بانو نیوز - بغداد- سهم 25 درصدی که قانون برای
زنان عراق در پارلمان این کشور تکلیف کرده باعث شده است که بعد از گذشت 15 سال از عمر نظام نوین حاکم بر عراق،
زنان این کشور تبدیل به یک قدرت
سیاسی غیرقابل انکار در برابر
مردان سیاست شوند.
به گزارش ایرنا، این امر باعث شده است که خانم "حنان الفتلاوی" نماینده پارلمان عراق، به عنوان یک زن برای نخستین بار در تاریخ معاصر این کشور اقدام به تاسیس یک گروه
سیاسی به نام "جنبش اراده" کند.
او همچنین به عنوان یک زن، برای اولین بار اقدام به تشکیل یک فهرست انتخابی منفرد کرده و اکنون به رقیب احزاب بزرگ در این دوره از انتخابات تبدیل شده در حالی که در انتخابات گذشته او عضوی از فهرست انتخابی "ائتلاف دولت قانون" به رهبری "نوری المالکی" نخست وزیر وقت بود.
فهرست انتخابی "سائرون" که ائتلافی از جریان صدر با لیبرال – دمکرات ها و کمونیست ها است، در راس آن به عنوان انتخاب اول این فهرست انتخابی، یک زن به نام خانم "ماجده التمیمی" نماینده فعلی پارلمان قرار دارد که اینهم در نوع خود برای نخستین بار است که اتفاق افتاد.
سخنگو و چهره اول فهرست انتخابی "الوطنیه" بعد از "ایاد علاوی" معاون
رییس جمهور عراق نیز خانم "میسیون الدملوجی" است که جزو
زنان سیاسی فعال در پارلمان این کشور است.
خانم "صفیه السهیل" که در چند دوره نماینده پارلمان عراق بوده و در دفاع از حقوق
زنان عراق تلاش کرده و در تشکیل فراکسیون
زنان در پارلمان کشورش نیز نقش داشته، اکنون سمت سفیر عراق را در کشور اردن دارد.
خانم "عالیه النصیف" نماینده چند دوره پارلمان عراق که در این دوره انتخابی نیز با ائتلاف دولت قانون همپیمان است، در کنار حنان الفتلاوی، جزو فعال ترین
زنان در پارلمان در استیضاح وزیران بوده و دو نفری توانسته اند، از چند وزیر مرد کابینه حیدر العبادی، در پارلمان سابق سلب اعتماد کنند.
گرچه در اوائل که سهم نسبی 25 درصد برای
زنان در پارلمان در نظر گرفته شد، به دلیل وضعیت اجتماعی و
فرهنگی عمومی عراق،
زنان توفیق چندانی نداشتند اما دو دوره گذشته انتخابات نشان داد که جامعه
زنان عراق در حال خود باوری و اعتماد به
زنان سیاست است.
در انتخابات پارلمانی 2010
زنان 82 کرسی و در انتخابات 2014 این رقم به 83 کرسی رسید که در این دوره تعدادی از
زنان حتی به طور مستقیم و بدون اتکال بر سهمیه نسبی، آرائی بالاتر از برخی از رهبران
سیاسی در بعضی مناطق کسب کردند.
کمیسیون عالی مستقل انتخابات عراق براساس قانون، سهم 25 درصدی را در همه فهرست های انتخاباتی برای
زنان مکفول دانسته تا به این ترتیب سهم
زنان در پارلمان آینده 84 کرسی باشد.
قانون انتخابات عراق سهمیه نسبی ثابت را برای برخی از طیف ها و اقلیت ها در پارلمان محفوظ نگاه داشته که این طیف ها شامل جامعه زنان(84 کرسی)، اقلیت های قومی و دینی شامل مسیحیان(5)، صابئی ها(1)، شبک ها(1)، ایزدی ها(1) و کردهای فیلی(1 کرسی) هستند.
