آریا بانو - برخی از سنگهای آتشفشانی مانند سنگ پا و پوکه معدنی در ایجاد نمای ساختمان، زیباسازی فضاهای تجاری، بتن سازی و حتی برای جدا کردن
پوست مرده زیر پا کاربرد دارند.
سرویس علوم -
قلب هر سنگ آتشفشانی، گدازه است. این ماده از ترکیب سنگ مذاب یا نیمه مذاب با گازها و دیگر عناصر بخارشدنی تشکیل میشود. هرچه بیشتر به هسته زمین نزدیک شویم شاهد افزایش دما خواهیم بود؛ و اگر همچنان به پیشروی خود به سمت هسته زمین ادامه دهیم، در نهایت با زمین مذاب رو به رو میشویم (هسته زمین توسط لایه عظیمی از گدازه احاطه شده است).
اگر گدازه را سرد کنید به سنگ تبدیل میشود. اما اگر در همان دمای بالای عمق زمین، یعنی دمایی که هنوز از دمای گدازه کمتر است، قرار داده شود، فرآیند خنک سازی به آهستگی صورت خواهد گرفت و زمان برای تولید کریستالها وجود خواهد داشت. دلیل اینکه سنگهایی مانند گرانیت را با کریستالهای بزرگ روی آن مشاهده میکنید، همین است؛ به این ترتیب که گدازه وقت کافی برای سرد شدن را دارد. البته کریستالها با یکدیگر متفاوت نیز هستند.
به هر حال، اگر گدازه فوران کند یا به سرعت سرد شود، در عوض یک سنگ آتشفشانی خواهید داشت (البته نه یک سنگ کاملاً آتشفشانی، اما به هر حال سنگی که از مواد مذاب آتشفشانی تولید شده است). مثال کلاسیک این نوع سنگ، سیاه سنگ است که میتواند دارای چندین کریستال کوچک یا تا حدی بزرگ باشد. سنگهای آتشفشانی همچنین با عنوان "سنگهای خروجی آتشفشان"، در مقابل "سنگهای درونی آتشفشان"، شناخته میشوند. برخی از سنگهای آتشفشانی (مثل شیشه آتشفشانی) در کل حاوی هیچ کریستالی نیستند.
تمام گدازهها به نحو یکسان ساخته نمیشوند. گدازههای مختلف دارای ترکیبات شیمیایی متفاوت، کمیتهای متفاوت گازها و دماهای متفاوت هستند – و انواع گوناگون گدازه موجب پیدایش انواع گوناگون سنگها میشود. به همین علت است که تنوعی باور نکردنی از سنگها خواهید داشت. بیش از 700 نوع سنگ آتشفشانی وجود دارند و معمولاً از تمام سنگها سختتر و سنگینتر هستند. به هر حال، ممکن است سنگهای آتشفشانی به طور غیر قابل باوری سبک وزن باشند، مثلاً پوکه معدنی حتی میتواند شناور شود و ملوانان باستانی آن را "حباب دریا" میخواندند. پوکه معدنی هنگامی پدید میآید که یک آتشفشان فوران شدیدی را تجربه کرده و حبابهای سنگی را در هوا ایجاد میکند. معمولترین انواع سنگهای آتشفشانی عبارتند از: اندزیت، بازالت، دازیت، دولریت (با نام دیاباز هم شناخته میشود)، گابرو، دیوریت، پریدوتیت، نفلین، ابزیدیان، اسکوریا، توف و بمب آتشفشانی.
کاربرد برخی از سنگهای آتشفشانی
گرانیت
گرانیت یک سنگ آتشفشانی سخت است که از کریستالهای قابل مشاهده واضحی از جنس مواد معدنی متنوع ساخته شده است. اگر گرانیت را جلاء بدهید ظاهری زیبا به دست خواهد آورد و سختی بسیار آن موجب میشود تا در نمای ساختمانها، نمای آشپزخانههای گران قیمت و سنگ قبرها مورد استفاده قرار گیرد.
بازالت
یک سنگ دانه ریز تیره رنگ است. بازالت یکی از سنگهای اصلی شکل دهنده پوسته اقیانوس (بخشی از سطح زمین که در زیر اقیانوس قرار دارد) است. وقتی تودههای گداخته سنگ بازالت سرد میشوند، ردیفهای شش ضلعی را مانند آنچه در جادههای غول پیکر شمال ایرلند دیده میشوند، شکل میدهند. بازالت یک منبع غنی آهن است و به طور معمول به عنوان جزئی از بتن مورد استفاده قرار میگیرد.
سنگ پا و پوکه معدنی
پوکه معدنی در فورانهای آتشفشانی تشکیل میگردد. هنگامی که گاز با شدت از سنگهای مذاب رها میشود، یک سنگ دارای هزاران حباب ریز را ایجاد میکند. پوکه معدنی وزنی اندک دارد، به اندازهای که در واقع قادر به شناور شدن بر روی آب است . مردم معمولاً سنگهای پوکه معدنی را برای جدا کردن
پوست مرده زیر پا استفاده میکنند. دیگر کاربردهای این سنگ عبارتند از: محصولات تمیز کننده ساینده و مواد ساخت و ساز سبک وزن.
مهمترین کاربرد پوکه معدنی در ایالات متحده در ساخت بلوکها و دیگر محصولات بتنی سبک وزن است. وقتی این بتن ترکیب میشود همچنان هوا تا اندازهای در تاولهای کوچک بتن باقی میماند. خود این امر باعث کاهش وزن بلوک میشود. بلوکهای سبکتر نیازهای فولادی ساختاری بنا یا فونداسیون آن را کاهش میدهند. هوای محصور شده خود موجب افزایش ارزش عایق گذاری بلوکها نیز میشود.
دومین کاربرد رایج پوکه معدنی در محوطه سازی و باغبانی است. پوکه معدنی برای تزئین زمین در محوطه سازی و کشاورزی کاربرد دارد. همچنین از آن به عنوان سنگ زهکشی و تهویه خاک استفاده میشود. پوکه معدنی و تفاله معدنی سنگهای محبوبی برای لایههای باغبانی هیدروپونیک نیز هستند.
سایر کاربردهای پوکه معدنی
ساینده تهویه جینهای شسته سنگی ساینده صابونهای قالب و مایع از قبیل:
صابون گدازه ساینده تراشهای مداد ساینده محصولات لایه برداری ساینده مطلوب مورد استفاده در جلاء دادن ماده انقباضی جادههای پوشیده از برف افزایش دهنده انقباض لاستیکها رسانههای فیلتر ظریف و فیلتر سبک وزن خمیر سفالگری
سامان کهنه پوشی
http://www.banounews.ir/fa/News/99962/کاربرد-برخی-از-سنگهای-آتشفشانی-مانند-سنگ-پا-و-پوکه-معدنی