟
بر اساس نتايج تحقيقي که روي هزار زن انگليسي 18 تا 70 ساله انجام شده، 68 درصد زنان اصلا اهميتي به تاريخ انقضاي محصولات آرايشي نمي‌دهند و محصول را تا زماني که تمام شود، نگه مي‌دارند و مصرف مي‌کنند. خانم‌ها به طور متوسط برخي محصولات را تا 4 سال و برخي ديگر را حتي تا 15 سال نگه مي‌دارند. به‌عنوان مثال، حداکثر زمان نگهداري از مداد چشم 5/1 سال است اما به طور ميانگين خانم‌ها 8 سال از يک مداد استفاده مي‌کنند.
مدت زمان نگهداري از رژلب نيز حداکثر 2 سال است، اما برخي خانم‌ها تا 8 سال يک رژ را در کيفشان دارند. اين موضوع فقط مختص خانم‌هاي انگليسي نيست و تحقيقات مشابه در سراسر جهان اين موضوع را ثابت کرده است. محققان پس از بررسي محصولات منقضي‌شده و به‌ويژه محصولاتي که خانم‌ها در کيفشان نگه مي‌داشتند، اعلام کردند اين محصولات حاوي باکتري‌هاي مضر و بيماري‌زايي است که مي‌تواند باعث مشکلات زيادي شود.
از آن جمله مي‌توان به خارش، تورم، خشکي لب، حساسيت و جوش‌هاي پوستي اشاره کرد. تحقيقات پژوهشگران دانشگاه متروپوليتن لندن نيز نشان داد در محصولات آرايشي منقضي، باکتري‌هايي از جمله يوباکتريوم آئروموناس و پريوپيونوباکتريوم يافت شده که مي‌توانند حتي عامل عفونت‌هاي واژينال، عفونت‌هاي گوارشي، مننژيت و سپتيسمي در نوزادان باشند. به همين دليل محققان نسبت به مصرف مواد آرايشي منقضي مخصوصا به خانم‌هاي باردار و شيرده هشدار داده‌اند.
نتايج تحقيقات همچنين نشان داده دوسوم خانم‌ها محصولات خود را به اطرافيانشان قرض مي‌دهند که اين مساله نيز مي‌تواند احتمال عفونت و آلودگي محصول را چند برابر کند.
از 5 سال پيش تاکنون درج مدت زمان مجاز مصرف محصولات آرايشي روي بسته‌بندي از سوي اتحاديه اروپا اجباري شده، با اين وجود هنوز هم خانم‌ها به اين موضوع بي‌توجه هستند.