چاپ

صنايع غذايي دنيا با تقويت سهم فست فود در سبد خانوارها دچار تحولات مثبتي شده و طي مدت زمان کمي از حالت بنگاه هاي خانگي به صنايع عظيم و بين المللي تبديل شدند. در کنار صنايع توليد مواد اوليه فست فود، صنعت تجهيزات طبخ، و فروشگاه و مشاغل مرتبط با طبخ وفروش نيز به سرعت رشد کرد.

بهترين بازار براي محصولات اين صنعت نوين غذايي که به صورت روزانه در حال تغيير و تکامل در تجهيزات است کلان شهرها و شهرهاي صنعتي است. بر اين اسا در کشورهاي در حال توسعه مي توان براي فست فود مشتريان بيشتري يافت. آمارها نشان مي دهد رکرود مصرف فست فود در دنيا به آمريکا تعلق دارد.

بر اساس آمار مجامع بين المللي غذا و سلامت (تا پايان سال 2014) هر آمريکايي به طور ميانگين سالانه بيش از 290 دلار و هر کانادايي به طور ميانگين حدود 300 دلار براي فست فود هزينه مي کند.

ايالات متحده آمريکا

آمريکا نخستين بازار شکل گيري بزرگترين رستورانهاي فست فود همچون کنتاکي، وندي، مک دونالد و ... است. از سال 1970 تاکنون مصرف فست فود در آمريکا سه برابر شده است. هر آمريکايي سالانه به طور متوسط حدود 300 دلار براي خريد فست فود هزينه مي کند.

کانادا

تيم هوستون بزرگترين رستوران زنجيره اي فست فود در کانادا است. هر کانادايي سالانه 197 دلار براي خريد فست فود هزينه مي کند.

سوئد

بخش زيادي از جمعيت سوئد با رستوران زنجيره اي مک دونالد آشنا هستند. اين رستوران آمريکايي 28 درصد بازار فست فود سوئد را دارد. هر سوئدي سالانه حدود 180 دلار براي خريد فست فود هزينه مي کند.

استراليا

در سال 2011 مردم استراليا 37 ميليارد دلار براي خريد فست فود هزينه کرده بودند. هر استراليايي در سال 157 دلار براي خريد فست فود هزينه کرده است.

فنلاند

فنلاندي آن بخش از مصرف کنندگان فست فود هستند که دچار چاقي مفرط شده و تنوع غذاهاي سنتي خود را نيز بر اثر گرايش بيش از حد به غذاهاي آماده از دست دادند. هر فنلاندي سالانه حدود 130 دلار براي خريد فست فود هزينه مي کند.

ايرلند

سازمان بهداشت جهاني چندين سال متوالي نسبت به مصرف بالاي فست فود در اين کشور هشدار داد. هر ايرلندي در سال 125 دلار براي فست فود هزينه مي کند.

فرانسه

اين کشور يکي از کشورهاي به نام در صنعت غذا و خصوصا رستوران هاي خاص با سبک هاي منحصر به فرد آشپزي است. اما طي دو دهه گذشته مردم فرانسه توجه زيادي به مصرف فست فود نشان داده اند. هر فرانسوي سالانه 120 دلار براي خريد فست فود هزينه مي کند.

نيوزلند

در سال 2012 مردم نيوزلند بيش از يک ميليارد و 500 ميليون دلار براي خريد فست فود هزينه کردند. پيتاپيت و هابيچوال فيکس دو رستوران زنجيره اي بزرگ فست فود در نيوزلند است که بيشتر غذاهاي خود را به شکل آماده سرو مي کند. مردم نيوزلند سالانه 100 دلار براي خريد فست فود هزينه مي کنند.

سوئيس

مک دونالد که بزرگترين فست فودي دنيا است با 150 شعبه بزرگترين رستوران زنجيره اي فست فود در سويس است. مردم سوئيس نيز علاوه بر اين رستوران براي صرف فست فود از برگر کينگ استفاده مي کنند. هر سوئيسي سالانه 110 دلار براي فست فود هزينه مي کند.

نروژ

مردم نروژ توجه ويژه اي به ميزان کالري غذاها دارند اما اين موضوع باعث مشده تا از فست فود دست بکشند بلکه بين انواع برندها از مک دونالد که کالري کمتري در بين فست فودها دارد استفاده مي کنند. هر نروژي سالانه 100 دلار براي فست فود هزينه مي کند.

