بزرگنمايي:

در گذشته‌هاي دور عدم توانايي در فرزندآوري موضوعي بود که به ندرت درمان شده و در نتيجه‌ي آن نيز زوج‌هاي نابارور نمي‌توانستند صاحب فرزند شوند؛ ازدواج مجدد، جدا شدن زوجين و بسياري از مشکلات ديگر در نتيجه‌ي ناباروري در ميان خانواده بروز کرده و زندگي را با مشکل مواجه مي‌کرد. در اين ميان زوج‌هايي نيز بودند که عليرغم نارضايتي اقوام در کنار هم زندگي کرده و عمري را بدون فرزند سپري مي‌کردند؛ اما امروزه به علت پيشرفت‌هاي علمي، ناباروري در اغلب موارد قابل درمان بوده و تنها کافيست که زوجين در اين راستا تحت نظر پزشک متخصص و يا يک مرکز درمان ناباروري دوران درمان خود را طي کنند. "ليدا حيدري" پزشک متخصص زنان و زايمان در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا، در خصوص عمده علل ناباروري در بانوان، اظهار کرد: ناباروري علل مختلفي دارد که مي‎تواند مربوط به دستگاه تناسلي داخلي و يا خارجي شده و يا با علل خارج لگني مربوط به مغز همراه باشد. وي ادامه داد: عدم تشکيل بافت دستگاه تناسلي خارجي و يا عفونت دهانه‌ي رحم و آنتي‌بادي‌هاي ضداسپرم که باعث مي‌شوند اسپرم به طرف رحم نرود و همچنين عدم توانايي در آميزش نيز از جمله‌ مواردي است که باعث ناباروري در زنان مي‎شود. وي افزود: رحم فيبروماتوز، مناسب نبودن ضخامت آندومتر رحم، وجود چسبندگي و عفونت در رحم نيز از جمله علل ناباروري داخل رحمي است و همچنين بسته شدن لوله‌هاي رحمي در اثر عفونت، عفونت‌هاي کلاميديايي، چسبندگي لوله‌هاي رحم در اثر جراحي‌هاي قبلي يا آندومتريوز از جمله مواردي است که تحت عنوان ناباروري لوله‎اي شناخته مي‌شود. اين پزشک متخصص زنان و زايمان تشريح کرد: يائسگي زودرس و تخمدان‌هاي پلي‌کيستيک نيز که منجر به عدم تخمک‌گذاري به موقع مي‌شود از ديگر عوامل ناباروري در زنان بوده و همچنين از مجموع علل ناباروري زنان، نوع لوله‌اي و تخمدان پلي‌کيستيک از همه شايع‌تر است. وي در خصوص عوامل مغزي ناباروري نيز اظهار کرد: اگر هورمون‌هايي که از هيپوتالاموس به هيپوفيز منتقل شده و بعد به تخمدان دستور مي‌دهد تخمک‌گذاري کند دچار اشکال شده و اين چرخه مختل شود، ناباروري از نوع مغزي اتفاق مي‎افتد؛ آمنوره هيپوتالاميکي از اين نوع است که در نتيجه‌ي اختلال عملکرد هيپوتالاموس بروز مي‌کند. وي بيان کرد: خونريزي‌هاي شديد بعد از زايمان نيز ممکن است هيپوفيز را دچار مشکل کرده و نارسايي ايجاد کند و متعاقبا نيز باعث ناباروري در بانوان شود. حيدري تاکيد کرد: ناباروري‌ در زنان، در برخي از موارد با علايم ظاهري همراه هستند اما در حالت کلي بسياري از اين ناباروري‌ها بدون علايم بوده و بايد با آزمايش‌هاي مخصوص شناسايي شوند؛ از اين‌رو براي بررسي و شناسايي آن مراجعه به پزشک متخصص الزامي است. وي خاطرنشان کرد: يکي ديگر از موارد ناباروري، نوع "ناباروري با علت ناشناخته" مي‌باشد که داراي دليل خاصي نبوده و طرفين به لحاظ فردي هيچ مشکلي نداشته اما توان باروري را نيز ندارند. وي يادآور شد: در قدم اول، تشخيص ناباروري در کلينيک‌ها و پاراکلينيک‌ها از طريق شرح حال و معاينه‌ي دقيق انجام مي‎گيرد و سپس نوع ناباروري و نحوه‌ي درمان آن نيز مشخص شده و روند درمان آغاز مي‌شود که دوره‌ي درمان بسته به نوع نازايي و وضعيت جسماني فرد متفاوت است. اين فلوشيپ نازايي تشريح کرد: شعار ما اين است که امروزه نازايي وجود ندارد؛ چرا که با توجه به امکانات و روش‌هاي جديد، نواقص موجود در ناباروري زوجين برطرف شده و در مواردي که رحم دچار مشکل باشد از رحم اجاره‎ اي استفاده مي‌کنيم و همچنين در صورت نبود تخمک نيز از تخمک‌هاي اهدايي استفاده کرده و زمينه‌هاي باروري را