چاپ

امير محمود حريرچي گفت: در حال حاضر جامعه ايران داراي 6.5 درصد سالمند است و برآورد شده است که جمعيت آن‌ها به هفت ميليون نفر مي‌رسد اما با کاهش رشد جمعيت در سال‌هاي آتي پيش بيني مي‌شود در 20 سال آينده از هر سه نفر يکي سالمند باشد. بنابراين اين افراد در ابعاد مختلف جسمي، رواني، اجتماعي و اقتصادي و ... به خدمات خاصي نياز دارد.

وي با اشاره به ضعف جدي در سلامت اجتماعي سالمندان گفت: تعريف ساده‌اي که مي‌توان از سلامت اجتماعي داشت تشبيه جامعه به يک آينده است و آن گونه که ما خود را در آن آينه مي‌بينيم را سلامت اجتماعي مي‌گويند.

اين جامعه شناس با بيان اينکه بررسي‌ها نشان داده است بحث اقتصادي در رابطه با سلامت اجتماعي سالمندان به ويژه زنان سالمند بسيار موثر است افزود: يک سالمند هرچه از نظر اقتصادي مستقل‌تر باشد و درآمدهاي لازم را داشته باشد به ويژه هزينه‌هاي درمان، از سلامت اجتماعي بالاتري برخوردار است.

لزوم ايجاد و توسعه رشته‌هاي مرتبط با سالمندان

وي با اشاره به نياز کشور به توسعه رشته‌هاي مرتبط با سالمندان اظهار کرد: بايد رشته‌اي به نام سالمند شناسي در کشور ايجاد شود و رشته‌هاي تخصصي مرتبط با سالمندان هم چون روان‌شناسي سالمندان، طب سالمندان، مددکاري اجتماعي و ... از توسعه هرچه بيشتر برخوردار باشد تا متخصصان پرورش يافته بتوانند مشکلات حوزه سالمندان را تشخيص و خدمات مناسب به آن‌ها ارائه کنند.

اميد به زندگي افزايش يافته اما برنامه‌اي براي آن نداريم

حريرچي با بيان اين که کشور ما در توسعه منابع انساني در سطح متوسطي است تصريح کرد: يکي از دلايل اين مساله افزايش اميد به زندگي در کشور است که به سن 72 سال رسيده است که اين سن براي زنان دو تا پنج سال بيشتر است و اگر مطابق اين رشد خدمات درستي ارائه نکنيم با مشکلات بسيار رو به رو خواهيم بود.

وي افزود: مساله سالمندان امروز يک مشکل اجتماعي است اما ما عادت کرده‌ايم تا هيچ اقدامي نکنيم تا اين مساله تبديل به يک آسيب و سپس بحران شود و پس از آن يکسري برنامه‌هاي مقطعي اجرا کنيم.

نقش پررنگ شهرداري‌ها و سازمان‌هاي مردم نهاد در حوزه سالمندان

اين آسيب شناس اجتماعي به نقش پررنگ شهرداري‌ها در حوزه سالمندان اشاره کرد و افزود: در تمام کشورهاي توسعه يافته شهرداري‌ها يکي از سازمانهاي مهم براي برنامه‌ريزي سالمندان هستند و امکاناتي را فراهم مي‌کنند تا سالمندان بتوانند از اوقات فراغت و تسهيلاتي برخوردار باشند تا کرامت آن‌ها حفظ شود.

وي با اشاره به عدم ورود سازمان‌هاي مردم نهاد به حوزه سالمندان تاکيد کرد: در اين رابطه هيچ فعاليتي از سوي سمن‌ها براي مسائل سالمندان ديده نمي‌شود و در حال حاضر خدمات داوطلبانه‌اي براي سالمندان نداريم.

حريرچي با اشاره به تغيير سبک زندگي افزود: شايد دليل عدم ورود سازمان‌هاي مردم نهاد به اين مساله تفکر غلطي است که گمان مي‌کنيم هنوز خانواده‌ مسئول سالمند است، اين در حاليست که با تغيير سبک زندگي از سنتي به مدرن و با از بين رفتن خانواده‌هاي گسترده و حتي هسته‌اي، سالمندان در خانواده‌هاي کنوني جايگاه چنداني ندارند.

وي با اشاره به آموزش به خانواده‌ها براي پي بردن به اهميت موضوع سالمندان اظهار کرد: ارتباط سالمندان با خانواده‌ها بايد افزايش يابد چراکه سالمندان به توجه نياز دارند و حس تنهايي مي‌تواند به سلامت اجتماعي آنها صدمه بزند.