ايران

توجه ويژه جمعيت جوان و خانوارهاي اغلب شاغل ايراني هم طي دو دهه گذشته به اين نوع تغذيه رو به افزايش گذاشته است. ايران اما از صنايع فست فود به صورت خاص تا 10 سال گذشته برخوردار نبود و تنها در توليد مواد اوليه آن برخي از کارخانجات اقدامات موثري انجام دادند. اما طي دهه گذشته با واردات تجهيزات و احداث آشپزخانه ها و رستوران هاي مختلف اين صنعت در کشور ها هم به صنعتي پولساز تبديل شد.

بر اساس بررسي هاي مرکز آمار ايران تا پايان سال 94 حدود 47.4 درصد افراد 18 ساله و بيشتر شهري اظهار داشته‌اند که در سال 1394 در ماه قبل از آمارگيري، فست فود مصرف کرده‌اند.

اين در حالي است از اين افراد 18.7 درصد يک‌بار و 2.6 درصد بيش از پنج بار در ماه فست فود مصرف کرده اند.

از طرفي آمار بانک مرکزي نيز نشان مي دهد در ايران، خانواده هاي يک نفره، سالانه 511 هزار تومان براي رستوران رفتن، هزينه مي کنند و خانواده هاي سه نفره، 737 هزار تومان هزينه شان مي شود.

بر اساس آمار بانک مرکزي کم درآمدترين قشر جامعه سالانه 35 هزار تومان براي رستوران و هتل هزينه مي کنند. طبقه متوسط جامعه نيز کمتر از 500 هزار تومان در سال صرف هزينه هاي رستوران و هتل مي کنند.

اما رستوران و فست فود بين خانواده هاي ثرتمند ايراني هزينه هاي بالايي را به خود اختصاص داده است. به طوري که به طور متوسط سالانه بين 900 هزار تومان تا 3 ميليون تومان براي رستوران رفتن خرج مي کنند. اگر هزينه طرفداران رستوران و فست فود ايراني را با هزينه هاي اين موضوع در امريکا مقايسه کنيم با نهايت تعجب مشاهده مي کنيم در ايران به مراتب بيشتر از آمريکا براي غذاهاي خارج از خانه هزينه مي شود.

طبق آخرين آمار بانک مرکزي، در سال 94 ايراني ها سالانه بيش از 11 هزار ميليارد تومان براي غذاهاي آماده مصرف مي کنند. تا پايان سال 90 هر خانوار ايراني سالانه 380 هزار تومان صرف خريد فست فود مي کردند. شاخص بهاي گروه غذاها و خوراکيهاي آماده و آشاميدنيها در سال 91 نسبت به سال 90 معادل 39.7 درصد افزايش يافت.

با در نظرگرفتن هزينه متوسطي که خانواده هاي ايراني براي رستوران وهتل مي پردازند و محاسبه ميزان تورم و ساير هزينه هاي مربوط به ورادات مواد اوليه و... مي توان نتيجه گرفت که در حال حاضر ايراني ها سالانه حدود 16.3 هزار ميليارد تومان براي فست فود هزينه مي کنند.

با توجه به جمعيت جوان کشور، آمار دانشجويان و خانواده هاي شاغل مي توان گفت بازار فست فود به سرعت در حال رشد بوده و در کنار اين رشد آثار منفي خود را نيز به جا خواهد گذاشت. بررسي هاي خبرنگار مهر حاکي از ان است طي 10 سال گذشته آمار بيماري هاي ناشي از چاقي رشد 65 درصدي داشته و ميزان نياز به داروهاي مربوط به اين موضوع نيز رو به تزايد بوده است.

از آن جا که بعد از برجام کشورهاي صنعتي به ايران به عنوان بازاري بکر و پرقدرت نگاه مي کنند بايد اين انتظار را از مسئولان صنعتي و بهداشت و غذاي کشور داشت که با سروسامان دادن به بازار 16 هزار ميليارد توماني فست‌فود در ايران از ظرفيت هاي آن براي اشتغال زايي و توسعه صنايع و تجهيزات و همچنين مديريت سلامت شهروندان ايراني با در نظر گرفتن ريسک استفاده از مواد اوليه وارداتي بهره ببرند.