فراهم مي‌کنيم. وي توصيه کرد: با توجه به اينکه امروزه سن ازدواج بالا رفته است؛ از اين‌رو توصيه مي‌شود که زوج‌هاي جوان در جهت شناسايي وضعيت باروري خود اقدام کرده و آزمايش‌هاي لازم را انجام دهند و همچنين قبل از اقدام به پيشگيري از بارداري نيز حتما در ابتدا با پزشک متخصص مشورت کرده و سپس اقدام کنند. واريکوسل، شايع‌ترين علت ناباروري در مردان است مجاورت با اشعات واي‌فاي مردان را مبتلا به ناباروري مي‌کند "حسن حسن‌زاده" متخصص اورولوژي نيز در خصوص عمده علل ناباروري در مردان اظهار کرد: واريکوسل شايع‌ترين علت ناباروري در ميان مردان بوده که در برخي موارد نياز به جراحي دارد. وي در اين خصوص تشريح کرد: در ناباروري از نوع واريکوسل، سياهرگ‌هاي بيضه برجسته شده و باعث افزايش دماي آن مي‌شود و همچنين مواد سمي در دور بافت بيضه جمع شده و باعث مي‌شود که اسپرم‌سازي انجام نشود. اين متخصص اورولوژي در خصوص عواملي که سبب بروز ناباروري در مردان مي‌شود، تاکيد کرد: انجام کارهاي سنگين، زياد سرپا ايستادن، فعاليت در محيط‌ هاي گرم و افرادي که بيماري‌هاي واريسي دارند و بيماري‌هايي که باعث تخريب دريچه‌هاي سياهرگ مي‎شوند همگي از جمله مواردي هستند که منجر به ناباروري از نوع واريکوسل شده و سلامت فرد را تحت تاثير قرار مي‌دهند. وي گفت: امروزه يک زوج زماني نابارور خطاب مي‌شوند که بعد از گذشت يک سال رابطه‌ي زناشويي نتوانند بارور شوند؛ در غير اين صورت عدم باروري در اولين سال زندگي مشترک امري عادي بوده و نازايي محسوب نمي‌شود که 15 درصد زوج‌هاي جوان در جامعه ما چنين شرايطي دارند. وي يادآور شد: 30 الي 40درصد ناباروري‌هاي زوجين با علل مردانه همراه بوده و بقيه علل را نيز عوامل زنانه و مشترک تشکيل مي‌دهد. حسن‌زاده در خصوص علل ناباروري در مردان، تشريح کرد: بيماري‌هاي مادرزادي، بيضه‌هاي کوچک، سندرم‌هاي مادرزادي، بيضه‌هاي داخل شکمي، مشکلات هيپوفيز، عدم رشد بيضه‌ها در دوران جنيني و مشکلات هورموني مادر بر جنين از جمله مواردي هستد که ناباروري در مردان را سبب مي‌شوند. وي ادامه داد: تعدادي از نازايي‌ها نيز مانند "ناباروري از نوع واريکوسل" اکتسابي هستند؛ افراد براي پيشگيري از ابتلا به ناباروري‌ها بايد نکات پزشکي و سبک زندگي صحيح را رعابت کرده و همچنين با پزشک متخصص مشورت کنند. وي بيان کرد: درست است که براي مردان از لحاظ سن، محدوديت خاصي وجود ندارد اما بهترين زمان براي باروري در مردان 20 الي 30 سالگي است؛ از اين‌رو مردان بايد از پوشيدن لباس‌هاي چسبان، انجام فعاليت‌هاي سنگين، سرپا ايستادن طولاني مدت و همچنين کار در جاهاي خيلي گرم خودداري کرده و ساير موارد پزشکي را نيز رعايت کنند. اين متخصص اورولوژي تاکيد کرد: برخي از بيماري‌ها نيز بافت بيضه‌ را درگير کرده و باعث ناباروري مي‌شوند و همچنين برخي از عفونت‌هاي آميزشي نيز باعث مي‌شوند که مجاري انزالي و بافت بيضه درگير شوند؛ اين موارد با علايمي چون تب و لرز، سوزش ادرار، تورم بافت بيضه و ... همراه است. وي در خصوص اثرات تورم بافت بيضه‌ها ادامه داد: اين موضوع باعث مي‌شود که که بيضه‌ها اسپرم‌سازي نکرده و يا اينکه مجاري آن تنگ و يا با انسداد کامل روبه‌رو شوند؛ از اين‌رو توصيه مي‌شود که زوجين حتي‌الامکان از رابطه‌هاي جنسي مخاطره‌آميز پرهيز کرده و زوجيني که مشکوک يه عفونت هستند نيز تحت درمان قرار بگيرند. وي يادآور شد: برخي از عفونت‌ها هستند که در دوران جنيني از مادر به بافت بيضه‌ي فرزند منتقل مي‌شوند؛ مانند عفونت‌هاي اوريوني که در دوران کودکي بافت بيضه‌ي کودک را درگير مي‌کند؛ از اين‌رو هرگونه مشکل بافت بيضه در دوران کودکي و نوجواني مهم بوده و بايد