بايد از "سالمندان جوان" در کشور دوباره استفاده کنيم

اين آسيب شناس اجتماعي با بيان اين که سالمندان به سه گروه تقسيم مي‌شوند تشريح کرد: نيازهاي اين سه دسته متفاوت است و حتي ميزان توجه به مسائل پزشکي و اجتماعي آن‌ها نيز متفاوت است. هزينه درمان افراد سالمند پير بسيار بالاست و اين افراد تمايل چنداني به حضور در اجتماع ندارند و بيشتر نيازمند توجه هستند.

وي افزود: اما بايد سالمندان جوان را آماده کرد تا پس از بازنشستگي کماکان از وجودشان در حرفه خودشان اما با ساعت حضور کمتر استفاده شود، چرا که در غير اين صورت در سال‌هاي آينده با بحران در توسعه کشور رو به رو مي‌شويم به گونه‌اي که نيروي کار ماهر نخواهيم داشت و سالمندان نيز بازنشسته شده‌اند و برنامه‌اي براي استفاده از آن‌ها نداريم.

حريرچي با تاکيد بر اينکه بايد به افرادي که در سال‌هاي آينده وارد گروه سالمندان مي‌شوند نيز توجه ويژه داشت گفت: بايد افراد، سالم وارد دوره سالمندي شوند و پيشگيري‌هايي در درجه اول از نظرجسمي انجام شود و اين افراد تحرک را کنار نگذارند. از نظر بيولوژيکي افراد از سن 30 سالگي به بعد کم کم به سمت پيري و کهولت حرکت مي‌کنند و بايد پيشگيري را در همان زمان خصوصا در زنان آغاز کرد.

وي افزود: توجه به سالمندان، جوانان را نيز اميدوار مي‌کند که اگر سن شان بالاتر رفت حاکميت و جامعه پشتيبان آن‌ها خواهد بود.

خانه‌هاي سالمندان را بايد توسعه و گسترش داد

در آينده خانواده‌ها توان نگهداري سالمندان را نخواهند داشت

حريرچي با بيان اين که بايد خانه‌هاي سالمندان را گسترش دهيم و قبح اين مساله را نيز از بين ببريم گفت: توسعه خانه سالمندان يکسري آموزش‌ها نياز دارد و فرهنگ را مي‌طلبد که ما در اين فرهنگ بسيار ضعيف هستيم. تحقيقات نشان داده است در ايران اکثر کساني که در خانه سالمندان حضور دارند طرد شده‌اند و همسرشان را نيز از دست داده‌اند.

وي ادامه داد: سلامت اجتماعي سالمندان در اين خانه‌ها بستگي بسيار زيادي به اين دارد که سالمند تحت چه شرايطي به خانه سالمندان سپرده شده است؟ اگر او را طرد کنيم و اين کار براي نوعي رفع مسئوليت باشد فرد سالمند بسيار آسيب خواهد ديد، اما اگر بالعکس فرد سالمند خود نيز راغب به اين کار باشد از سلامتي اجتماعي بالايي برخوردار خواهد بود.

اين آسيب شناس اجتماعي با بيان اين که سالمندان مي‌توانند با حضور در خانه سالمندان زندگي با نشاطي داشته باشند اظهار کرد: به شرط آن که با شرايط درست و با ايجاد رغبت در آن‌ها اين کار انجام شود و همچنين خانه‌هاي سالمندان امکانات خود را افزايش داده و سالمند را در تمام مدت روز در يک مکان نگهداري نکنند، تورهاي گردشگري مي‌تواند به اين مساله بسيار کمک کند. خانواده‌ها نيز بايد مرتب به سالمندان سر بزنند و آن‌ها را تنها رها نکنند. خانه سالمندان بايد توسعه پيدا کند چرا که در آينده خانواده‌ها توان نگهداري از سالمندان را نخواهند داشت.

حريرچي با بيان اين که مساله سالمندان در آينده به يک بحران تبديل خواهد شد و چه کسي جز نظام رفاه اجتماعي، شوراي عالي سالمندان و نظام بهداشت مسئول آن است؟ گفت: شوراي عالي سالمندان بايد از قالب دور هم نشستن و طرح‌هاي شعاري تدوين کردن خارج شود و برنامه‌ها و استراتژيهاي عملياتي تدوين کند و از وضعيت موجود شناخت پيدا کند. بالاخره روزي بايد برسد که از نوک بيني خود کمي فراتر نگاه کنيم.