دکتر فهيمه رمضاني تهراني- مجري طرح يائسگي را پديدهاي دانست که به طور معمول بين سنين 40 تا 60 سال اتفاق ميافتد، گفت: اين در حالي است که در 10 درصد از خانمها يائسگي قبل از سن 40 سال و يا بالاتر از سن 60 سال اتفاق ميافتد که با توجه به اينکه امروزه سن ازدواج بالا رفته است از اين رو همواره براي خانم ها اين مساله وجود دارد که آيا جزء آن دسته از زنان هستند که در معرض خطر يائسگي زودرس هستند و يا يائسگي دير رس را دارند.
وي با اشاره به عوارض بروز يائسگي زودرس يا دير رس، اظهار داشت: در يائسگي زودرس فرد در معرض خطر بيماري پوکي استخوان و بيماريهاي قلبي و عروقي قرار خواهد داشت و يائسگي دير رس احتمال بروز سرطانهاي سينه و رحم را در افراد افزايش ميدهد.
مجري طرح خاطر نشان کرد: از اين رو در صورتي که افراد بدانند جزء کدام يک از اين دستهها هستند ميتوانند از اقدامات پيشگيري استفاده کنند و نسبت به انجام غربالگري و تستهاي تشخيصي مناسب اقدام کنند.
رمضاني، با تاکيد بر اينکه تاکنون نه در ايران و نه در جهان روشي براي پاسخ دادن به اين سوال که فرد جز کدام يک از دسته يائسگي زودرس و يا دير رس هستند، نداشتيم، ادامه داد: در اين راستا تحقيقات آينده نگر 14 ساله در منطقه شرق تهران انجام داديم و طي آن خانمهاي تحت مطالعه ما هر 3 سال يک بار تحت معاينات باليني و آزمايش خون قرار گرفتند.
اين محقق، اضافه کرد: براساس نمونه خون 14 ساله آنها سطح سرمي هورموني به نام هورمون "آنتي مولرين" اندازه گيري شد و بر اساس يک مدل آماري نو و جديد براي اولين بار در دنيا بر اساس ميزان اين هورمون توانستيم بگوييم که فرد 20 تا 25 ساله احتمالا چه زماني يائسه ميشود.
به گفته وي سرم هورموني آنتي مولرين تنها هورموني است که توسط بافت تخمدان به طور مستقيم ترشح ميشود.
رمضاني، با اشاره به ميزان دقت مدل پيش بيني سن يائسگي اشاره کرد و توضيح داد: در طي اين 14 سال تعدادي از زناني که در ابتدا يائسه نبودند، يائسه شدند و ما پيش بيني خود را بر اساس سطح سرمي هورمون آنتي مولرين با سن واقعي يائسه آنها مقايسه کرديم و خوشبختانه مشاهده کرديم که مدلي که ارائه شد از دقت بالايي برخوردار است به گونهاي که به طور ميانگين بين سني که ما تخمين زديم با سني که يائسگي اتفاق افتاد تنها 6 ماه اختلاف وجود دارد که اين امر نوآوري خوبي است.
عضو هيات علمي دانشگاه شهيدبهشتي، با بيان اينکه در اين تحقيقات موفق به ارائه جدولي براي پيش بيني سن يائسگي تهيه کرديم، اضافه کرد: در اين جدول مشخص کرديم که خانمهاي سنين مختلف زماني که سطح هورموني مختلفي دارند احتمالا در چه سني يائسه ميشوند.
وي از ادامه اين تحقيقات در کشور هلند خبر داد و گفت: هر تحقيقي که انجام ميشود بايد در کشورهاي مختلف مورد بررسي قرار گيرد از اين رو از سال گذشته به صورت مشترک مطالعاتي را با محققان کشور هلند انجام داديم و از مدلي که از آنتي مولرين تهيه کرده بوديم در اين مطالعات استفاده شد.
رمضاني به بيان اهميت اين مطالعه پرداخت و اظهار داشت: متاسفانه تنها موردي که در نازايي درمان ندارد، نازايي است که فرد در آن تخمک لازم را ندارند و يائسه ميشود و تنها راه درماني اين افراد استفاده از تخمکهاي اهدايي است که فرهنگ و شرايط روحي خانمها پذيراي اين امر نيست و بهتر است از تخمک خودشان که فريز شده به اين دليل که ماده ژنتيکي خودشان را دارند استفاده کنند.
مجري طرح در خصوص سن مراجعه براي انجام اين تست گفت: در حال حاضر نميتوانيم سن خاصي را پيشنهاد دهيم ولي از آنجايي که سابقه ژنتيکي در يائسگي زودرس نقش مهمي را دارد از اين رو اگر فردي در خانوادهاي با سابقه يائسگي زودرس در بستگان درجه يک دارند بايد از اوايل 20 سال اين آزمايش را انجام دهد.