درمان شود؛ چراکه باعث ايجاد مشکلات نازايي در فرد خواهد شد. حسن‌زاده خاطرنشان کرد: بيماري هيدروسيل نيز سبب مي‌شود که در بافت بيضه‌ها آب تجمع يافته و باعث ايجاد ناباروري در فرد شود. وي با تاکيد بر انجام ورزش‌هاي سالم، در خصوص ناباروري از طريق مصرف داروها نيز اظهار کرد: داروهايي که داراي مقدار بيشتر آندروژن هستند مثل داروهاي مورد استفاده براي زيباسازي اندام، داراي ترکيبات صناعي هورموني هستند که باعث تخريب بافت بيضه مي‌شود و توليد اسپرم را نيز به صفر مي‌رسانند. وي گفت: با توجه به پيشرفت‌هاي اخير در خصوص راديوسيون و همچنين استفاده زياد از واي‌فاي در جامعه، تشعشع اشعات نيز زيادتر شده و بر روي افرادي که در نزديکي اين اشعه‌ها کار مي‌کنند تاثير سوء مي‌گذارد؛ اين‌گونه که اين اشعات باعث افزايش شکست هورموني در اسپرم‌ها شده و سبب نازايي در فرد مي‌شوند. اين متخصص کليه و مجاري اداراي بيان کرد: برخي از داروها نيز مثل برخي آنتي‌بيوتيک‌ها، آمپي‌سيلين‌ها، نيتروفورانتوئين‌ و برخي داروهاي معده مثل سايمتيدين باعث کاهش اسپرم‌سازي شده و منجر به نازايي در فرد مي‌شود؛ از اين‌رو افراد قبل از مصرف داروها بايد با متخصص نازايي مشورت کنند. وي در توصيه‌اي به زوجين، گفت: زوجيني که بعد از يک سال آميزش، نمي‌توانند بارور شوند بايد به پزشک متخصص مراجعه کرده و بعد از تشخيص، آزمايش اسپرم صورت گرفته و از اين طريق ميزان، کيفيت و شکل اسپرم نسبت به استانداردهاي موجود مشخص خواهد شد. وي افزود: معاينه باليني و استفاده از سونوگرافي، ام‌آرآي و سونوگرافي‌هاي رنگي نيز از ديگر روش‌هايي است که در خصوص تشخيص ناباروري در مردان مورد استفاده قرار مي‌گيرد. حسن‌زاده اظهار کرد: براي درمان ناباروري‌ها نيز بعد از تشخيص تصميم گرفته مي‌شود که درمان طبي يا جراحي انجام شود؛ بيضه‌هاي داخل شکمي يا افرادي که مايع هيدروسل دارند نياز به جراحي داشته در غير اين‌ صورت اگر شرايط بيضه‌ها نرمال باشد و تنها اسپرم‌ها دچار ضعف شده باشند؛ از اين رو درمان طبي و غذايي کافي خواهد بود. وي ادامه داد: مصرف زياد غذاهايي که حاوي مقدار فراواني از پروتئين هستند، کباب، گوشت، فندق، آجيل و.. در رابطه با سلامتي باروري در مردان مهم بوده و بهتر است که مصرف نشوند و همچنين مصرف دخانيات، الکل و مواد مخدري که امروزه شايع شده است باعث کاهش اسپرم شده و توصيه مي‌کنيم که جوانان از مصرف اينگونه مواد جدا خودداري کنند. وي خاطرنشان کرد: برخي افراد به منظور افزايش قواي جنسي و يا جلوگيري از انزال زود، از مواد مخدري مثل ترامادول و ... استفاده مي‌کنند که اين مواد با گذشت زمان در کيفيت اسپرم اختلال ايجاد مي‌کند. وي يادآور شد: در گذشته ناباروري موضوعي غيرقابل درمان بود اما امروزه به جهت پيشرفت پزشکي و تکنيک‌هاي مختلف و همچنين امکان فريز کردن اسپرم‌ها، ناباروري ديگر موضوعي قابل درمان است. با توجه به آنچه گفته شد؛ عليرغم نگراني بسياري از مردم در خصوص ناباروي، به گفته‌ي پزشکان متخصص، امروزه ناباروري امري قابل درمان است؛ اما عليرغم پيشرفت‌هاي موجود و شيوه‌هاي درماني مختلف لازم است که افراد سبک زندگي درست و نکات پزشکي را رعايت کرده و از ابتلا به ناباروي‌ها جلوگيري کنند. کودک ميوه‌ي زندگي است و در بسياري از موارد نيز اجاق کور خانه را روشن کرده و دلبستگي شديدي بين والدين ايجاد مي‌کند؛ چرا که والدين با ديدن ميوه‌ي زندگي خود دلگرم‌تر و محکم‌تر به زندگي خود ادامه داده و تلاش بيشتري براي استحکام زندگي خواهند کرد؛ از اين رو لازم است زوج‌هايي که توان باروري ندارند، براي رسيدن به اين مقصود تلاش کرده و تحت نظر پزشک متخصص مسير موردنظر را طي کنند