براساس اعلام کمیسیون عالی مستقل انتخابات عراق، در این دوره یک کرسی به عنوان سهمیه ثابت (کوتا) به کردهای فیلی (کردهای شیعه) به عنوان یکی از اقلیت های قومی عراق اختصاص داده شده تا به این ترتیب تعداد کرسی ها از 328 به 329 کرسی برسد.
بنابراین براساس قانون انتخابات عراق، 320 نماینده با اخذ ارای مردمی در 18 استان تعیین خواهند شد که از این تعداد 84 نماینده باید زن باشند و 9 کرسی نیز سهم ثابت اقلیت های دینی و قومی است.
کمیسیون عالی مستقل انتخابات عراق برای تضمین سهمیه 25 درصدی
زنان بر اساس نظام سهمیه نسبی (کوتا) بر همه فهرست های انتخابی فرض کرده است که به ازاء هر 3 مرد در ترتیب نامزدها در فهرست های انتخابی، یک زن قرار گیرد، طبیعتا هرچه تعداد نامزدها در یک استان بالا رود تعداد
زنان نیز بالا می رود تا به سهم حداقلی یعنی 25% برسد.
سهمیه 25 درصد یک رقم حداقلی برای حضور
زنان در پارلمان است و کاندیداهای زنی که بتوانند از طریق رای مستقیم مردمی به پارلمان راه پیدا کنند، به این سهمیه اضافه خواهند شد و به این ترتیب می تواند این رقم فراتر از 84 کرسی برود.
البته این رویه و اختصاص سهم ثابت 25% برای
زنان در پارلمان عراق منتقدانی دارد.
منتقدان می گویند که
زنان باید ثابت کنند که با توانائی های خود وارد پارلمان می شوند نه به وسیله کوتا، زیرا به وسیله کوتا ممکن است زنانی که از لیاقت کافی برخوردار نیستند به پارلمان راه پیدا کنند.
اما موافقان این رویه معتقدند که تجربه سهمیه 25 درصد توانسته است که در سال های اخیر
زنان شایسته ای را در صحنه
سیاسی عراق مطرح کند که در مواردی حتی جسورتر و اثرگذارتر از
مردان عمل کرده اند.
امثال خانم "آلاء طالبانی" از اتحادیه میهنی کردستان عراق یا "سروه عبدالواحد" از جنبش تغییر کرد،
زنان نماینده ای هستند که در همین یکی دو سال اخیر در صحنه
سیاسی عراق مطرح شده اند و توانستند در برابر "مسعود بارزانی" یکی از رهبران
سیاسی بزرگ شمال عراق قد علم کنند و طرح او را برای تجزیه عراق ناکام بگذارند.
کارشناسان نقش امثال این گونه
زنان نماینده را در ناکام گذاشتن طرح همه پرسی و جدایی اقلیم کردستان از عراق را موثر می دانند و خانم آلاء طالبانی برای نخستین بار در یک اقدام جسورانه از اتحادیه میهنی به عنوان یک حزب قومیتگرا فاصله گرفته و در رقابت های انتخابات جاری با یکی از احزاب ملی در بغداد پایتخت عراق همپیمان شده است.
خانم سروه عبدالواحد نیز به رغم محبوبیتی که در میان افکار عمومی از جمله اقلیم کردستان عراق پیدا کرده، ترجیح داده است در اوج شهرت
سیاسی خود، از کاندیدا شدن در این دوره از انتخابات صرف نظر کند که منتقدان معتقدند کمتر چنین رویه ای در میان
مردان سیاست مشاهده کرده اند.
بر همین اساس، کارشناسان معتقدند که سهمیه 25 درصدی توانسته است از
زنان عراق، قدرتی
سیاسی بسازد که
مردان دیگر بر خلاف باروهای عشایری و
فرهنگی حاکم جامعه
سنتی عراق، به آنها به دیده ضعف و ناتوانی نگاه نکنند.
خاورم *4*353*380*1586